آینده دنیا به شهرنشینی وابسته است

آگاهی از این موضوع که در قرن بیست و یکم چه شهرهایی و به چه دلیلی همچنان پایدار می‌مانند و به بقای خود ادامه می‌دهند، دشوار است. اما آنچه با اطمینان بیشتری می‌توان از آن سخن گفت این است که شهری‌‌شدن بی‌سابقه، نقش تعیین‌کننده‌ای در موفقیت یا ناکامی شهرها ایفا خواهد کرد. 

مسیر رشد شهری به سمت جنوب و شرق کره زمین در حرکت است و بخش اعظم رشد جمعیت در یک دهه ‌آینده در مراکز شهری امریکای شمالی و غرب اروپا رخ نخواهد داد بلکه در شهرهای افریقا و آسیا به وقوع خواهد پیوست. فقط سه کشور چین، هند و نیجریه، 40 درصد رشد جهانی شهرنشینی را طی یک دهه آینده به خود اختصاص خواهند داد و این مردم نیستند که به سمت شهرها در حرکت‌اند بلکه شهری‌شدن به سمت مردم در حرکت است.

سرعت و مقیاس انقلاب شهری شگفت‌انگیز است و در اوایل دهه 1800 فقط سه درصد جمعیت دنیا در شهرها زندگی می‌کردند در حالی که اکنون 50  درصد جمعیت دنیا در شهرها ساکن‌اند.

سرعت و مقیاس انقلاب شهری شگفت‌انگیز است و در اوایل دهه 1800 فقط سه درصد جمعیت دنیا در شهرها زندگی می‌کردند در حالی که اکنون 50  درصد جمعیت دنیا در شهرها ساکن‌اند.

در حال حاضر بیش از 4000 شهر در سراسر جهان دارای جمعیت بیش از 100 هزار نفر هستند و این شهرها در مجموع میزبان چهار میلیارد نفر جمعیت کره زمین‌اند؛ در میان این شهرها 34 مگاشهر وجود دارند که یک پنجم جمعیت دنیا را در خود جای داده‌اند.

با این حال، در آینده شهری‌شدن نه در هایپر یا مگاشهرها بلکه در شهرهای کوچک و متوسط و در محیط‌های با درآمد پایین یا متوسط رخ خواهد داد و جغرافیای آتی امنیت و توسعه، توسط شهرهایی رقم خواهد خورد که بسیاری انتظار آن را نمی‌کشند.

تا سال 2040، یک تا دو میلیارد نفر به جمعیت دنیا اضافه خواهد شد و فرصت‌های بی‌نظیری در این محیط‌های به سرعت در حال رشد ظهور خواهند کرد با این حال این شهرها خالی از خطر نخواهند بود. شهرها باز هم در روابط بین‌المللی به عنوان مولفه‌های مهم ظاهر خواهند شد. این محیط‌ها همواره در کشورها به عنوان مولفه‌های مهم و اساسی عمل کرده‌اند و در آینده نیز بار دیگر ظهور ایده‌ها، کار و سرمایه در آن‌‌ها رقم خواهد خورد.

محققان مدرسه اقتصاد لندن، دانشگاه منچستر، دانشگاه ام‌آی‌تی و دانشگاه سازمان ملل متحد به همراه بانک جهانی در تلاش برای تعیین این موضوع هستند که چه مولفه‌هایی موجب شروع، شدت و دوام ناامنی در شهرها می‌شوند.

اهداف توسعه پایدار تا حدی به فرصت‌های شهرهای دنیا بستگی دارد و در عین حال، جنگ‌ها و اعمال انسانی  به طور فزاینده‌ای با در نظرگرفتن شهرها طراحی می‌شوند.

در حال حاضر، راهکارهای ساده‌ای برای تضمین ایمنی و امنیت در شهرها وجود ندارند اما خبر خوب این است که زندگی شهری در مقایسه با زندگی روستایی با عمر طولانی‌تر، بهداشت پیشرفته‌تر، تحصیلات بالاتر و موفقیت بیشتر مرتبط است.

با این حال، شهرها استرس‌ها و خطرهای فرضی و واقعی ایجاد می‌کنند زیرا آن‌ها تا حد بسیار زیادی اکوسیستم‌های متنوع و پیچیده‌ای هستند. شهرهایی که دارای سریع‌ترین رشد هستند، اغلب فاقد طراحی متمرکز یا حتی خدمات توزیع‌شده هستند و در بسیاری از شهرهای واقع در جنوب کره زمین، خطوطی که شهرها، حومه‌ها، حواشی و تقسیم می‌کنند، به طور روزافزونی در حال محوشدن هستند. این در حالی است که شهرها به تعداد محدودی منفعت می‌رسانند در حالی که مابقی را حذف می‌کنند.

هیچ مولفه‌ای تحت عنوان یک شهر کاملا کاربردی و موفق و یک شهر کاملا ناکام وجود ندارد و تمامی شهرها صرف‌نظر از مکانشان، ویژگی‌های شکنندگی و حالت ارتجاعی را از خود بروز می‌دهند.  از این لحاظ شهرهای نیو اورلئان و بالتیمور در امریکا و ریو دو ژانیرو یا جهانسبرگ وجه اشتراک زیادی دارند.

شکنندگی شهرها خطرها و استرس‌ها را افزایش، خدمات را کاهش می‌دهد و شهروندان را در معرض آسیب‌پذیری حاد و مداوم قرار می‌دهد. در این میان، حالت ارتجاعی زمانی ظاهر می‌شود که موسسه‌های رسمی و غیررسمی با خطرها و استرس‌ها کنار آمده و با آن‌‌ها سازگار می‌شوند و تعادل جدید و ارتقایافته‌ای را بسط می‌دهند.

شهرها در خلا قرار ندارند بلکه در سیستم‌های اقتصادی و سیاسی پیچیده و چندلایه‌ای تعبیه شده‌اند و شکنندگی و حالت ارتجاعی به ویژگی‌های داخلی آن‌ها مانند میزان درآمد و نابرابر اجتماعی، بیکاری جوانان، فقر متمرکز، پلیس و مصونیت اجتماعی و قرارگرفتن در معرض خطرات طبیعی بستگی دارند.

در این جا مولفه‌های بین‌المللی نیز نقش مهمی ایفا می‌کنند که از آن میان می‌توان به جریان ناگهانی پناهندگان، شوک‌های ناگهانی قیمت یا بروز تنش اشاره کرد. در این بین، شهرهای موفق شهرهایی هستند که این خطرها را پیش‌بینی می‌کنند، برای آن‌ها برنامه‌ریزی کرده و به آن‌ها واکنش نشان می‌دهند.

مقامات شهری در فرآیند مداوم به حداقل‌رساندن شکنندگی و به حداکثررساندن هستند. درست به همان اندازه که تهدیدهای شهرها افزایش می‌یابند، به همان اندازه نیز ابزارها و روش‌های برخورد با آن‌ها زیاد می‌شوند.

بسیاری از مدیران شهری در حال سرمایه‌گذاری در به‌روزرسانی شهرها، استفاده از مدل‌های امنیتی مبتنی بر جامعه و فناوری‌های جدید برای به حداکثررساندنی ایمنی هستند. در تعدادی از شهرها این اقدامات ناامنی را زیاد کرده در حالی که در تعدادی دیگر تا حد بالایی ترس و جنایت‌های خشن را کاهش می‌دهند.

شهرها تا حد بالایی مراکز سیاست، اقتصاد و توسعه پایدار هستند و در محیط‌های با درآمد بالا، متوسط و پایین‌، شهروندان حقوقشان را بیان کرده و به دنبال شکل‌های جدیدی از همکاری در هم تنیده هستند.

شهرهای خوش‌آتیه در حال طراحی دوباره و آزمایش شیوه‌هایی برای برخورد با همه موضوعات از تغییرات آب و هوا تا پیشگیری و کاهش خشونت هستند و با یادگرفتن این شیوه‌ها و کنارآمدن با بسیاری از نقاط کور است که شهرها ایمن‌تر خواهند شد.

 

مترجم: شه تاو ناصری

No tags for this post.