آیا ربات‌ها مشاغل انسانی را اشغال میکنند؟
فناوری‌هایی مانند داده‌های بزرگ، تحلیل پیشرفته، اینترنت اشیا، ابزار پوشیدنی، فناوری رباتیک پیشرفته، ماشین‌های قابل آموزش و چاپ سه‌بعدی راه خود را به داخل کارخانه‌ها باز کرده‌اند.
علی‌رغم کندبودن تغییر در کارخانه‌ها، این موج دیجیتالی یقینا بازار کار را دستخوش انقلاب خواهد کرد و منجر به ظهور پاردایم‌های نوآورانه خواهد شد که این پارادیم‌ها خود راهکارهای کارآمدی را به کارفرمایان ارائه خواهند داد.
چنین تحولاتی دارای مضامین عمیقی برای تولید اشتغال، اثرگذاری بر روی تمامی مولفه‌های نیروی کار و وضعیت مکانی کارخانه‌ها خواهد بود.
در این جا این پرسش مطرح است که آیا چهارمین انقلاب صنعتی منجر به آینده‌ای بدون شغل برای انسان خواهد شد و این که آیا واکنش سنتی تحصیل و آموزش به کارکنان این امکان را خواهد داد که انسان‌ها همچنان شاغل باشند؟
اقتصاددانانی مانند جرمی ریفکین و مارتین فورد پیش‌بینی میکنند که اتوماسیون و فرآیند خودکارشدن مشاغل انسانی امروزی را در آینده‌ای نه چندان دور از مد افتاده میکنند. فقط در ایالات متحده، تعداد مشاغل تولیدی از 25 درصد کل مشاغل در سال 1970 به تقریبا 10 درصد مشاغل در حال حاضر افت کرده‌اند؛ همچنین بررسی‌ها نشان می‌دهد در آینده ماشین‌ها در بسیاری موارد جایگزین انسان‌ها می‌شوند.
خطری که انسان در آینده نزدیک با آن مواجه است بیکاری انبوه برای گروه‌هایی از کارکنان، فقدان مهارت‌ها در گروه‌های دیگر و مضامین اجتماعی و سیاسی چنین بی‌تعادلی‌هایی خواهد بود.
کارشناسانی مانند کارل بندیکت فری و مایکل ای آزبورن، تخمین می‌زنند که 47 درصد مشاغل در ایالات متحده در معرض رایانه‌ای شدن هستند و این که چنین روندی فقط یک پدیده غربی نیست.
بنابراین این پرسش مطرح است که آیا این روند به آینده‌ای بدون شغل برای انسان‌ها ختم می‌شود؟ باید گفت این امر به طور کامل رخ نخواهد داد یا این که به سرعت صورت نمی‌گیرد اما تردیدی نیست که فناوری رباتیک ماهیت مشاغل را به صورت بنیادینی دچار تغییر خواهد کرد.
در این میان، تعدادی از مسئولیت‌های انسانی مانند برداشتن بار سنگین، مکان‌یابی دقیق و کنترل عینی کیفیت به احتمال زیاد به ربات‌ها انتقال خواهند یافت یا این که توسط آن‌ها پشتیبانی خواهند شد. ربات‌ها در این حوزه‌ها نه تنها کارآمدتر و موثرتر از انسان‌ها هستند بلکه می‌توانند با یکدیگر نیز به صورت بی‌سیم ارتباط برقرار کنند.
بنابراین، کارکنان انسانی مجبور خواهند بود یاد بگیرند که در تعامل پایاپای با ربات‌ها کار کنند و در این بین، خودکارشدن پیشرفته، پذیرش ماشین‌های ایمن و تعاملی توسط کارکنان را افزایش خواهد داد.
این ماشین‌ها به همراه ابزارهای پوشیدنی، واقعیت افزوده و دیگر فناوری‌ها ماهیت کار کارگری سنتی را تغییر خواهند داد و در آینده کارگری پیچیده‌تر و پیشرفته‌تر خواهد بود اما به طور روزافزونی توسط فناوری پشتیبانی خواهد شد.
پیش‌بینی این موضوع که آیا چهارمین انقلاب صنعتی به چه میزان به کارکنان ماهرتری نیاز خواهد داشت دشوار است اما آنچه واضح است این است که ملزومات آتی بسیار متفاوت‌تر خواهند بود و تمرکز بیشتری بر انعطاف‌پذیری و سازگارپذیری خواهند داشت.
با این حال ربات‌ها هنوز ناکامل هستند و توانایی‌های آن‌ها برای جایگزین‌کردن انسان‌ها کافی نیست. افزون بر این، تردیدهای روزافزونی درباره سرعت جذاب‌شدن چهارمین انقلاب صنعتی وجود دارد اما این انقلاب تقریبا به صورت قطعی در حال رخ‌دادن است.
در طول انقلاب‌های صنعتی پیشین، رشد اشتغال‌زایی در مجموع مثبت بوده اما تردیدهای زیادی وجود دارد که این موضوع درباره چهارمین انقلاب صنعتی صدق کند. هم‌اکنون این توافق وجود دارد که این انقلاب تمامی حرفه‌ها را به شیوه‌های شاید غیرقابل درک برای انسان دچار تغییر خواهد کرد.
خطری که انسان در آینده نزدیک با آن مواجه است بیکاری انبوه برای گروه‌هایی از کارکنان، فقدان مهارت‌ها در گروه‌های دیگر و مضامین اجتماعی و سیاسی چنین بی‌تعادلی‌هایی خواهد بود.
در این جا این پرسش مطرح است که آیا شرکت‌ها، دولت‌ها و جوامع، نظام‌های تحصیلی و شبکه‌های امنیت اجتماعی قادر خواهند بود خود را با این نظام جدید وفق دهند و محیطی را ایجاد کنند که همه در آن ایفای نقش کنند یا خیر؟ برای این که چنین اتفاقی بیفتد، تمامی گروه‌ها باید برای ارائه مدلی نظام‌مند، اجتماعی و پایدار با هدف داشتن آینده کاری بهتر با یکدیگر همکاری داشته باشند.
منبع: مجمع جهانی اقتصاد
ترجمه: شه تاو ناصری
No tags for this post.
