پیچ و خم‌های راه‌اندازی شبکه ملی اطلاعات

طبق تعریف ارایه شده، قرار است این شبکه‌‌ ملی متشکل از زیرساخت‌های ارتباطی، مراکز داده‌ توسعه یافته داخلی دولتی و غیردولتی و زیرساخت‌های نرم‌افزاری که در سراسر کشور گسترده شده، باشد.

وظیفه شبکه ملی اطلاعات چیست؟

این شبکه ظرفیت لازم برای «نگهداری و تبادل امن اطلاعات داخلی در کشور به منظور توسعه‌ خدمات الکترونیکی» و «دسترسی به اینترنت» از طریق بستر ارتباطی باند پهن‌ سراسری را برای کاربران خانگی، کسب‌وکارها و دستگاه‌های اجرایی فراهم می‌کند.

شبکه ملی اطلاعات تجمیع کننده‌ شبکه‌های اختصاصی، محلی و ملی در کشور است که از دو بخش اختصاصی و عمومی تشکیل می‌شود.بخش اختصاصی برای ارتباط و تبادل اطلاعات و خدمات دستگاه‌های اجرایی با یکدیگر و بخش عمومی برای ارایه خدمات به کاربران عمومی است و این دو بخش در نقاطی نظیر مراکز داده با یکدیگر اتصال دارند.

با جست‌وجویی در اسناد و مطالب مرتبط با این موضوع، مشخص می‌شود طبق ماده 46 برنامه پنجم، می بایست تا پایان برنامه پنجم در سال 94، پرونده 10 ساله شبکه ملی اطلاعات مختومه شود.

مزایای شبکه ملی اطلاعات چیست؟

علی حکیم جوادی، رییس سابق سازمان فناوری اطلاعات نیز در این باره به خبرنگار ما گفت: شاید اگر بخواهیم اهداف اصلی ایجاد و توسعه و بهره برداری از شبکه ملی اطلاعات را دسته بندی کنیم، مهمترین هدف از طراحی و راه اندازی این شبکه توجیه اقتصادی آن است. اولین دستاورد راه اندازی این شبکه این است که مبلغی که برای استفاده از پهنای باند داخلی می پردازیم حدودا یک دهم مبلغی است که در حال حاضر کاربران می‌پردازند.

وی ادامه داد: در حال حاضر، کلیه سرویس ها و خدماتی که به مردم ارایه می‌شود در خارج از کشور قرار دارد و به ناچار باید از سرویس اینترنت جهانی استفاده کنیم و اطلاعات از ورودی های کشور خارج شده و اطلاعات را در خارج از مرزهای کشور ذخیره و بازیابی شود و مورد استفاده کاربران قرار گیرد.

حکیم جوادی تصریح کرد: مساله دیگر بحث حمایت از اطلاعات و داده هاست، یعنی اینکه ما اطلاعاتمان را در داخل کشور تولید و نگهداری کرده و مورد استفاده قرار دهیم و لزومی ندارد اطلاعات کاربران ایرانی در خارج از کشور ذخیره شود. بنابراین اگر ما فرآیند تولید، انتقال، نگهداری و پردازش اطلاعات را در نظر بگیریم امنیت اطلاعات ویژگی دیگر این شبکه است.

این کارشناس آی تی بیان کرد: مساله دیگر این است که با راه اندازی شبکه ملی اطلاعات، کسب و کارهای جدیدی در کشور ایجاد می‌شود و بحث تولید سرویس و محتوا که در حوزه های مختلف بحث ایجاد ارزش افزوده را مطرح می‌کند، نیز رونق پیدا می کند. بنابراین از منظر اقتصادی، این شبکه ایجاد اشتغال هم خواهد کرد، چراکه بخش مختلفی در این حوزه فعال خواهند شد.

حکیم جوادی خاطرنشان کرد: اگر با دید اجتماعی هم به این شبکه نگاه کنیم می بینیم که شبکه ملی اطلاعات در این حوزه نیز به شدت تاثیر گذار بوده و باعث افزایش رفاه مردم می‌شود، چراکه قطعا خدمات الکترونیکی دولت که مردم قرار است در آن سرویس بگیرند در شبکه جهانی اینترنت وجود ندارد و فقط می تواند در شبکه های داخلی مطرح شود که مسلما تاثیرات اجتماعی زیادی از جمله افزایش رفاه اجتماعی را به دنبال خواهد داشت.

وی ادامه داد: اگر بخواهیم از زاویه فرهنگی هم کارکرد این شبکه را مد نظر قرار دهیم، باید بگویم می توانیم از طریق تولید محتوای فرهنگی در این شبکه به طور قطع، کمتر مورد هجوم سایر فرهنگ ها قرار بگیریم.

بنا به گفته حکیم جوادی، علاوه بر همه اینها وقتی نیازهای داخلی کاربران از طریق دسترسی به اینترانت داخلی رفع شود، اینترنت جهانی هم با حجم ترافیک بسیار کمتری برای دسترسی به سایت‌ها و اطلاعاتی که در داخل وجود ندارد، در اختیار کاربران قرار می گیرد و کاربران می‌توانند با سرعت و کیفیت بالاتری به شبکه اینترنت جهانی دسترسی پیدا کنند.

عملا شش ماه کار مفید روی این شبکه انجام شده

مجید نور حسینی، مجری محوری طرح شبکه ملی اطلاعات نیز در گفت و گو با سیناپرس، با بیان این مطلب که شبکه ملی اطلاعات طرحی است اجرایی در وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات وکار ما توسعه تجهیزات مورد نیاز این شبکه است، افزود: در این طرح پنج فناوری پایه برای ایجاد شبکه ملی اطلاعات تعیین شده است که شامل مواردی از قبیل، طراحی و ساخت تجهیزات دسترسی نوری  (GPON) است که مجری آن دانشگاه صنعتی شریف است. طراحی و ساخت سامانه‌های چند رسانه‌ای (OTT) و طراحی و ساخت تجهیزات و زیر سامانه‌های چند رسانه‌ای (IMS) که مجری این دو طرح دانشگاه صنعتی امیرکبیر است.

وی ادامه داد: از دیگر فناوری های مورد نیاز برای راه اندازی این شبکه، درگاه جامع شبکه و خدمات درگاهی شامل موتور جست وجو شبکه ملی (SE) که مجری آن پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات است و همچنین توسعه فناوری‌های پایه مراکز داده ملی (IDC) که سازمان پژوهش‌های علمی و صنعتی ایران مجری این فناوری است.

نورحسینی در رابطه با مشکلاتی که این پروژه با آن روبروست، گفت: علاوه بر کمبود بودجه مشکل دیگری که در انجام فعالیت‌های تحقیقاتی شبکه ملی اطلاعات وجود دارد نبود مصوبه اجرایی یکسان و مناسب برای دانشگاه‌های همکار این پروژه از سوی مجری اصلی این طرح است که مشکلاتی را برای ما به وجود آورده است، چراکه به دلیل نبود مصوبه اجرایی و دستورالعمل یکسان هر دانشگاه و پژوهشگاهی که در حال همکاری با این پروژه است بر اساس امکانات و تمایلات خودش فعالیت می‌کند و این ناهماهنگی کار را دچار اختلال می‌کند.

وی در ادامه گفت: درمورد راه اندازی این شبکه باید بگویم که طبق برنامه ریزی، قرار بود کار تحقیقاتی این طرح سه ساله انجام شده و پایان گیرد اما همانطور که گفتم به دلیل کمبود بودجه و مشکلاتی از این قبیل این طرح طبق برنامه پیش نرفته است و اگر بخواهیم فعالیت های مفید را محاسبه کنیم باید بگویم که عملا شش ماه کار مفید در این زمینه انجام شده است.

نورحسینی افزود: بنابراین با شرط تحقق بودجه‌های مورد نیاز و همکاری مستمر این طرح تا پایان سال محقق می‌شود که با توجه به وضعیت راه اندازی این شبکه از ابتدا تا کنون تحقق چنین وعده‌ای بعید به نظر می‌رسد.

انتقاد رییس کمیته ارتباطات و فناوری اطلاعات مجلس از عقب ماندگی شبکه ملی اطلاعات

صحبت ها در رابطه با راه اندازی شبکه ملی اطلاعات تا پایان سال جاری در حالی ادامه دارد که چندی پیش، رمضانعلی سبحانی فر، رییس کمیته ارتباطات و فناوری اطلاعات مجلس، با انتقاد از عقب ماندگی ارتباطات و فناوری اطلاعات در کشور و بلاتکلیفی طرح های تعریف شده گفته بود: وضعیت شبکه ملی اطلاعات که باید تا پایان سال گذشته نهایی می شد هنوز بلاتکلیف است، این در حالیست که طبق برنامه این شبکه باید تا پایان سال جاری به بهره برداری نهایی برسد.

سبحانی فرضمن اشاره به تاخیر در راه‌اندازی شبکه ملی اطلاعات طبق برنامه پنجم توسعه، گفته بود: برای رسیدن به برنامه های توسعه این بخش باید امنیت داده ها و تامین سرویس اینترنت پرسرعت را در اولویت قرار دهیم.

No tags for this post.