پس از جیمز وب نوبت به کاوش ماده و انرژی تاریک خواهد رسید

ستاره شناسان و البته مقام‌های آژانس فضایی ایالات‌متحده (ناسا) بی‌صبرانه در انتظار سال 2018 هستند تا تلسکوپ فضایی غول‌پیکر جیمز وب راهی مدار دوردست خود شود و دریچه‌های تازه‌ای را رو به عالم باز کند. جیمز وب در هفته‌های اخیر شاهد پیشرفت چشمگیر پروژه بوده است و امیدهای زیادی وجود دارد که بتواند مطابق برنامه اصلاح‌شده در 2018 مأموریت تاریخی خود را آغاز کند.

در این حال اما ناسا برای گام بعدی خود آماده‌شده است. پروژه بزرگ اخترشناسی بعدی ناسا که در این روزها تأییدیه خود را گرفت است یک تلسکوپ فضایی بزرگ دیگر به نام تلسکوپ پویش فروسرخ میدان دید گسترده یا WFIRST است. تفاوت عمده میانم این تلسکوپ و جیمز وب به‌ میدان دید آن‌ها بازمی‌گردد اگر میدان دید جیمز وب را شبیه به یک پرتو فشرده و نازک لیزر در نظر بگیرید میدان دید WFIRST بیشتر شبیه به یک چراغ‌قوه واگرا خواهد بود. هدف اصلی این مأموریت درک بهتر ماده مرموز تاریک و انرژی تاریک است. ماده تاریک عامل در کنار هم نگاه‌داشتن کهکشان‌ها به شمار می‌رود و انرژی تاریک احتمالا عامل سرعت گرفتن انبساط عالم است. درعین‌حال این تلسکوپ قادر خواهد بود تا به‌طور مستقیم به رصد و ثبت سیاره‌های فراخورشیدی در اطراف ستاره‌های دیگر بپردازد.

به گزارش ساینس، سرنوشت این مأموریت که در نظرسنجی که آکادمی ملی علوم ایالات‌متحده از ستاره شناسان انجام داده بود در رده یکی از پر اولویت‌ترین مأموریت‌های فضایی پیش روی جامعه علمی قرار داشت، برای چندین سالی در حالت تعلیق قرار داشت و دلیل اصلی آن‌هم این بود که مأموریت جیمز وب به بودجه بیشتری ازآنچه پیش‌بینی می‌شد نیاز پیدا کرده بود؛ اما در سال 2012 داستان شروع به تغییر کرد. NRO یا دفتر ملی شناسایی یک جفت آینه 2.4 متری که برای ماهواره جاسوسی خود طراحی کرده بود و اکنون نیاز نداشت را به ناسا اهدا کرد. این آینه‌ها بزرگ‌تر از ابعادی بودند که در طرح اولیه رصدخانه فضایی WFIRST موردتوجه قرارگرفته بود بااین‌وجود بررسی‌های طراحی نشان داد که بدون هزینه اضافی می‌توان از این آینه برای این تلسکوپ استفاده کرد و بدین ترتیب بخشی از هزینه‌های ساخت که مربوط به آینه بود از پروژه حذف می‌شد. این آینه جدیدی قابلیت تازه‌ای را نیز به این مأموریت می‌افزود. این مأموریت ابتدا تنها برای مطالعه ماده تاریک و انرژی تاریک طراحی‌شده بود اما این آینه قابلیت رصد مستقیم سیاره‌های فراخورشید در اطراف ستاره‌های مادرشان را نیز به این مجموعه اضافه می‌کرد. برای عملی کردن این طرح این تلسکوپ به یک تاج‌نگار ستاره‌ای مجهز خواهد شد که با ایجاد مانعی در مسیر نور ستاره امکان رصد همسایگی نزدیک آن را به تلسکوپ می‌دهد.

حتی در خود ناسا کسی فکر نمی‌کرد این طرح حداقل تا سال آینده شاهد هیچ حرکتی باشد اما حمایت مالی کنگره باعث شد تا بودجه لازم برای این کار فراهم شود دسامبر سال قبل کنگره بودجه‌ای 90 میلیون دلاری برای تحقیق و توسعه این طرح تصویب کرد و درنهایت زمان احتمالی پرتاب این مأموریت برای نیمه 2020 اعلام شد.

قدم بعدی برای این مأموریت تهیه جدول زمانی و بودجه‌بندی دقیق این پروژه است که انتظار می‌رود به عددی در حدود 2 میلیارد دلار بالغ شود.

 

پوریا ناظمی

No tags for this post.