پژوهش دروسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع کشور دو و نیم برابر متوسط تحقیقات حوزه کشاورزی دنیا
دکتر محمدجواد دهقانی گفت: بررسی کل مدارک جمهوری اسلامی ایران در حوزه کشاورزی در پایگاه استنادی آی.اس.آی تا روز هشتم بهمن 94 نشان می دهد که موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع کشور و موسسه تحقیقات گیاه پزشکی کشور هر چند پژوهش های کمتری را در سطح بین المللی منتشر کرده اند، اما همین پژوهش های اندک بیش از متوسط جهانی حوزه کشاورزی مورد استفاده شبکه علم بین الملل قرار گرفته اند.
وی افزود: به طور متوسط هر پژوهش موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع کشور نزدیک به دو و نیم برابر متوسط تحقیقات حوزه کشاورزی دنیا استناد دریافت کرده است. موسسه تحقیقات گیاه پزشکی نیز از وضعیت مشابهی برخوردار است و هر پژوهش تولید شده در این موسسه 1.3 (یک ممیز سه دهم) برابر متوسط تولیدات علمی کشاورزی در سطح بین المللی استناد دریافت کرده است.
دهقانی در ادامه گفت: در بین دانشگاه های کشور، با کیفیت ترین تحقیقات حوزه کشاورزی توسط دانشگاه شهر کرد انجام شده است. این دانشگاه دقیقا در سطح متوسط جهانی عمل کرده است و دانشگاه های اورمیه، شهید باهنر کرمان و فردوسی مشهد در جایگاه های بعدی قرار دارند هر چند تمامی آن ها پایین تر از متوسط جهانی عمل کرده اند.
سرپرست پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC) اظهار داشت: کسب مرجعیت علمی مستلزم انجام تحقیقات کیفی است. این مرجعیت زمانی حاصل می گردد که پژوهش انجام شده مورد استفاده قرار گیرد تا آنجا که افزایش میزان استفاده مترادف با افزایش مرجعیت قلمداد می شود.
به گفته دهقانی، مرجعیت علمی پیش زمینه دیپلماسی علمی است، تا زمانی که محققین بین المللی از عملکرد و کارایی دانشمندان کشور اطمینان حاصل نکنند، مشارکت علمی حاصل نخواهد شد. در سال های گذشته در سطح کشور بیش از هر چیز به کمیت تولید علم اهمیت داده شده است.
وی افزود: در شهریور 93 مقام معظم رهبری سیاست های کلان علم و فناوری را ابلاغ نمودند. بند آغازین این سیاست ها جهاد برای کسب مرجعیت علم و فناوری در سطح بین المللی است. حقایق استخراج شده از پایگاه های استنادی بین المللی نیز نشان می دهند که کسب مرجعیت علمی نیازمند برنامه ریزی ویژه ای است.
دهقانی بیان داشت: حوزه علوم کشاورزی یکی از حوزه های اصلی تولید علم در ایران و جهان است به طوری که نزدیک به 26٪ از آنچه در حوزه علوم کشاورزی در جمهوری اسلامی ایران در سطح بین المللی و 74٪ آن در مجلات علمی داخل کشور منتشر می شود.
وی افزود: بنابراین برخلاف پژوهشگران حوزه های علوم فنی و مهندسی و علوم پایه ایران که بیشترین علم تولید شده شان را در سطح بین المللی منتشر می کنند، پژوهشگران حوزه علوم کشاورزی تمایل بیشتری به انتشار نتایج پژوهش هایشان در داخل کشور دارند که البته این مسئله مسلما تحت تاثیر ماهیت رشته کشاورزی نیز است.
سرپرست پایگاه استنادی علوم جهان اسلام ادامه داد: به هر ترتیب نزدیک به 6٪ از کل تولید علم کشور در پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC) متعلق به پژوهشگران حوزه علوم کشاورزی است.
وی گفت: استنادها مهمترین شاخص پذیرفته شده برای سنجش میزان مرجعیت علمی در سطح بین المللی هستند. به منظور مقایسه استنادی در ابتدا نیاز به هنجار سازی (نرمال سازی) استنادها است.
دهقانی با اشاره به این که اندازه رشته های مختلف علمی با یکدیگر متفاوت است و همچنین دریافت استناد تحت تاثیر عامل زمان قرار دارند، گفت: از این رو قبل از هر گونه مقایسه، استنادها نرمال سازی می شوند.
وی خاطرنشان کرد: به این منظور، تعداد استنادهای هر مدرک انتشار یافته بر متوسط تعداد استنادهای رشته و سالی که مدرک در آن منتشر شده است، تقسیم می شود. اگر حاصل بالاتر از یک بود به آن معنی است که پژوهش بهتر از متوسط رشته عمل کرده است و هر چقدر این عدد از یک کمتر باشد نشان دهنده آنست که پژوهش ضعیف تر از متوسط رشته عمل کرده است.
دهقانی ادامه داد: بررسی کمیت تولید علم کشور در پایگاه استنادی بین المللی آی.اس.آی در فاصله زمانی 2012 تا 2014 نشان می دهد که ایران از این حیث رتبه 16 دنیا را در اختیار دارد که در مقایسه با رتبه کل کمیت تولید علم کشور در خلال این سال ها که بین 20 تا 21 بوده است نشان از آن دارد که پژوهشگران این حوزه عملکرد شایسته ای داشته اند. اما همانند سایر حوزه های تولید علم کشور، در کمیت بهتر از کیفیت عمل شده است.
