اهمیت تقویت ارتباط نخبگان علمی با سیاستگذاران جمعیتی

حرکت جمعیتی هر کشور تحت تأثیر عوامل متعددی قرار دارد و برای دستیابی به الگوی باروری مناسب و بالندگی و پیشرفت جمعیت می توان با رصد وضعیت اجتماعی و اقتصادی، فرهنگی و بهداشتی، مسائل مختلفی را که می تواند بر شرایط فرزندآوری خانواده ها موثر و دخیل باشند، شناسایی و منطبق با منابع و نیازهای کشور برنامه ریزی کرد. 
هر حرکت و تصمیم سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و ملی بر رفتار باروری خانواده ها و به خصوص جوانان تاثیرگذار است. رویدادهای افتخارآمیز ملی منجر به حس شادی و نشاط و همچنین افزایش امید به آینده در افراد جامعه می شود و می تواند بر رفتار باروری موثر باشد. 
همچنین نبود امنیت اجتماعی، اقتصادی و سیاسی که به نگرانی و ناامیدی و ابهام در آینده افراد جامعه منجر شود، می تواند بر فرزندآوری و باروری خانواده تاثیر منفی بگذارد. 
تحقیقات در کشور نشان داده است که جوانان تمایل به ازدواج، تشکیل خانواده و فرزندآوری دارند، اما باید شرابط مناسبی ایجاد شود تا احساس امنیت و خوشبخت بودن کنند، در این صورت خود به خود تمایل خواهند داشت فرزند یا فرزندان بیشتری را داشته باشند. 
همچنین اگر جوانان در حین آموزش های رسمی مدارس با مسئولیت های آتی خود آشنا شوند، نقش های جنسیتی خود را بشناسند، به موقع تحصیلات را تمام کنند و وارد چرخه اقتصادی و درآمدزایی شوند، خود به خود به سمت تشکیل خانواده و ازدواج هدایت می شوند. 
در بحث فرزندآوری و تشویق به این امر، باید سیاست گذاری ها و حاکمیت ها همه جوانب جوامع را در نظر بگیرند. برخورداری از رشد منطقی جمعیت در کشورها یک ضرورت حیاتی است، داشتن جمعیت جوان مولفه مهمی برای سرعت گرفتن روند پیشرفت در جامعه است. 
اگر جوانان جامعه احساس آسایش، امنیت اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و قضایی داشته باشند و متوجه شوند که در جامعه ای زندگی می کند که در آن عدالت، آزادی منطقی، آرامش و ثبات اجتماعی و اقتصادی برقرار است، به راحتی تصمیم به ازدواج می گیرند و به دنبال آن فرزندآوری را در برنامه زندگی خواهد داشت . 
یکی از روش هایی که جوانان را تشویق به این امر می کند، اهمیت دادن به والد شدن است. پدر و مادر در جامعه علاوه بر صاحب فرزند شدن باید از اعتماد به نفس بیشتری برخوردار باشند و خود را مایه سرافراری فرزندان بدانند نه اینکه شرمنده فرزند بوده و یا مورد سرزنش آنان قرار گیرند. حرکت منطقی جمعیت زمانی به سمت پویایی و بالندگی و گسترش کمی هدایت خواهد شد که والدین از اینکه پدر و یا مادر هستند، احساس غرور کنند و دغدغه ای به جز تربیت صحیح فرزند نداشته باشند. 
حمایت ارگان ها و سازمان های دولتی و غیردولتی نیز در تشویق افراد جامعه به فرزندآوری و ارزش گذاری برای والد بودن دخیل است، به عنوان مثال هر نهادی می تواند به صورت خود جوش با افزایش مرخصی زایمان، تامین بخشی از هزینه های نگهداری کودک، ایجاد امنیت شغلی مادر، تعیین ساعات و مرخصی به مادران شیرده و کمک هزینه مهد کودک، امکانات ایحاد مهد کودک در اداره ها و ….مواردی از این قبیل که باعث آسایش خاطر مادران است، اولویتی حساب شده برای مادران شاغل خود قائل شوند. 
برای پدران نیز به عنوان فردی که بار اصلی اقتصاد خانواده را به دوش می کشد، نفقه می دهد و سایبان یک خانواده به حساب می آید، باید شرایطی فراهم کرد که احساس کند، چون پدر است، از اعتبار ویژه ای برخوردار است، به خود ببالد و در خانواده احساس سرافرازی و اعتماد به نفس داشته باشد . اعتبار و اتکا به قابلیت های بالقوه را در وی تقویت کرده و با اقداماتی ساده و حساب شده نظیر معافیت از مالیات، کمک هزینه تحصیلی فرزندان و پرداخت حق عائله مندی مناسب، بتوان بخشی از مشکلات انان را مرتفع کرد.

**فرهنگ سازی برای فرزندآوری، اهمیت دارد 
مهمتراز همه این که مسئولین فرهنگی کشور ورود کرده و به صورت منطقی فرهنگ ازدواج و فرزندآوری را در کشور تقویت کنند نه با شعار، بخشنامه و دستور العمل بلکه با فرهنگ سازی مناسب و با آگاه سازی در خصوص مسائل و مشکلات کاهش جمعیت، پیری و سالمندی افراد جامعه در سال های آینده خانواده و جوانان را برای داشتن فرزندان بیشتر ترغیب کنند. 
با اجرای برنامه های متنوع و آموزنده در این رابطه، صدا و سیمای جمهوری اسلامی می تواند با تهیه برنامه های سریال و سرگرمی و اعمال نظر خبرگان حوزه سلامت خانواده، برگزاری میزگردها با کارشناسان، گفت وگو با متخصصان، ماماها و متخصصین بهداشت باروری و همچنین پیام های کوتاه و تیزرهایی که نکات و جنبه های مثبت فرزند آوری را به مخاطبان ارایه کنند، می توان در راستای تشویق به فرزندآوری گام برداشت. 

** ماماها پتانسیل و نقش مهمی در تشویق به فرزندآوری دارند 
ماماها اولین کسانی هستند که با زنان و خانواده ها در ارتباط بوده و دراین راستا می توانند برای افزایش کیفی و کمی جمعیت و فرزندآوری نقش بسیار مهمی را ایفا کنند. 
همچنین برای این منظور می توان از سازمان های فرهنگی، وزارتخانه ها مرتبط با سلامت و رفاه اجتماعی و آموزش و پرورش شروع کرد تا به کمک ماماها و متخصصین سلامت باروری در حوزه های مختلف مداخلات ظریف و علمی خود را اعمال نمایند. در ضمن، می توان در دبیرستان های دخترانه با برگزاری کلاس های آموزشی، دختران را برای نقش مادری و همسری آماده کرد و دسترسی آسان به خدمات مورد نیاز دختران و زنان در هر پایگاه و مرکز سلامت فراهم شود. 

**تقویت ارتباط نخبگان علمی با سیاست گذاران افزایش جمعیت در کشور
یکی از مشکلات موجود که به نظر می رسد با طرح تحول بهداشت در وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، ایجاد شده است موضوع بروز مشکل در دسترسی به خدمات مامایی است، گاهی عنوان می شود که مثلاً وزارت بهداشت مسئول کاهش یا افزایش نرخ باروری نیست، بله نیست، ولی شیوه مدیریت ارایه خدمات در حوزه سلامت باروری و بارداری و زایمان مستقیماً می تواند بر آن تأثیر بگذارد، به طوری که با محو نام ماما و نامشخص بودن متولی سلامت زنان و به خصوص مادران باردار در پایگاه های سلامت و مراکز جامع سلامت مقوله سلامت باروری مغفول مانده است که البته امیدواریم با درایت وزیر محترم و معاون محترم بهداشت این امر مورد توجه قرار گیرد و شرایط دسترسی سهل و سریع به خدمات مامایی و سلامت باروری بدون واسطه فراهم شود.؛ در این میان استفاده از نظرات کارشناسی زنان و مادران و رشته هایی که مستقیم با باروری سروکار دارند، از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
هماهنگی بین بخشی در اجرای سیاست های جمعیتی، اصلی است که باید محور برنامه های هر سازمانی قرار گیرد. خوشبختانه شیوه تدوین سیاست های جمعیتی به گونه ای است که در هر بند آن می توان برای افزایش جمعیت و بالندگی آن ده ها برنامه متفاوت برای خانواده ها تهیه کرد، و این امر نیازمند سرمایه فکری افراد اندیشمند و نخبگان است. سال ها است سیاست جمعیتی ابلاغ شده است اما در این راستا اتاق فکر و افراد صاحب نظر که بتوانند با زنان و خانواده ها ارتباط داشته باشد، در کشور کم است. 
یکی از مهمترین موارد مربوط به اصل بهبود نرخ باروری، ارتباط منطقی نخبگان با سیاست گذاران جمعیتی است، زیرا برای برنامه ریزی در این راستا باید از ایده و تفکرات نخبگان و افراد صاحب نظر استفاده کرد؛ در حال حاضر نیروی کارشناسی و سرمایه انسانی قابل توجهی با مشارکت 36 هزار مامای فعال در کشور که مستقیماً با زنان و دختران در سنین باروری در ارتباط هستند، در سراسر کشور در دسترس است که می تواند یک بازوی قوی برای هر نهاد و سازمانی اعم از قانونگذار، مجری و تصمیم ساز باشد.
ارتباط بیشتر خبرگان و نخبگان با دستگاه های سیاستگذاری، می تواند به تشویق فرزندآوری از یک کانال منطقی و با کمترین هزینه منجر شود و نرخ جمعیت در کشور را افزایش دهد. 
در حال حاضر میزان نرخ جمعیت در کشور از 1.8 به 1.9 ارتقا یافته است و امید است در سال های آینده بتوان آن را به 2.1 و بالاتر رساند. 
تحقق اهداف افزایش جمعیت در کشور، همکاری وزارتخانه های آموزش و پرورش و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی،رفاه و تامین اجتماعی، ورزش و جوانان به علاوه کمیسیون های بهداشت و اجتماعی مجلس شورای اسلامی و شورای عالی انقلاب فرهنگی و انجمن های علمی ذیربط را می طلبد. 

 

منبع:ایرنا(رئیس انجمن علمی مامایی ایران )

No tags for this post.