تبديل سلول هاي پوستي به سلول هاي قلب و مغز
دستاورد پژوهشي محققان انستيتوي گلدستون زمينه را براي بازتوليد سلول هاي از بين رفته و يا آسيب ديده با استفاده از داروهاي شيميايي فراهم مي كند.
اين پژوهشگران از تركيب هاي شيميايي براي تغيير تدريجي هويت سلول هاي پوستي و در نهايت تبديل آنها به سلول هاي بنيادي مغز و يا قلب استفاده كردند. اين كشف، روشي كارآمد را براي برنامه ريزي مجدد سلول ها و رفع نگراني هاي موجود درباره مهندسي ژنتيكي فراهم مي كند.
شنگ دينگ نويسنده اصلي دو تحقيق اصلي منجر به اين دستاورد علمي گفت: اين روش گام ديگري به سمت توليد سلول هاي جديد در مصدومان در محل وقوع سوانح است. همچنين اميد داريم روزي به داروهايي دست يابيم كه امكان ترميم مناطق آسيب ديده قلب و مغز را از همان بافت سلولي شان فراهم كنند.
براساس اين گزارش، قلب افراد بالغ توانايي محدودي در زمينه توليد سلول هاي جديد دارد، از اين رو دانشمندان در پي راهي براي جايگزين كردن سلول هاي از دست رفته پس از وقوع حملات قلبي هستند، همچون پيوند سلول هاي قلب و يا سلول هاي بنيادي به قلب آسيب ديده.
با اين حال، چنين روش هايي تاثير چنداني ندارند زيرا بيشتر سلول هاي بالغ پيوند زده شده دوام و يا سازگاري مناسبي با قلب ندارند و نيز تنها معدودي از سلول هاي بنيادي را مي توان به سلول هاي قلب تبديل كرد.
اما در رويكردي جايگزين كه دكتر 'ديپاك سريستاوا' مدير تحقيق سلول هاي بنيادي موسسه گلداستون طلايه دار آن بود، براي تبديل سلول هاي 'شكل گيري اسكار' در قلب حيوانات به عضله جديد، از ژن ها استفاده شد اما روش شيميايي برنامه ريزي مجدد سلول ها، رويكردي مشابه اما آسانتر است.
محققان براي تغيير سلول هاي پوستي انسان به سلول هاي فعال قلب، از تركيبي حاوي 9 ماده شيميايي استفاده كردند و با آزمون و خطا موفق شدند بهترين تركيب را بيابند تا اين روند را با تبديل سلول هاي ياد شده به حالتي از سلول هاي بنيادي چند قابليتي آغاز كنند. سلول ها بنيادي چند قابليتي مي توانند به انواع مختلفي از سلول ها در يك اندام خاص بدل شوند.
در ادامه تحقيقات، تركيب شيميايي ديگري همراه با فاكتورهاي رشد، به تبديل سلول ها به سلول هاي ماهيچه قلب كمك كرد.
با اين روش، افزون بر 97 درصد سلول ها فعال شدند، واكنش مناسبي به هورمون ها نشان دادند و به لحاظ مولكولي نيز آنها ديگر سول هاي پوستي نبودند و به سلول هاي عضله قلب تبديل شده بودند. علاوه بر اين، سلول ها در همان ابتداي فرايند، پس از پيوند زده شدن به قلب موش، رشد كردند و به سلول هاي سالم قلب در داخل اين اندام بدل شدند.
محققان در مطالعه ديگري با اتخاذ رويكردي مشابه، موفق شدند از سلول هاي پوستي موش سلول هاي عصبي بسازند.
تركيب شيميايي به كار رفته در اين مطالعه نيز از 9 مولكول تشكيل شده بود كه تعدادي از آنها با مواد شميايي به كار رفته در مطالعه قبلي يكسان بود.
در طي 10 روز، اين تركيب هويت سلول ها را تغيير داد به طوري كه ژن هاي سلول هاي عصبي بنيادي به تدريج جايگزين تمامي ژن هاي سلول هاي پوستي شدند و پس از انجام عمليات پيوند به موش، به سه نوع اصلي سلول هاي مغز بدل شدند. اين سلول هاي بنيادي عصبي همچنين قابليت خودترميمي داشتند.
به گزارش ايرنا از ساينس ديلي، با اين نتايج، محققان اميد دارند روزي بتوان از اين سلول هاي بنيادي عصبي براي سلول درماني در بيماري هايي همچون پاركينسون و آلزايمر اسفاده كرد.
