نوع ورزش براساس شرایط جسمانی فرد انتخاب شود

پرداختن به ورزش و گنجاندن آن در برنامه روزانه زندگی  نقش مهمی داشته و به نوعی با سلامت جسمانی و روانی افراد گره خورده است؛از این رو اغلب افراد تمایل دارند برای حفظ سلامت خود و جلوگیری از افزایش وزن و چاقی، ورزش کنند. لیکن نکته حائز اهمیت این است که هر فعالیت بدنی، ورزش محسوب نمی‌شود و ورزش اصولی ،قوائد خاص خود را دارد که باید رعایت شود تا تأثیر مثبت بر سلامت فرد بگذارد. بر این اساس پرسشی که مطرح می‌شود این است که این اصول و قواعد شامل چه مواردی هستند؟ و ورزش صحیح و اصولی چه نوع ورزشی است؟ متخصصان طب ورزشی می‌گویند: ورزشی صحیح و اثر بخش است که مداوم  بوده و بر اساس فیزیک شخص و توانایی‌های فردی  اوانتخاب شده باشد.

دکتر شمس الدین تقوی، استاد آکادمی ورزش در پاسخ به این پرسش خبرنگار سیناپرس که اشتباهات رایج در نحوه ورزش کردن افراد  شامل چه مواردی است؟گفت: در ارتباط با ورزش شعار زیبایی وجود دارد با این مضمون که«ورزش برای همه» اما لازم به ذکر است که برای این کار دانش وآگاهی وسیعی نیاز است و بطور مشخص هر فرد باید ورزش متناسب  با شرایط خود را دنبال کند. ورزشها بطور کلی به دو دسته تقسیم می‌شوند: ورزشهای همگانی و ورزشهای حرفه‌ای. ورزشهای حرفه ای مختص افراد خاصی است و ساز وکار خاص خود را دارد. در مورد ورزشهای همگانی باید نسبت به شرایط بدنی افراد  نوع ورزش مشخص شود.بطور مثال ممکن است فردی در ناحیه زانو دچار مشکل خاصی باشد برای این فرد، دامنه حرکتی پا حائز اهمیت است  و اگر به فعالیتی بپردازد که دامنه حرکتی زانوها متناسب  با شرایط او نباشد قطعا  به زانوهای صدمه و آسیب می‌رساند.

هر فعالیت بدنی، ورزش محسوب نمی‌شود و ورزش اصولی ،قوائد خاص خود را دارد که باید رعایت شود تا تأثیر مثبت بر سلامت فرد بگذارد.

وی افزود: از طرف دیگر نکته مهمی که در ورزش باید مورد توجه باشد انتخاب شدت ورزش است. هر کسی با توجه به شرایط جسمانی خود باید ورزش را با شدت مناسبی شروع کند و به تدریج آن را افزایش بدهد. اگر شدت ورزش از ابتدا درست انتخاب نشود باعث می‌شود یک فرد معمولی از ورزش خاطره خوبی نداشته باشد و آسیب بدنی را تجربه کند. از لحاظ آماری در دنیا ثابت شده است که رخداد اولین تجربه تلخ آسیب در ورزش سبب پرهیز افراد از ادامه آن ورزش شده و این موضوع سبب شده است جامعه ورزشی کوچکتر شود.این موارد نکات مهمی هستند که باید مورد توجه باشد و به همین دلیل شروع ورزش باید زیرنظر متخصص ورزشی باشد.

این متخصص طب ورزشی ضمن بیان این نکته که قبل از اقدام به انجام هر فعالیت  ورزشی گرم کردن بدن ضرورت دارد گفت: ما انسانها موجودات خونگرمی هستیم و قاعدتا بعد از انجام فعالیت ورزشی درجه حرارت بدنمان بالا می‌رود و بدنبال یک فعالیت شدید ورزشی گاهی ممکن است درجه حرارت بدنمان به چهل درجه سانتیگراد هم برسد.  از آنجا که بدن در برابر تغییرات حرارت گاهی دچار مشکل می‌شود به همین دلیل نباید بطور ناگهانی سرد یا گرم شود. از این جهت تمامی ورزشها در ابتدا باید با مرحله گرم کردن شروع شوند. تا روند افزایش درجه حرارت بدن بسیار تدریجی اتفاق بیفتد و تا زمانیکه درجه حرارت حالت تثبیت شده پیدا کند  این کار باید ادامه یابد. در این حالت عوارض اسکلتی ،حرکتی بدن بسیار کمتر از زمانی است که ما بدن را به صورت ناگهانی گرم می‌کنیم. این قضیه هنگام ترک فعالیت بدنی هم صادق است.  زمانیکه فرد  در حال تحرک شدید باشد و این تحرک به ناگاه متوقف شود ناگهان دچارافت شدید درجه حرارت بدن شده  و عوارض زیادی برای عضلات بدن او ایجاد می‌شود.

علاوه بر گرم کردن بدن در حین ورزش توجه به نحوه تنفس صحیح اهمیت زیادی دارد که با توجه به نوع ورزش  شرایط تنفس صحیح تعیین می‌شود. به این معنی که اگر فرد ورزش قدرتی انجام می‌دهد  یا ورزش هوازی در هر یک مهارتهای تنفسی خاصی باید صورت بگیرد.  در برخی از شرایط  نیاز به دم و برخی از شرایط بازدم  وجود دارد . برحسب رشته ورزشی که فرد انتخاب می‌کند نحوه تنفس فرق می‌کند و فرد باید استفاده صحیح از تنفس را آموزش ببیند.

تقوی در ادامه گفت: شناخت انواع ورزش درانتخاب اصولی و صحیح متناسب با شرایط جسمانی افراد ضرورت دارد. بر اساس دسته بندی اصولی ورزشها به دو دسته هوازی و غیر هوازی تقسیم می‌شوند.

ورزشهای هوازی سیستم سوخت وساز در آنها بر اثر سوختن با اکسیژن و مواد انرژی زا است. بهترین زمان سوخت وساز زمانی است که گلوکز را به مواد اولیه تقسیم کنیم  ورزش هوازی ورزشی است که ارجحیت تولید انرژی در آن بر طبق این سیستم باشد. این ورزش خیلی شدت بالایی ندارد. علاوه بر قندها چربی ها  هم در این ورزش مورد سوخت و ساز قرار می‌گیرند و افرادی که تمایل به کاهش ذخائر چربی بدن دارند باید به ورزشهای هوازی بپردازند. در ورزشهای غیر هوازی اکسیژن دخالتی در سوخت و ساز ندارد و ما حصل سوخت گلوکز در بدن ایجاد ماده‌ای بنام  اسید لاکتیک می‌کند  و تجمع اسید لاکتیک در بدن عوارض خاصی دارد.  از این روتوصیه ما بر این است که افراد بطور عمومی بیشتر از ورزشهای هوازی استفاده کنند مگر اینکه رشته تخصصی آنها ایجاب کند.

این استاد دانشگاه در خصوص کاهش ذخائر چربی بدن از طریق ورزش افزود: کاهش وزن بر اساس کاهش مقادیر چربی از بدن که اغلب پایدار است تنها از طریق ورزشهای هوازی امکان پذیر است. زیرا تنها مسیری که چربیها مورد مصرف قرار می‌گیرند از این طریق است. چربیها نقشی در سوخت وساز بدن ندارند زیرا به سرعت می‌سوزند. به همین دلیل ورزشهای هوازی در زمانهای طولانی قادر به کاهش این ذخائر هستند. بطور مثال زمانیکه شما شروع به پیاده روی  تند می‌کنید. بیشترین سهم انرژی شما از طریق قندها تأمین می‌شود . هر اندازه زمان جلوتر می‌رود بدن به سمت ذخائر نامحدود رفته و به همین جهت چربیها را مورد استفاده قرار می‌دهد و این مساله کاهش وزن پایدار رابرای شما بوجود می‌آورد. در یک پیاده روی تند بیش از بیست دقیقه بدن ذخائر چربی را مورد استفاده قرار می‌دهد. پس فردی که قصد کاهش وزن دارد. باید ورزشی انتخاب کند که شدت بسیار زیادی نداشته باشد و لیکن زمانش طولانی باشد.

وی در پایان تاکید کرد: نکته مهمی که در حین ورزش باید مورد توجه قرار بگیرد این است که فردی که در فعالیت ورزشی قرار می‌گیرد خیلی نباید در معرض تشنگی باشد. تشنگی زمانی اتفاق می‌افتد که فرد آب زیادی را از دست می‌دهد. این مساله در حین ورزش اتفاق خوبی نیست.به همین دلیل فرد باید به ازای هر 10 دقیقه ورزش مقادیری آب بنوشد. علاوه بر این در زمانهای طولانی ورزش حدودا یک ساعت  استفاده  از محلولهایی که در حدود پنج تا هفت و نیم درصد کربوهیدرات ساده دارند کمک کننده است. به عنوان مثال استفاده از عسل به همراه یک آب میوه تازه در حین ورزش می‌تواند نیاز بدن را تأمین کند.

 

No tags for this post.