بازه زمانی مناسب برای بارورسازی ابرها از پاییز تا اردیبهشت است

سیناپرس: دکتر هدایت فهمی در گفت و گو با خبرنگار سیناپرس، با اشاره به طرح باروری ابرها برای افزایش میزان بارش در کشور، گفت: تجربیات جهانی در مناطق مختلف در زمینه طرح باروری ابرها متفاوت است و به طور متوسط می توان تا 15 درصد انتظار داشت که روش های مرسوم باروری ابرها از طریق پاشیدن ذرات جاذب رطوبت که همان یدور نقره است، بارش را افزایش دهند. این موضوع حتی در گزارش های سازمان جهانی هواشناسی WMO هم مورد اشاره قرار گرفته است. پس کارآیی این طرح را باید در این محدوده در نظر گرفت.

فهمی افزود: موضوع مهمی که مطرح است این است که از این طرح در چه محدوده ای و در چه منطقه ای استفاده شود. طبیعی است در مناطقی که محل فرونشینی هواست که معمولا بیابان ها را شامل می شود، اجرای این طرح خیلی موثر نیست. ولی در مناطق دیگر که شرایط از نظر صعود هوا، از نظر میزان رطوبت و سایر ویژگی ها مناسب باشد، این طرح می تواند قابلیت اجرا بیابد.

معاون دفتر برنامه ریزی کلان آب و آبفای وزارت نیرو، یادآور شد: نکته دیگر در مورد طرح باروری ابرها، بحث اقتصادی است یعنی شما باید این روش را با سایر روش ها مقایسه کنید. ممکن است در بعضی مناطق بهبود روش های مدیریت منابع آب و کاهش مصرف و تبخیر آب نسبت به انجام این طرح اقتصادی تر باشد اما چنانچه در بعضی مناطق چنین آبی وجود نداشته باشد و یا نهایت صرفه جویی هم صورت گرفته باشد ولی باز هم کمبود آب وجود داشته باشد، در این صورت اجرای طرح باروری ابرها اجتناب ناپذیر است.

وی خاطرنشان کرد: در مناطقی مثل حوضه دریاچه ارومیه گزینه های مختلف از جمله مدیریت تقاضا برای کاهش مصرف آب در حال اجراست، حتی طرح نکاشت برای اینکه آب کشاورزی به دریاچه منتقل شود مورد توجه قرار گرفته است. یک گزینه هم می تواند همین طرح باشد بنابراین باید با مقایسه سود و هزینه آن، در مورد اجرای باروری ابرها تصمیم گرفته شود.

این استاد دانشگاه در ادامه اظهار داشت: قبل از اجرای این طرح، لازم است که برای همه کشور مطالعات وسیعی انجام شود و باروری ابرها نباید بدون ضابطه و به فرض بر حسب نیاز فلان استان یا فلان منطقه به آب، اجرا شود. باید نقشه ابرناکی کشور و نقشه پایه برای این طرح تهیه شود و مشخص شود که در پهنه کشور کدام مناطق، مستعد برای باروری ابرها هستند چون اجرای این طرح نه در همه جای کشور امکانپذیر است و نه اقتصادی.

فهمی افزود: روش های باروری ابرها متفاوت است و از ژنراتورهای زمینی که یدور نقره را تصعید می کنند گرفته تا استفاده از هواپیماها و حتی راکت زمینی که در ابر منفجر می شود و این ذرات را به وجود می آورد را در بر می گیرد. روش دیگری هم به تازگی مطرح شده که یونیزاسیون جو پایین است. در این روش، مکانیسم کار کاملا متفاوت است. یونیزاسیون جو بالا پیامدهای بسیاری به همراه دارد و بیشتر در بحث های نظامی و… مورد استفاده قرار می گیرد. اما امروزه یونیزاسیون جو پایین در دنیا مطرح شده و در کشور ما هم به صورت آزمایشی در یکی دو منطقه انجام گرفته است ولی پاسخ قابل اتکایی از آن حاصل نشده است. در مراجع بین المللی هم چیزی ندیدم که این روش را به عنوان یک فرآیند عملیاتی قابل اتکا، معرفی کرده باشد هرچند که می گویند این روش در بعضی مناطق جهان مثل مکزیک و روسیه انجام شده است.

وی در پایان گفت: عمده بارش ها در کشور ما از پاییز تا اردیبهشت است و معمولا 90 درصد بارش در این فاصله زمانی اتفاق می افتد. بنابراین بازه زمانی مناسب برای اجرای طرح باروری ابرها در همین مدت است که کشور پتانسیل بیشتری برای بارش دارد.