عدالت در سلامت، دستاورد شاخص علم داروسازی

 از زمانی که انسان باستان جهت کاهش آلام و درمان بیماری های خود به منابع طبیعت پناه می برد، تا به امروز که بر علوم مختلف، اعم از دانش شناخت بیماری ها، عملکرد بافت های بدن ،بیوشیمی، بیوتکنولوژی، شیمی و ده ها رشته دیگر تسلط پیدا کرده ایم، در تمام این دوران ها همواره شاهد تولید داروهای جدید بوده ایم.

درواقع، در طول دوران های مختلف، هرگز نیاز انسان به دارو کاهش نیافته، بلکه اتفاقا با تغییرات سبک زندگی و بیماری های نوظهور در انسان، روز به روز نیاز به این ماده حیاتی افزایش یافته است، به گونه ای که هم اکنون باید طی فرایند های طولانی و گاهی چند ده ساله و صرف هزینه های گزاف، به طور مداوم به تولید داروهای موثرتر بپردازیم.

در این فرایند تاریخی، ایرانیان همواره از پیشتازان داروسازی جهان بوده اند و ستاره های پرفروغی به جهان معرفی کرده اند که شرح افتخارات، دستاوردها و خدمات آنها در این مجال کوتاه نمی گنجد و به همین دلیل، تنها به مقطعی از تاریخ معاصر این افتخارات علمی اشاره خواهیم داشت.

قبل از انقلاب شکوهمند اسلامی، بازار دارویی ایران تقریبا یکسره در اختیار شرکت های چند ملیتی قرار داشت و تعداد شرکت های دارویی ایرانی بسیار محدود بود. در آن زمان ها، تقریبا کشور ما به طور کامل به عنوان کشور مصرف کننده داروهای خارجی شناخته می شد. اما پس از پیروزی انقلاب اسلامی، داروسازی ایران نیز شاهد تغییرات وسیعی شد. خروج شرکت های دارویی، تعطیلی کارخانه های داروسازی، خالی شدن عرصه داروسازی از متخصصان خارجی، تحریم های علمی و فنی و کارشکنی شرکت های بین المللی در روند تهیه و تدارک نیازهای دارویی کشور، تنها گوشه ای از این تغییرات گسترده بود. حتی پیش بینی ها از سقوط داروسازی ایران، بروز بحران های جدی در زنجیره تامین دارویی کشور و در نهایت به زانو در آمدن صنعت داروسازی داخلی حکایت داشت. از طرف دیگر با آغاز جنگ تحمیلی، نیازهای دارویی کشور نیز شدیدتر و جدی تر شده بود.

در این شرایط خطیر و روزهای تاریخی داروسازی ایران، جمعی از داروسازان ایرانی، حماسه ای بزرگ آفریدند و با دست خالی به استقبال خطر رفتند. در نهایت آنها توانستند کارخانه های داروسازی نیمه تعطیل را یک به یک فعال کنند و توسعه بدهند، تا جایی که امروز نیز تحت سخت ترین استاندارد ها، مشغول تولید نیازهای دارویی کشور هستیم. به همین منظور، در اینجا فقط به دو دستاورد بزرگ علم داروسازی در ایران در گذار از این سال های سخت اشاره می کنیم.

1-توزیع عادلانه و یکسان دارو: امروزه به طور عادلانه و یکسان، دارو تقریبا در همه نقاط کشور در دسترس است و در اغلب موارد هم نیاز به حضور فیزیکی در پایتخت جهت تهیه دارو مرتفع شده است. همچنین از صف های طویل و اتلاف وقت هموطنان جهت تهیه دارو به میزان بسیار زیادی کاسته شده است. در حقیقت، توسعه کمی و کیفی علم داروسازی در ایران و دسترسی همگانی به دارو، بحث «عدالت در سلامت» را نیز تا سطح بالایی محقق کرده است.

2-تولید نیازمندی های دارویی کشور: هم اکنون 95 درصد نیازمندی های دارویی ایران در داخل کشور تولید می شود و از همین مسیر صحیح، طی این سال ها میلیارد ها دلار صرفه جویی ارزی برای کشور صورت پذیرفته است . از طرف دیگر، در بین مردم و مسولان هم نوعی امنیت ذهنی جهت تهیه نیازهای دارویی کشور به وجود آمده است که همین موضوع نیز یک دستاورد بزرگ به حساب می آید.

تولید داروهای با تکنولوژی روز دنیا، اشتغال زایی مستقیم و غیر مستقیم برای طیف وسیعی از رشته های مهندسی، پزشکی، اقتصاد و بازرگانی و افتتاح چندین کارخانه تولیدی دارویی در سراسر کشور، تنها بخشی از دستاوردهای علم داروسازی در ایران است که این دستاوردها نیز با کمترین امکانات ممکن محقق شده است.

دکتر محمود الیاسی/ دبیر شورای داروخانه های استان تهران

 

 

No tags for this post.