گزارش تصویری و تحلیل فنی بقعه امامزاده موسی آبنیک

 بقعه تاریخی امامزاده موسی در نزدیکی بقعه امامزاده طیب و در مجاورت یکدیگر در روستای آبنیک منطقه فشم  قرار گرفته و شالوده اولیه بنای هر دوی آن ها  مربوط به قرون 7 و 8 هستند ، این دو بقعه از نظر بافت کلی بنا شبیه هم  بوده  و  فقط   فرم گنبد های آن ها باهم متفاوت  است.

با توجه به سبک معماری بنای امامزاده و مقایسه آن با موارد مشابه ، به نظر می رسد که قدمت بنای اولیه امامزاده قرون 7 و 8  هجری  بوده  اما  بنای فعلی در اوایل دوره قاجار احداث و یا حداقل مرمت شده است .

بنای بقعه امامزاده موسی از جنس لاشه سنگ و ملاط گچ و گل ساخته شده است که به نوعی بازتاب دهنده معماری بومی محل و استفاده از مصالح و مواد موجود در این منطقه کوهستانی است.  در حال حاضر نمای این امامزاده با سنگ تزئینی تراش خورده پوشش یافته  و پایه خارجی آن سیمان کاری شده است . در ورودی بنا نیز فلزی و جدید است.                                                    

 بنای اصلی بقعه از یک اتاق مستطیل شکل و اتاق مقبره تشکیل شده است. داخل امامزاده به ارتفاع یک مترو سی سانتی متر از کف از سنگ پوشیده شده و باقی دیوار ها گچ کاری شده که آثار پوسته پوسته شدن گچ روی دیوار ها در اثر رطوبت در جای جای بنا مشاهده می شود.

اتاق مقبره از داخل هشت ضلعی است که در آن چهار طاقنمای نیمه در چهار ضلع فرعی اجراشده است. یک نورگیر در جهت قبله نور اتاق را تامین می کند . در داخل بنا تزئنات خاصی دیده نمی شود . بنای این امامزاده دارای گنبدی تخم مرغی شکل است که با سیمان روکش شده و این موضوع سبب لطمه خوردن به ماهیت تاریخی بنا شده است.

در حال حاضر روی قبر امامزاده  سنگ جدیدی در سال 1384 نصب کرده اند که روی آن چنین نوشته شده است:  " هذه مرقد المطهر موسی بن ابراهیم بن علی بن موسی الرضا ( ع ) الذی استشهد مع ابیه و اخته و دفن فی هذا الموضع "  و قبر فاقد ضریح است.

در صفحه 366 کتاب آثارتاریخی شمیران در مورد این بنا چنین نوشته شده است :

«  حجت السلام سید مرتضی علم الهدی در کنزالنساب، صفحه 65 ، گفته است : " امامزاده موسی بن ابراهیم بن علی بن موسی الرضا ( ع ) با باب گرامش و اخوی گرانقدرش امامزاده طیب هنگامی که به موضع ابنگ رسید ؛ مخالفین اطلاع یافتند و هر سه بزرگواران  را  به فیض شهادت نائل نمودند و آن امامزادگان در سه موضع از آن آبادی دفن گردیدند . "

با توجه به سبک معماری بنای امامزاده و مقایسه آن با موارد مشابه ، به نظر می رسد که قدمت بنای اولیه امامزاده قرون 7 و 8  هجری  بوده  اما  بنای فعلی در اوایل دوره قاجار احداث و یا حداقل مرمت شده است . »

بقعه تاریخی امامزاده موسی آبنیک این بنا شماره  10396  و در تاریخ مهرماه  1382  در فهرست آثار تاریخی ملی ایران به ثبت رسیده است.

گزارش تصویری و تحلیل فنی: احسان محمدحسینی – فاطمه کردی

No tags for this post.