طراحی مدل دسترسی به مراكز آزمایشگاهی تشخیص پزشكی

پیشرفت های اخیر در خصوص جغرافیای سلامت منجر به شناخت بیشتر نقش مكان یابی و توزیع جغرافیایی مراكز ارائه خدمات تشخیصی و درمانی جهت دسترسی جمعیتی به این خدمات شده است. در این راستا مطالعه ای تحت عنوان «طراحی مدل دسترسی جغرافیایی به مراكز آزمایشگاهی تشخیص پزشكی كشور ایران» اجرا شد كه مقاله حاضر به معرفی مدل مذكور پرداخته است.

شایان ذکر است که جزئیات روش شناسی این مطالعه در مقاله دیگری ارائه شده است. به طور خلاصه، واحدهای تحت مطالعه شامل آزمایشگاه های تشخیص پزشكی مستقر در داخل محدوده شهر بوده كه در حوزه درمان تا انتهای سال 1391 فعال بودند. این مطالعه در شهرهای نمونه شامل تكاب، شوشتر، شیراز، قم و همدان انجام شده است.

تحلیل داده ها با استفاده از نظرات كارشناسی صاحب نظران و با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) در نرم افزار ArcGIS و تجزیه و تحلیل اختصاصی Spatial analysis انجام شد. طبق نتایج مطالعه، اجزای اصلی مدل دسترسی جغرافیایی به مراكز آزمایشگاه تشخیص پزشكی شامل «مكان یابی مراكز» و «كمیت مراكز» است.

كمیت مراكز وابسته به «سرانه های زمین شهری» بوده و مكان یابی مراكز شامل اجزای «تراكم جمعیت»، «شعاع دسترسی»، «ایمنی محل استقرار»، «سازگاری با كاربری های هم جوار»، «حفاظت از محیط زیست»، «مجاورت با زمین های قابل ساخت» و «دسترسی به معابر» به دست آمد.

مدل پیشنهادی می تواند الگویی برای مكان یابی آزمایشگاه ها در تمامی شهرهای كشور و همچنین الگویی برای مكان یابی سایر مراكز تشخیصی و درمانی باشد. با این وجود انطباق این مدل برای شهرهایی با مساحت كوچك، نیازمند دقت بیشتر است.

نتایج مكان یابی آزمایشگاه ها باید توسط بازدید و پیمایش های میدانی یا توسط نظرات كارشناسان بومی با واقعیات شهر انطباق یابد زیرا برخی عوامل مانند مسائل حقوقی و اقتصادی زمین، در امكان كاربرد برخی مكان های پیشنهادی تاثیر گذار خواهد بود.

منبع: ژیلا صدیقی، علی حسینی، كاظم محمد، سعید مهدوی، سیامك میراب سمیعی، نوش آفرین صفادل، وحید بنایی، كتایون جهانگیری، راحله رستمی، 1394، دسترسی جغرافیایی به مراكز آزمایشگاهی تشخیص پزشكی كشور ایران: طراحی مدل دسترسی (مكان یابی و تعداد آزمایشگاه ها). مجله پایش، سال چهاردهم، شماره 5 (پیاپی 93).

لینک منبع

No tags for this post.