ارتقای مدیریت مزرعه با استفاده از سیستم های تحت فشار

مهندس حمیدرضا جانباز در گفت و گو با خبرنگار سیناپرس، با اشاره به تعریف راندمان آبیاری گفت: طبق تعریف فائو، راندمان آبیاری عبارت است از راندمان انتقال آب، ضرب در راندمان توزیع آب، ضرب در راندمان پخش آب در مزرعه، ضرب در راندمان مدیریت آب. مجموع حاصلضرب این 4 پارامتر، راندمان آبیاری را شکل می دهد. اگر راندمان مدیریت را کنار بگذاریم، حاصلضرب 3 پارامتر دیگر را به عنوان راندمان پتانسیل در نظر می گیریم چون بستگی به مدیریت کشاورز در سطح مزرعه دارد.

مشاور معاون وزیر جهاد کشاورزی در امور آب و خاک و صنایع، افزود: طبق ارزیابی هایی که انجام دادیم، راندمان کاربرد آب (ضرب 4 پارامتر) برای آبفشان دوار یا سنترپیوت، در مزرعه ای 93 درصد بود اما همین راندمان برای مزرعه ای دیگر 78 درصد بود در حالی که دستگاه های مورد استفاده در هر دو مزرعه، آب، زمین و… یکسان بود. بنابراین مدیریت کشاورز خیلی مهم است.

وی خاطرنشان کرد: متوسط راندمان آبیاری کشور در حدود 42 درصد است. در صورتی که به عنوان مثال آبفشان دوار یا لینیر مجهز به پاشنده لپا، حداقل راندمانی برابر 92 تا 93 درصد دارند. یعنی با استفاده از این دستگاه ها، 50 درصد راندمان آبیاری ارتقا پیدا می کند. یا در مزارع ذرت دانه ای که با آبیاری ثقلی آبیاری می شوند، اگر از آبیاری تیپ استفاده کنیم، به راحتی راندمان 95 درصدی محقق خواهد شد.

جانباز یادآور شد: راندمان آبیاری بارانی از نوع کلاسیک ثابت برابر 65 تا 70 درصد است. یعنی با استفاده از این روش، حدود 20 تا 30 درصد راندمان آبیاری ارتقا می یابد.  

این کارشناس آبیاری تصریح کرد: به دلیل محدودیت های آبیاری بارانی از جمله افزایش نفوذ عمقی و یا بادبردگی و تبخیر، هم اکنون در دنیا این روش کمتر توسعه پیدا می کند و بیشتر به سمت آبیاری قطره ای و زیرسطحی تمایل وجود دارد. اما بعضی از کشاورزان علاقه دارند که از سیستم آبیاری بارانی استفاده کنند چون برای محصولشان از جمله سیب زمینی خوب است. سیب زمینی چون کشت ردیفی دارد، می توان از آبیاری تیپ استفاده کرد اما کشاورزان می گویند استفاده از آبیاری بارانی باعث شسته شدن برگ می شود و بیماری ها و آفات برگ‏زی را از بین می برد و گیاه، محصول خوبی می دهد. درست است که مقداری آب بیشتر مصرف می شود اما از طرف دیگر، سم کمتری مصرف می شود.

مشاور معاون وزیر جهاد کشاورزی در امور آب و خاک و صنایع، تاکید کرد: بحث کشاورزی، تنها یک علم نیست بلکه هنر هم هست. خیلی از کشاورزان قدیمی با نگاه کردن به حالت گیاه در می یابند که چه وقت تشنه است؟ چه وقت سم می خواهد؟ و… بنابراین به راحتی نمی توان باور کشاورز را تغییر داد چراکه این باورها حاصل سال ها تجربه اوست.

جانباز در پاسخ به این پرسش که وقتی دولت 85 درصد هزینه سیستم های آبیاری تحت فشار را پرداخت می کند، چرا انتخاب آن را به کشاورز واگذار می کند؟ گفت: در بعضی جاها که اصلا امکان آبیاری قطره ای وجود ندارد چون کشاورز قطعه زمین کوچکی دارد و شکل هندسی آن هم به نحوی است که می بایست گیاهان با کشت متراکم کاشته شود. اینجا تنها سیستمی که به درد کشاورز می خورد، کلاسیک متحرک بود که به علت نیاز به نیروی کار زیاد و نیز احتمال سرقت، توسعه چندانی پیدا نکرد. الان بیشتر تمایل به سیستم کلاسیک ثابت با رایزر متحرک وجود دارد. این سیستم با این نوع اراضی، سازگاری بیشتری دارد. درست است که راندمان پایین تری دارد اما نسبت به سیستم های سطحی باز از راندمان بیشتری برخوردار است. فرض کنید که ما این سیستم را در اختیار کشاورز نگذاریم، او هم که نمی تواند از ماشین های سنگین مثل سنترپیوت استفاده کند، چون کشت متراکم است و امکان استفاده از تیپ هم وجود ندارد، به سمت همان روش های سطحی خواهد رفت. پس به قول معروف کاچی بهتر از هیچی است!

وی متذکر شد: در آبیاری تحت فشار فقط بحث راندمان مطرح نیست. فرض کنید که وقتی گندم برداشت می شود، ما می خواهیم به جای آن ذرت دانه ای بکاریم، آن هم در کرج که مهرماه هوا سرد می شود. اینجا اگر بخواهیم آبیاری سطحی داشته باشیم، تا بخواهیم زمین را آماده کنیم، مرداد هم می گذرد و می شود شهریور. در صورتی که به وسیله آبیاری بارانی می توان همان زمانی که کمباین دارد از جلو برداشت می کند، از پشت آبیاری کرد. پشت سر آن ذرت کاشته می شود و مهر هم محصول برداشت می شود. چون آبیاری بارانی اختیار را به کشاورز می دهد و مدیریت مزرعه را بالا می رود، فواید بیشتری از راندمان دارد. بنابراین می تواند تحول بزرگی در بخش کشاورزی به وجود بیاورد.  

No tags for this post.

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا