انتشار گازهای گلخانه ای در کشور با روند کنونی تا 10 ساله آینده به دو میلیارد تن می رسد
رییس مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان حفاظت محیط زیست گفت: بر اساس گزارش دوم کشور، تقریبا سالانه بیش از 500 میلیون تن گازگلخانه ای معادل دی اکسید کربن ( co2 ) منتشر شده که پیش بینی می شود در صورت ادامه این روند انتشار کربن تا سال 2020 و 2025 سالانه به دو میلیارد تن برسد.
به گزارش ایرنا، علی رجبی در میزگردی با موضوع 'کیفیت بنزین از دیروز تا امروز' با حضور علی احسان نظر بیگی رییس پژوهشکده پالایش نفت پژوهشگاه صنعت نفت و علی اصغر پاسبان عضو هیات علمی پژوهشگاه صنعت نفت افزود: آلاینده های هوا به دو بخش آلوده کننده های عمده و خطرناک تقسیم می شوند که بخش اول شامل ساکس ها، ناکس ها، ازن و ذرات معلق و بخش دوم که شاید کمتر به آن پرداخته شده شامل جیوه، میتیل کلراید و بنزن است.
این متخصص شیمی همچنین گفت: دسته دوم بسیار خطرناک هستند و بنا به اعلام برخی مراجع علمی برای این دسته حدود 188 نمونه اعلام کرده اند که می توانند تاثیرات مخربی بر سلامت انسان و محیط زیست داشته باشند. این آلاینده ها آثار سوء بر سلامتی انسان و محیط زیست دارد و به مرور موجب بروز انواع بیماری ها از جمله ناباروری، اختلالات جنسیتی و در برخی موارد بروز سرطان شوند، همچنین بر اساس مطالعات مراکز علمی جهان در بخش محیط زیست می توانند بر کشاورزی ما به علت بارش باران های اسیدی تاثیر بگذارند، موجب تخریب لایه ازون شوند و همچنین نقش پررنگی در تغییرات آب و هوایی داشته باشند.
وی ادامه داد: در این میان انتشار گازهای گلخانه ای به ویژه کربن نقش بسزایی در تسریع روند تغییرات آب و هوایی دارد که ایران وضعیت مناسبی در این زمینه ندارد، دنیا هم در حال برنامه ریزی و حرکت به سمت کاهش گازهای گلخانه ای است که ایران هم باید بر این اساس متعهد به اجرای برنامه هایی در این راستا باشد تا انتشار این گازها را کاهش دهد.
رجبی تاکید کرد: برای رسیدن به این هدف باید سیستمی در کشور شکل گیرد که هم مانع آسیب به سلامت انسان شود و هم اینکه حفظ محیط زیست را به همراه داشته باشد، نکته اساسی در این سیتسم همکاری و در کنار هم قرار گرفتن تمام عوامل دخیل موضوع آلودگی هوا است در غیر اینصورت نتیجه مطلوبی حاصل نخواهد شد.
وی ادامه داد: اگر بتوانیم تا سال 1400 یک سری برنامه ها را در راستای کاهش آلودگی هوا پیش ببریم تقریبا 50 درصد از ضریب شدت مصرف انرژی را کم کرده ایم که این رقم معادل 5 هزار میلیون بشکه نفت خام
پتانسیل صرفه جویی انرژی تا سال 1400 است که این معادل هزار و 800 میلیون تن انتشار CO2 کاهش می یابد.
رجبی تاکید کرد: بنابراین پایه ریزی یک سیستم مدیریت کیفیت هوا که ورودی ، خروجی و اجزای آن مشخص باشد در کشور الزامی بود، همچنین این سیستم باید علمی باشد و مطالبات مردم و سایر ذینفعان در آن دیده شود که گام های خوبی در این زمینه برداشته شد.
وی ادامه داد: در بحث سیاست گذاری تهیه این سیستم باید حتما نقش سوخت، منابع آلاینده متحرک و ثابت در این سیستم دیده می شد که این مساله مورد توجه قرار گرفت، در زمینه برنامه ریزی باید مصوباتی در هیات وزیران به ثبت می رسید، اسناد بالادستی و برنامه ای ارایه می شد و یک سری پایش ها و نظارت برنامه ریزی می شد.
رجبی با اشاره به اینکه در این زمینه اقدامات موثری به ویژه در بخش سوخت در کشور آغاز شده است گفت: در این بخش سرمایه گذاری های زیادی انجام شده و پروژه های ساخت پالایشگاه هایی با توان تولید بنزین یورو 4 در صنعت نفت شکل گرفته است.
وی افزود: با توجه به میزان تولید بنزین یورو 4 در پالایشگاه های کشور اکنون بنزین استاندارد در 6 کلان شهر کشور از جمله تهران، کرج، مشهد، اصفهان ، تبریز و اراک توزیع می شود.
*** خودروهای با استاندارد کمتر از یورو 4 اجازه شماره گذاری ندارند
رجبی گفت: در حوزه منابع متحرک هم به جایی رسیده ایم که به خودروهای زیر استاندارد یورو 4 اجازه شماره گذاری نمی دهیم و خودروهای وارداتی هم باید استاندارد یورو 5 داشته باشند.
*** تهیه استاندارد 4904 برای سوخت
رییس مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان حفاظت محیط زیست ادامه داد: در بحث سیاست گذاری برای کیفیت بنزین سه نهاد وزارت نفت و دو سازمان استاندارد کشور و حفاظت محیط زیست، استاندارد ملی 4904را مصوب و ابلاغ کردند.
وی با بیان اینکه استاندارد ملی 4904 مطابق با استاندارد یورو 4 است گفت: دراین استاندارد مباحث زیادی مطرح شده و سازمان محیط زیست به دو گروه ویژه آلاینده ها توجه خاص کرده است که یکی بخش هیدروکربورها شامل بنزن، اولفین ها و آروماتیک ها و بخش دوم گوگرد است.
رجبی افزود: میزان بنزن، اولفین ها و آروماتیک ها در دو استاندارد 4904 و یورو 4 به ترتیب 1 ، 18 و 35درصد است بنابراین این دو استاندارد با هم تفاوتی ندارند اما استاندارد ملی 4904 بومی کشور و متناسب با اقلیم ایران تهیه شده است.
رییس مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان حفاظت محیط زیست گفت: برای گوگرد نیز 50 PPM در نظر گرفته شده است که در هر دو استاندارد یکسان است.
*** توزیع سوخت یورو 4 و 5 در یک زمان بندی 36 ماهه در سراسر کشور
وی افزود: در راستای کاهش آلودگی هوا که توزیع سوخت استاندارد یکی از بندهای آن است دولت مصوبه ای را در 10/2/ 93 تصویب و ابلاغ کرد و در آن وظایف تمام دستگاه های مرتبط با سوخت را تعیین کرد، زمان اجرای بندهای این مصوبه نیز 36 ماه بعد از تصویب در نظر گرفته شده است.
رجبی ادامه داد: در این مصوبه وزارت نفت موظف شده است در یک زمان بندی 36 ماهه نسبت به توزیع سوخت یورو 4 برای بنزین و یورو 5 برای گازوییل در کشور اقدام کند که در حال برنامه ریزی و اجرا است.
وی افزود: بر اساس مصوبه دولت وزارت نفت باید تا مرداد 93 سوخت بنزین با استاندارد یورو 4 و گازوییل با کمتر از 40 PPM را در تبریز توزیع کند، در اصفهان و شیراز از مهر 93 و اهواز و مشهد از آذر 93 توزیع شود که در حال اجرا است. اکنون سوخت استاندارد در این کلان شهرها توزیع می شود اما هنوز در اهواز و شیراز آنطور که باید حجم توزیع سوخت استاندارد کافی نیست که وزارت نفت باید با جدیت بیشتری پیش رود.
وی افزود: سازمان محیط زیست در این مصوبه به عنوان نهاد ناظر بر اجرای تمام بندها تعیین شده است بنابراین با تعامل با وزارت نفت در راستای کامل کردن هرچه زودتر سیستم توزیع سوخت استاندارد در کلان شهرها هستیم.
رجبی با بیان اینکه زمانی که سوختی وارد چرخه می شود چه داخلی و چه وارداتی باید استاندارد 9404 را کسب کند گفت: سوختی که وارد کشور می شود باید سازمان استاندارد و گمرک بر استاندارد بودن آن نظارت داشته باشد ، وظیفه سازمان محیط زیست بعد از این مرحله است.
وی ادامه داد: زمانی که بنزین وارد جایگاه های عرضه 8 کلان شهر می شود طبق مصوبه هیات دولت سازمان محیط زیست باید هر سه ماه یکبار نسبت به اندازه گیری و پایش سوخت عرضه شده در جایگاه ها اقدام کند تا از استاندارد بودن آن مطمئن شود.
رجبی با بیان اینکه سازمان محیط زیست این آزمایش را از سال 93 هر سه ماه یکبار انجام می دهد گفت: نتایج جالبی در این آزمایش ها به دست آمده است ، اندازه گیری ها در سال 93 در هشت کلان شهر نشان می دهد که 49 درصد از نمونه های گرفته شده در پمپ بنزین ها استاندارد 4904 را کسب کردند که از این میزان 33 درصد بنزن بین 1 تا 1.5، 17 درصد بین 1.5 تا 2 و 1 درصد هم بالای 2 بوده است.
وی افزود: 56 درصد از نمونه ها نیز زیر استاندارد بودند و در واقع 44 درصد استاندارد را کسب نکردند که بین 35 تا 50 درصد بودند.
رجبی ادامه داد: در بهار 94 در همان هشت کلان شهر 61 درصد نمونه ها استاندارد میزان بنزن را داشتند و 10درصد آروماتیک ها میزان استاندارد را پاس نکردند، نکته جالب در این جمع بندی این است که میزان بنزنی که در سال 93 حداکثر 2 تا 2.5 درصد بود در سال 94 به 1.5 تا 1.86 درصد کاهش یافت.
وی گفت: در زمینه نمونه گیری موازی با سازمان حفاظت محیط زیست ، سازمان استاندارد کشور و شهرداری تهران نیز اقدام به اندازه گیری آلاینده های سوخت کردند که نتیجه اعداد به دست آمده سه نهاد یکسان بوده است.
رجبی ادامه داد: روند تغییرات بنزن بر اساس واحد PPB در هوای محیط شهر تهران نشان از کاهش آن می دهد به این صورت که در سال 89 غلظت بنزن در هوای شهر تهران 805 PPB بود که این رقم در سال 90 به 394، سال 91 به 287، سال 92 به 135 و در سال 94 به 6.4 PPB رسید.
وی تاکید کرد: سازمان بهداشت جهانی هیچ حدی را برای میزان بنزن در سوخت تعیین نکرده است و این نشان از خطرناک بودن این آلاینده دارد، در واقع بنزن به هر اندازه چه کم و چه زیاد باشد برای سلامت افراد مضر است اما درصد میزان آن در محیط ، زمان تاثیر گذاری را متفاوت می کند.
*** اجرای طرح کهاب با شتاب بیشتری پیش رود
رییس مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان حفاظت محیط زیست گفت: یکی از طرح های موثر در کاهش آلاینده های محیط های شهری از بخارات بنزین طرح کهاب (کاهش، هدایت، انتقال و بازیافت بخار بنزین از پمپ بنزین ها، تانکرهای حمل بنزین و خودروها) است که وزارت نفت متولی اجرای آن است.
اجرای طرح کهاب موجب کاهش بنزن موجود در هوا می شود که با اجرای آن انتظار می رود حجم این آلاینده خطرناک تا حد زیادی کاهش یابد زیرا بر اساس ان وزارت نفت باید نسبت به استاندارد کردن انبارهای سوخت، تانکرهای حمل و جایگاه های عرضه سوخت اقدام کند.
رجبی با بیان اینکه حدود یک سال و نیم است که این طرح با کندی پیش می رود افزود: وزارت نفت 97 درصد این طرح را در حوزه تانکرها اجرا کرده، در زمینه انبارها هم فقط یک انبار در شمال غرب تهران و یک انبار در بندر عباس اجرا نشده است اما در مجاری عرضه سوخت کاری انجام نداده است و فقط در دو پمپ بنزین به صورت پایلوت اجرا کرده است.
*** برخورد سازمان محیط زیست با نیروگاه هایی با سوخت مازوت
رجبی گفت: مازوت یکی از سوخت های بسیار آلاینده است که در نیروگاه های کشور استفاده می شود که بر اساس مصوبه 10/2/ 93 دولت باید تمام نیروگاه ها از گاز به جای مازوت استفاده کنند.
وی افزود: در این راستا وزارت نفت حدود 100 میلیون متر مکعب گاز را وارد چرخه مصرف کرد و این به آن معنا است که هیچ نیروگاهی از مازوت استفاده نمی کند، سازمان محیط زیست با نیروگاه هایی هم که از مازوت استفاده کنند برخورد قانونی خواهد کرد.
به گفته وی نیروگاه هایی در کشور بودند که 60 تا 70 درصد سوخت آنها از مازوت بود.
*** آلایندگی یک موتورسیکلت برابر با 6 خودرو
رجبی گفت: اکنون 450 هزار موتورسیکلت در کشور تولید می شود که 95 درصد آنها کاربراتوری با استاندارد یورو 3 هستند و فقط 5 درصد انژکتوری هستند، توانایی آلایندگی یک موتورسیکلت برابر 4 تا 6 خودرو است.
وی افزود: بنابراین اگر یک موتورسیکلت کاربراتوری به انژکتوری تبدیل شود معادل استاندارد کردن 6 خودرو است.
رجبی گفت: بر اساس مصوبه هیات دولت وزارت صنعت معدن تجارت موظف است برنامه اش در زمینه موتورسیکلت ها با اولویت موتورسیلکت های برقی اجرا کند در غیر اینصورت سازمان محیط زیست مجبور به اعمال قانون است و بر اساس این قانون اجازه شماره گذاری به موتورسیکلت ها را نمی دهد.
وی افزود: اکنون 4 نمونه موتورسیکلت وارد کشور می شود که کاربراتوری هستند بنابراین اگر کشورهای صادر کننده فناوری انژکتوری را ندارند یا نباید وارد کنیم یا اینکه در کشور تلاش شود این موتورها با فناوری روز تولید شود.
