پرورش مرجان‌های مقاوم به تغییرات اقلیمی
گرم شدن آب دریاها، یکی از پیامدهای پدیده تغییرات اقلیمی به شمار می‌رود. این افزایش دما سبب می‌شود که بسیاری از مرجان‌های دریایی نتوانند به حیات خود ادامه دهند. با این وجود برخی از مرجانها می‌توانند این شرایط سخت را تحمل کنند. به این ترتیب با شناسایی سازوکار می‌توان مرجان‌هایی با مقاومت بالا در برابر این مشکلات محیطی پرورش داده و در نتیجه از اثرات گرمایش زمین بر زیست بوم دریایی کاست.
دکتر روت گیتس (Ruth Gates) زیست‌شناس دریایی و مدیر موسسه زیست دریا در دانشگاه هاوایی است. او در چند سال اخیر با مطالعه گسترده بر روی مرجانها توانسته به دستاوردهای ارزنده‌ای برای حفاظت از این گونه جاندار دریایی در برابر آسیب‌های مختلف محیطی برسد. دکتر گیتس در مصاحبه‌ای با نشریه نیوساینتیست به تشریح وضعیت موجود و نیز دستاوردهای صورت گرفته در خصوص مرجان‌های دریایی پرداخته است.
شما مدیر پروژه مرجان‌های دریایی در دانشگاه هاوایی هستید. هدف این پروژه چیست؟
هدف اصلی از این پروژه، پرورش مرجان‌هایی است که بتوانند با شرایط دشوار ناشی از پدیده تغییرات کنار آمده و آن را تاب بیاورند. من هر روز سوار یک قایق کوچک می‌شوم و به محل کارم که در جزیره‌ای کوچک است می‌روم. اطراف این جزیره، انبوهی از صخره‌های مرجانی قرار داد.
هم اکنون چه هدفی را دنبال می‌کنید؟
ما در حال بررسی این مساله هستیم که چرا برخی از مرجانها به سبب مشکلاتی که سبب مرگ مرجان‌های دیگر می‌شوند آسیبی نمی‌بینند. پس از شناسایی این دلایل، با شیوه‌های اصلاح نژاد، گونه‌های مرجان‌هایی که مقاوم بالاتری را دارند تکثیر می‌کنیم. این شیوه در کشاورزی رایج است، اما تاکنون در مورد مرجانها مورد ارزیابی قرار نگرفته است. در واقع مرجان‌هایی که بهتر می‌توانند شرایط محیطی سخت را پشت سر بگذارند را شناسایی و مرجان‌هایی ترکیبی از آنها پرورش می‌دهیم. در پایان ماموریت پنج ساله ما که در سال 2020 به پایان می‌رسد، امیدواریم بتوانید یک حجم قابل توجه از انواع مرجانی مقاوم را به دست آوریم. این مرجانها سپس برای ترمیم صخره‌های مرجانی آسیب دیده در استرالیا و هاوایی به کار خواهد رفت.
پرورش مرجان‌هایی مقاوم در برابر استرس‌های محیطی می‌تواند به نجات نسل این جاندار بیانجامد.
آینده حیات مرجان‌های دریایی را در آینده چگونه ارزیابی می‌کنید؟
به عنوان زیست شناسی که سی سال است بر روی مرجانها تحقیق و مطالعه می‌کند، دیدگاهی واقع بینانه در مورد این موجودات دارم. برخی کارشناسان ادعا می‌کنند که میزان نابودی مرجانها بیشتر از میزان تولید آنهاست و اسیدی شدن آب دریاها و بالا رفتن دمای آب از اصلی‌ترین دلایل از بین رفتن مرجانهاست. آنها پیش بینی می‌کنند که در سال 2050 هیچ مرجانی در جهان وجود نخواهد داشت. من با این پیش بینی مخالفم، زیرا فکر می‌کنم افزایش آگاهی مردم جهان سبب کاهش گرمایش جهانی شده و به این ترتیب شرایط بهرتی برای مرجانها ایجاد می‌شود. ما باید هر اقدام لازم را برای کاهش مصرف سوخت‌های فسیلی انجام دهیم و در عین حال جلوی از بین رفتن مرجانها را نیز بگیریم.
یکی از تهدیداتی که برای مرجانها وجود دارد، سفید شدن و از بین رفتن رنگ آنها به خاطر استرس محیطی است. چرا این پدیده روی می‌دهد؟
مرجانها با لایه‌ای از جلبک‌های سبز تیره زندگی می‌کنند. پولیپ‌های مرجانی در خود این جلبک‌ها را نگاه می‌دارد. این جلبک‌های بسیار ریز، غذای مورد نیاز مرجان را تولید می‌کنند و به این ترتیب مرجانها درون بافت خود، منبعی برای تامین غذا دارند. این رابطه برای دو طرف (مرجان و جلبک) سومند است. هر قدر رنگ مرجان تیره‌تر باشد، میزان جلبک‌های موجود در پلیپ‌های آن بیشتر است. وقتی مرجان تحت برخی از انواع استرس محیطی (مثل آبهای گرم) قرار می‌گیرد، این جلبک‌ها از مرجان خارج شده و به این ترتیب رنگ مرجان روشن می‌شود.
سفید شدن مرجان در استرس‌های محیطی به خاطر از دست رفتن ریزجلبک‌های درون سوراخ‌های ریزش صورت می‌گیرد.
آیا این سفید شدن مرجان برایش خطرناک است؟
اگر مرجانی به شدت سفید شود، در نهایت از بین می‌رود. اما اگر بتوان بر این سفیدشدگی غلبه کرد، ریزجلبک دوباره در مرجان رشد کرده و مرجان به شرایط عادی خود باز می‌گردد. در سالهای 2014 و 2015، بسیاری از مرجان‌های هاوایی سفید شدند. اما خبر خوب آنکه 70 درصد از مرجان‌های بخشی از هاوایی به نام خلیج کانوهه با حالت عادی خود بازگشتند. این نشانگر میزان بالای مقاومت در این سیستم است.
پس پروژه شما می‌خواهد دلیل این مقاومت و تاب آوری بالا را شناسایی کند؟
بله. ما برای این کار پنج گام اصلی را پیش رو داریم. ابتدا باید نمونه‌هایی از برخی گونه‌های مرجانی که تاب آوری بالایی دارند را شناسایی کنیم. سپس باید این مرجانها را به گونه‌ای شرطی کنیم که بتوانند استرس بالاتری را تحمل کنند. به کلامی دیگر آنها را در تانکرهای ویژه‌ای قرار داده و هر از چند گاهی استرس هایی به آنها وارد می‌کنیم. مرجانها در صورت مقاومت می‌توانند این توانایی را از طریق تولید مثل به مرجان‌های نسل بعدی منتقل کنند. سوم اینکه با قرار دادن جلبک‌های قویتر، مرجانها را در این مسیر تقویت می‌کنیم. چهارم اینکه گونه‌های شبیه به هم را ترکیب و نسلی جدید که مقاوم بالایی دارند تولید می‌کنیم. در گام پنجم نیز به مهاجرت این مرجانها به مناطق دیگر دریا کمک می‌کنیم.
با استفاده از پنج گام پیوسته می توان حیات مرجان‌های دریایی جهان را رونقی دوباره داد.
چقدر طول می‌کشد این مرجان‌های بسیار مقاوم را تولید کنید؟
در حال حاضر در مرحله آزمایشی هستیم و می‌خواهیم ببینیم که ایا اصلا می‌شود چنین مرجان‌های مقاومی تولید کرد یا خیر. در طی یک یا دو سال آینده، احتمالا بتوانیم مرجان‌های تولیدی را از آزمایشگاه به آبهای آزاد ببریم. در آنجا نیز باید این مرجانها را مورد مطالعه قرار داده و عملکرد آنها را بسنجیم.
چه مشکلاتی ممکن است کل پروژه شما را با شکست روبرو کند؟
شیوه انجام این مراحل اصلا پیچیدگی آنچنانی ندارد. در عوض مشکلاتی که در مسیر روی می‌دهد ممکن است ما را با ناکامی روبرو سازد. برای نمونه در صورت وجود هر گونه ماده عفونت زا در تانکرهای محل نگهداری مرجانها، شاید همه آنها از بین بروند.
آیا پرورش مرجان در آزمایشگاه دشوار است؟
بله. پرورش مرجان به طور کلی کار دشواری است و به همین دلیل است که تلاش برای نگهداری و پرورش آن در آکواریم معمولاً ناموفق است. آزمایشگاه ما مزیت بزرگی دارد و آن هم اینکه درست در کنار یک صخره مرجانی قرار دارد و آب فیلتر نشده به صورت مستقیم وارد تانکرها می‌شود.
آیا ممکن است رهاسازی مرجان‌های مقاوم، پیامدهایی منفی برای تنوع زیستی داشته باشد؟
تغییرات اقلیمی تاکنون به از بین رفتن 30 درصد از مرجان‌های هاوایی انجامیده است. اگر با دقت نگاه کنید، این رقم آسیب بزرگی به تنوع زیستی است. درست است که ما قرار است فقط گونه‌های بسیار محدودی از مرجان را به صورت گسترده پرورش دهیم. اما این کار راه‌حلی است که برای مشکلی به مراتب بزرگ‌تر یعنی از بین رفتن حجم گسترده‌ای از مرجانها در اکوسیستم دریا پیشنهاد می‌کنیم.
ترجمه: صالح سپهری فر
منبع: مجله نیوساینتیست
No tags for this post.
