تحسین بیش از حد کودکان را خودشیفته می کند

شناخت ریشه های ایجاد خودشیفتگی در کودکی همواره یکی از بحث برانگیزترین موضوعات در حوزه روانشناسی بوده است. برخی از روانشناسان بر این باورند که بی اعتنایی والدین به کودک سبب بروز چنین رفتارهایی در او می شود و برخی دیگر نیز مهربانی بیش از حد و بیجا را در این امر داخیل می دانند. با این حال، مطالعات درازمدت بر روی صفات شخصیتی مرتبط با خودشیفتگی در کودکان نشان می دهد که احتمالاً اصلی ترین عامل را باید در مهر و محبت بی حد و مرز والدین در قبال کودک جست.

روانکاوان پیرو مکتاب فرویدیسم، اولین کسانی بودند که بیان کردند کودکانی که والدین شان رفتاری سرد و خشک دارند، خودشان با محبت و تحسین بیش از حد آن را جبران می کنند. اما اخیرا دیگران ادعا کرده اند که خودشیفتگی از مشکل دیگری سرچشمه می گیرد که نقطه مقابل این فرضیه است. در واقع ظاهرا تحسین بیش از حد والدین، کودکان را از حس ارزشمند بودن اشباع می کند.

ممکن است این موضوع حقیقت داشته باشد، اما مساله والدین سرد و نامهربان هنوز برای روانکاوان حل نشده است و جای کار دارد. در پژوهشی مطالعه ای بر روی 565 کودک صورت گرفت. شرکت کنندگان در مقطع سنی 7 تا 12 سال بودند، دوره ای که اغلب صفات خودشیفتگی مانند خودخواهی بروز می کند. این مطالعات قبلا روی بزرگسالان انجام شده بود، اما این بار روی کودکان تا مشخص شود چگونه خودشیفتگی در طول زمان پیشرفت می کند.

برای بیش از 18 ماه به کودکان و والدین آنها پرسشنامه ای مفصل داده شد که در آن میزان خودشیفتگی و رفتار والدین ارزیابی می شد. برای مثال، کودکان باید به میزان موافقت خود با جملاتی نظیر: «مادرم کاری می کند که بدانم عاشق من است» یا «بچه هایی مثل من سزاوار بهترین ها هستند » نمره ای می دادند. اگرچه محبت والدین هیچ تاثیری در خودشیفتگی کودکان نداشت، با این حال ارتباط  ظریف اما قابل توجهی بین میزان تحسین والدین و خودشیفتگی کودکان وجود داشت. در واقع، این تحسین بیش از اندازه، و نه محبت والدین، بود که در خودشیفتگی کودک نقش دارد.

ناچیز بودن این تاثیر نشان داد که عوامل دیگری نیز در خودخواه و خودمحور بودن افراد نقش دارند، که یکی از آنها می تواند عامل ژنتیکی باشد. در این صورت احتمالا فرضیه تاثیر والدین سرد و نامهربان تا حد زیادی زیر سوال خواهد رفت.

این پژوهش در نشریه Proceedings of the National Academy of Sciences منتشر شده است.

 

No tags for this post.