توسعه یافتگی ایران در حوزه خدمات چشم پزشکی
آب مروارید یا کاتاراکت نوعی بیماری چشمی وابسته به سن است که با تار شدن عدسی چشم آغاز شده و با افزایش تیرگی و کدر شدن عدسی، بینایی را مختل می کند. این بیماری در بیشتر موارد در صورت مراجعه به موقع (زمانی که به آن 'زمان رسیدن' می گویند) با جراحی برطرف می شود.
دکتر فرزاد محمدی روز چهارشنبه در گفت و گو با ایرنا از اجرای طرح بررسی 'نرخ جراحی آب مروارید در کشور' خبر داد و گفت: این طرح از سوی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به منظور تعیین نرخ جراحی آب مروارید در کشور بر حسب استان ها در دو نوبت سفارش پژوهشی داشته است.
وی افزود: در قالب این طرح ابتدا موضوع بیماری آب مروارید به عنوان یک پروژه ممیزی ملی در ارتباط با جراحی آب مروارید مورد بررسی قرار گرفته است.
محمدی جراحی آب مروارید را یکی از اقدامات بااهمیت در کاهش نابینایی و ناتوانی ناشی از بیماری های چشم عنوان کرد و گفت: همچنین در قالب این طرح علاوه بر تعیین نرخ جراحی آب مروارید در کشور، میزان مواردی نیز که نیاز به انجام این عمل جراحی دارند، مورد بررسی قرار گرفته است.
وی ادامه داد: در این طرح بررسی شده است که آیا بین سال های 2005 تا 2010 در ارتباط با دسترسی به عمل جراحی آب مروارید در استان های کشور در مسیر کمتر شدن نابرابری خدمات چشم پزشکی، حرکت شده است و یا اینکه نرخ جراحی آب مروارید در کشور روند افزایشی یا کاهشی داشته است؟
محمدی با بیان این که نتایج حاصل از تحقیق و بررسی ها در هر دو مورد مطلوب بوده است، افزود: نرخ جراحی آب مروارید حاصل از این بررسی (6 هزار جراحی به ازای هر یک میلیون نفر) به نسبت جمعیت ایران و با توجه به استانداردهای جهانی عدد بسیار مطلوبی است و می توان گفت که ایران از این نظر در سطح بهترین کشورها در دنیا قرار دارد.
وی ادامه داد: همچنین در مورد رفع نابرابری ها در زمینه خدمات چشم پزشکی، هرچند نابرابری قابل توجهی وجود داشته اما در این دوره زمانی، روند کاهشی داشته است.
رئیس دفتر هماهنگی پیشگیری از نابینایی و سلامت چشم وزارت بهداشت، در مورد نتایج این پروژه توضیح داد: در این طرح مقایسه ای بین سال 2005 تا 2010 صورت گرفته است؛ در سال 2005 میزان جراحی های آب مروارید در کشور ما بین 2 هزار و 500 تا 3 هزار نفر و در سال 2010، حدود 6 هزار نفر به ازای هر یک میلیون نفر بوده است.
محمدی گفت: انجام سالانه این میزان جراحی آب مروارید، یک شاخص بسیار کیفی در بحث توسعه یافتگی در حوزه خدمات چشم پزشکی در دنیا به شمار می آید.
وی خاطرنشان کرد: سازمان بهداشت جهانی توصیه می کند که سالانه باید بیش از 3 هزار عمل جراحی آب مروارید در کشورها انجام شود تا اطمینان حاصل شود که فرد نیازمند جراحی آب مرواریدی وجود ندارد که جراحی نشده باشد.
محمدی افزود: هرچه نرخ جراحی آب مروارید در کشورها بالاتر باشد، نشانه توسعه یافتگی بیشتر کشورها در زمینه خدمات چشم پزشکی است.
فوق تخصص قرنیه گفت: هرچه جمعیت جوامع بیشتر باشد، شیوع آب مروارید نیز بیشتر می شود چراکه آب مروارید یک بیماری وابسته به سن و ابتلای به آن اجتناب ناپذیر است.
محمدی افزود: بنابراین با توجه به افزایش سن جوامع و امید به زندگی به ویژه در جامعه ایرانی که در حال حاضر متوسط امید به زندگی در آن بالای 75 سال است، شیوع آب مروارید نیز رو به افزایش است به گونه ای که بسیاری از افراد بالای 75 سال کشور به درجاتی از آب مروارید مبتلا هستند.
وی گفت: بر این اساس و با توجه به استاندارهای سازمان بهداشت جهانی، جوامعی در حوزه خدمات سلامت چشم توسعه یافته به شمار می آیند که نرخ جراحی آب مروارید در آن جوامع رشد افزاینده داشته باشد.
محمدی یادآور شد: حداقل نرخی که سازمان جهانی بهداشت برای کشورهای توسعه نیافته، کمتر توسعه یافته یا درحال توسعه تعیین کرده است، عددی بالای 2 هزار و 500 است.
