خودروهای برقی بی‌صدا می‌آیند

در خودروهای هیبریدی از ترکیب دو یا چند پیشرانه انتقال نیرو که به طور مستقیم یا غیرمستقیم به سیستم انتقال قدرت وابسته است، استفاده می شود. بیشتر خودروهای هیبریدی تولید شده در دنیا از نوع بنزینی ـ الکتریکی هستند. طرح خودروهای هیبریدی از طرح های کلان ملی است که با حمایت معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و سازمان گسترش از سوی شرکت تحقیقات موتور ایران خودرو اجرایی شده است. در پایان نشست روز چهارشنبه سیزدهم اسفند هیات دولت از دو دستگاه خودروی برقی ـ بنزینی رونمایی شد. همچنین رئیس جمهور در اقدامی نمادین در محوطه ساختمان مرکزی با این خودرو رانندگی کرد.

تضمین آینده محیط زیست و انرژی

دکتر پیمان صالحی، رئیس مرکز طرح های کلان ملی فناوری معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری در گفت وگو با جام جم درباره طرح کلان ملی خودروهای هیبریدی می گوید: این طرح یک طرح کلان ملی فناوری است. مرکز طرح های کلان ملی فناوری در معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری در حوزه هایی فعالیت و سرمایه گذاری می کند که این طرح ها معمولا یا دانش فنی روز دنیاست که به سختی می توان به آن دست یافت یا این که امکان دسترسی به آن وجود ندارد. بنابراین خطوط قرمزی وجود دارد که ما باید از آنها عبور کنیم تا بتوانیم به این دانش فنی دست پیدا کنیم. بعضی از این طرح ها نشان دهنده اقتدار ملی ماست و به عبارتی اثربخشی ملی و منطقه ای آن مطرح است. با توجه به مطرح شدن موضوع خودروهای هیبریدی که این روزها در سطح دنیا مورد توجه بوده و با در نظر گرفتن این که هزینه تولید این خودرو ها در همه جای دنیا بسیار بالاست، طرح کلان ملی خودروهای هیبریدی در این مرکز مطرح شد و به تصویب رسید.

وی درباره اهمیت تولید خودروهای هیبریدی این طور توضیح می دهد: برای این که به آینده انرژی، محیط زیست و آسایش کشورمان توجه داشته باشیم ضروری بود در کشور موضوع خودروهای هیبریدی را مورد توجه قرار داده و به آن ورود پیدا کنیم. با توجه به ماموریتی که شرکت های خودروسازی برعهده دارند و با توجه به ماموریتی که در راهبری چنین موضوعاتی بر عهده ماست طرح کلان ملی طراحی و ساخت سه نمونه مهندسی خودرو هیبرید (دو نیرو) در سال 1391 در مرکز طرح های کلان ملی فناوری معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری تصویب شد. کارفرمای دیگر این طرح سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران است. بودجه این طرح به طور مشترک و با سهم های مساوی توسط معاونت علمی و فناوری و سازمان گسترش و نوسازی تامین شده است. مجری طرح شرکت تحقیق، طراحی و تولید موتور ایران خودرو (ایپکو) است. بر این اساس طرح کلان خودروهای هیبریدی با پشتیبانی مالی مرکز طرح های کلان ملی فناوری معاونت علمی و فناوری و سازمان گسترش و نوسازی از سوی ایپکو اجرایی شده است. موضوع قرارداد ما این بوده که کسب و انتقال دانش فنی طراحی وساخت خودروهای دو نیرو انجام شود. اکنون این سیستم طراحی شده روی سه خودروی رانا نصب شده است که مورد بازدید رئیس جمهور و هیات دولت قرار گرفت. هدف ما این است که در گام های بعدی این طرح ادامه پیدا کند.

هم برقی هم بنزینی؟

رئیس مرکز طرح های کلان درباره ویژگی های این خودروی برقی ـ بنزینی می گوید: موتور این خودروبرقی است و به عبارتی این خودرو اساسا با برق کار می کند. وقتی خودرو روشن است هیچ صدایی از موتور خودرو شنیده نمی شود و بلافاصله بعد از فشار دادن پدال گاز خودرو به حرکت در می آید. گیربکس این خودروها نیز در مقایسه با خودروهای معمولی متفاوت است. برخلاف خودروهای بنزینی که گیربکس آن دنده ای است در این خودروها گیربکس از نوع پیوسته است و پس از گاز دادن خودرو به حرکت درمی آید. این خودروی هیبریدی از نظر سرعت حرکت شبیه یک خودروی معمولی است؛ یعنی مجهز بودن به یک موتور برقی در عملکرد آن تغییرات خاصی ایجاد نمی کند. این در حالی است که وقتی موتور این خودرو با برق کار می کند آلودگی زیست محیطی به همراه ندارد. این خودرو شتاب خوبی دارد. همان طور که در سطح دنیا نتایج آن مورد بررسی قرار گرفته خودروهای هیبریدی می تواند در کاهش آلودگی هوا نقش بسیار مهمی داشته باشد.

دکتر صالحی در ادامه می گوید: خودروهای هیبریدی انواع مختلفی دارد. این خودرو فقط با برق کار می کند. البته جالب است بدانید خودروی طراحی شده از یک موتور بنزینی هم برخوردار است اما موتور بنزینی برای حرکت خودرو نیست و فقط برای شارژ باتری خودرو از آن استفاده می شود. به این صورت که اگر خودرو شارژ کامل باشد بر اساس آزمایشاتی که انجام شده می تواند مسافتی معادل 85 کیلومتر را طی کند. خودرو به گونه ای طراحی شده که وقتی شارژ باتری ها به 30 درصد ظرفیت شارژ کامل آن می رسد به طور خودکار موتور بنزینی روشن می شود تا باتری ها شارژ شود. بنابراین تا زمانی که خودرو بنزین داشته باشد، می تواند این موتور را شارژ کرده و به حرکت ادامه دهد. مصرف بنزین برای شارژ باتری به مراتب کمتر از میزان بنزین مصرفی برای طی مسیر است. زمانی که شارژ باتری کاهش پیدا می کند ممکن است کشش موتور تا حدی کاهش پیدا کند.

بهینه سازی باتری

یکی از بخش های پیشرفته و هزینه بر این خودروها باتری آن است. صالحی با اشاره به این موضوع می گوید: ما در این مرحله دو نمونه خودرو ساخته ایم؛ یکی از این خودروها با استفاده از باتری خارجی و نمونه دیگر با استفاده از باتری تولید داخل ساخته شده است. این باتری لیتیومی داخلی توسط یکی از شرکت های دانش بنیان دانشگاه صنعتی شریف طراحی و ساخته شده است. این موضوع مهمی است. این باتری ها بر اساس فناوری خاصی ساخته می شود و بسیار گرانقیمت است. بنابراین ما باید به سمتی حرکت کنیم که بتوانیم این باتری را با هزینه کمتری در داخل کشور تولید کنیم. البته این باتری داخلی در مقایسه با باتری خارجی تفاوت هایی دارد، اما از عملکرد خوبی برخوردار است. در تولید باتری موضوع جایابی آنها نیز بسیار مهم است. این گروه از محققان در تلاش هستند باتری ها را در ابعاد کوچک تری تولید کنند. یکی از مشکلات خودروهای هیبریدی در سطح دنیا این است که باید محل قرار گرفتن باتری در موتور خودرو و وزن آن بهینه سازی شود. ما فقط سه مدل را اکنون تولید کرده ایم و باید تحقیقات بیشتری در این زمینه انجام شود. اما این سه خودرو می تواند نمونه های خوبی باشد. یکی از این خودروها برای انجام آزمون های استاندارد خودروهای هیبریدی به خارج از کشور فرستاده شده است.

به گفته دکتر صالحی، مهم این است که این خودرو ها عمومی شود. در کشورهای دیگر این اتفاق افتاده است. به نظر می رسد باید برای محقق شدن این هدف در کشور دولت یارانه ای را در نظر بگیرد. پیشنهاد ما این است که ابتدا از این خودروها در شهرهای بزرگ در ناوگان حمل و نقل عمومی استفاده شود. اکنون برنامه ای برای استفاده از خودروها در مسیرهای بین شهری در نظر نداریم. تا زمانی که این خودرو به تولید انبوه برسد و قیمت آن تا حدی بهینه شود لازم است یارانه ای برای این کار اختصاص داده شود تا این طرح بتواند مراحل بعدی را پشت سر گذارد. یکی از بحث های جدی مطرح در این حوزه سلامت مردم است. به عبارت دیگر ما یارانه ای را به ازای تضمین سلامت مردم اختصاص می دهیم که نمی توان برای آن ارزشی را در نظر گرفت. هدف از رونمایی از این طرح در هیات دولت نیز فراهم ساختن زمینه ای برای برخورداری از حمایت های دولت بوده است. خوشبختانه پیگیری های لازم انجام شده است.

نیازمند حمایت های دولتی هستیم

این خودرو بسیار پیشرفته است و ویژگی های آن فقط به موتور محدود نمی شود. صالحی با اشاره به این موضوع می افزاید: این خودرو مکانیسمی دارد که بر این اساس می توان از انرژی آزاد شده هنگام ترمز گرفتن خودرو برای شارژ باتری آن استفاده کرد. ما امیدواریم با توجه به بهینه سازی باتری از نظر وزن و ابعاد و شرایط موتور خودرو و برخورداری از حمایت های دولتی بتوانیم این خودرو را به تولید چند هزارتایی برسانیم تا در نهایت پلتفرم آن آماده شده و به تولید انبوه برسد. با مدیران عامل شرکت های خودروسازی در زمینه طراحی و ساخت خودروهای هیبریدی جلساتی داشته ایم. این شرکت ها نیز تولید خودروهای هیبریدی را در برنامه های بلندمدت خود مورد توجه قرار داده اند. در حقیقت این طرح کلان ملی نقطه شروعی است برای این که به سمت این خودرو ها پیش برویم.

وی درباره تفاوت این خودرو با خودروهای معمولی این طور می گوید: خودرو وقتی شارژ کامل است و با برق کار می کند توان و قدرت بالایی دارد. اگرچه ممکن است از نظر شتاب با خودروهای بنزینی تفاوت داشته باشد اما از نظر پیمایش مسیر و سرعت تفاوتی ندارد. این نمونه آزمایشی بوده و ممکن است قیمت یک خودروی هیبریدی تا دو برابر خودروی معمولی باشد. این طبیعی است که باتری این خودروها بسیار گرانقیمت است و به همین دلیل برای تولید انبوه لازم است از حمایت های دولتی برخوردار شویم. اگرچه وقتی خودرویی به تولید انبوه می رسد هزینه های آن تاحد زیادی کاهش پیدا می کند. قطعا در بلندمدت این هزینه ها کاهش پیدا خواهد کرد.

زیرساخت ها فراهم نیست

دکتر صالحی می گوید: برای این که بتوان از این خودروها در سطح گسترده ای استفاده کرد لازم است زیرساخت های موردنیاز برای شارژ این خودرو در سطح شهرها وجود داشته باشد. البته می توان برای شارژ این خودرو از برق خانگی استفاده کرد، اما اگر خودرو در مسیر حرکت با کمبود شارژ مواجه شود بهتر است ایستگاه هایی برای شارژ این خودرو ها وجود داشته باشد. البته این مشکل فقط به کشور ما محدود نمی شود. در آمریکا خودروی هیبریدی تسلا به بازار عرضه شده که قیمت آن حدود 70 تا 100 هزار دلار است. اکنون حتی در این کشور نیز مساله شارژ خودرو به عنوان یک محدودیت مطرح است. باید ایستگاه های مختلف در کل کشور وجود داشته باشد.

رئیس مرکز طرح های کلان تاکید می کند: این خودرو به دو روش شارژ سریع و برق خانگی قابل شارژ است. بنابراین اگر خودرو در خانه چند ساعت به برق متصل باشد شارژ می شود. اما اگر در طول روز و در مسیر به شارژ نیاز باشد باید ایستگاه هایی برای شارژ سریع وجود داشته باشد. البته خودروهای ما یک موتور بنزینی هم دارد که اگر شارژ باتری رو به پایان باشد، می توان با استفاده از بنزین این خودرو را شارژ کرد. هدف ما کاهش مصرف بنزین و آلودگی است بنابراین باید زیرساخت های لازم برای رسیدن به این هدف فراهم باشد.

وی در پاسخ به این که آیا امکان استفاده از این سیستم برای دیگر خودروها نیز وجود دارد این طور توضیح می دهد: این سیستم روی هر خودرو قابل استفاده است. البته هر خودرویی ویژگی های خاص خود را دارد. بنابراین برای هرخودرو باید سیستم خاص خودش را طراحی کرد. وزن خودرو، کشش خودرو و اندازه آن در طراحی این سیستم موثر است. بعضی از آپشن های خودرو با برق کار می کند و ممکن است برای بعضی خودروها توجیهی برای این کار وجود نداشته باشد. اما به طور کلی چنین سیستمی به گونه ای طراحی نشده که فقط برای خودروی بخصوصی کاربرد داشته باشد.

در این طرح بیشتر خودروهای رانا و سمند مورد نظر بوده است که در کشور ما کاربری خاص خود را دارد. پیش بینی ما این است اگر بخواهیم این سیستم را در حمل و نقل عمومی مورد استفاده قرار دهیم خودروهای سمند مورد نظر باشد.

منبع:جام جم آنلاین

No tags for this post.

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا