چرا زنان سالمند ایرانی، ازدواج مجدد نمی کنند؟
به گزارش سیناپرس، یکی از چالش هاي مهم در جوامع امروزی، افزایش جمعیت سالمندان است. طی دوران سالمندی، احتمال ایجاد یک سری تغییرات جسمی و روانی افزایش می یابد، در نتیجه توانایی سازگاري تعداد زیادی از افراد، کاهش یافته و مستعد آسیب پذیری بیشتری می شوند.
آمارها بیانگر این است که سالانه 1.7 درصد جمعیت جهان و 2.5 درصد جمعیت افراد 65 سال و بالاتر، افزایش می یابد. به طوری که پیش بینی شده در قرن بیست و یکم جمعیت سالمندان به بالاترین حد خود برسد.به گزارش سیناپرس، این چالش به موقعیت جمعیتی کشور ایران نیز مربوط می شود و با توجه به آمارهای جمعیتی گزارش شده، انتظار می رود جمعیت بالای 60 سال کشور تا سال 1429 به 24 درصد برسد.
آن گونه که متخصصان امر می گویند: ایران نیز مانند بسیاری از دیگر کشورهای دنیا، باشتاب بالای سالمند شدن جمعیت، در حال تغییر الگوی جمعیتی به سمت اصطلاحا خاکستری شدن است. به همین دلیل حمایت و مراقبت از افراد سالمند مساله اي مهم برای سیستم های بهداشتی کشور ما است.
به گزارش سیناپرس، نیاز افراد به حمایت اجتماعی در دوره سالمندی افزایش می یابد و آسیب پذیری روانی – اجتماعی نیز با خطر بالای مرگ و میر همراه است که خود به عوامل متعددي بستگی دارد. از جمله این عوامل رایج در دوره سالمندی، می توان به تنها زندگی کردن و احساس تنهایی اشاره کرد.
مطالعات نشان داده اند: احساس تنهایی در طول زندگی، تقریبا در یک سوم سالمندان مشاهده می شود.
در رابطه با همین موضوع و با تمرکز روی زنان سالمند، محققانی از دانشگاه علوم پزشکی بابل اقدام به انجام مطالعه ای کیفی کرده اند که در آن، موانع ازدواج ﻣﺠﺪد در زنان ﺳﺎﻟﻤﻨﺪ ایرانی به عنوان یکی از مهم ترین راه ها برای غلبه بر احساس تنهایی مورد بررسی قرار گرفته است.
در این تحقیق تعدادی از زنان سالمند ساکن شهر بابل که ﺣﺪاﻗﻞ یک ﺳﺎل از ﺷرایط ﺗﺠﺮد، ﺑﯿﻮﮔﯽ یا ﻃﻼق از ﻫﻤﺴﺮﺷﺎن ﮔﺬﺷﺘﻪ بود وتوانایی برقراری ارتباط مؤثر و تمایل به مشارکت در تحقیق داشتند، بهره گرفته شده است. این افراد با کمک ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ استاندارد علمی، داده های مورد نیاز پژوهشگران را فراهم آورده اند.
بر اساس نتایج به دست آمده از این تحقیق، سنت ها و هنجارهای نهادینه شده در جامعه، افکار دیگران و تابو بودن این مسئله نگرانی و موانعی را برای زنان به منظور ازدواج مجدد ایجاد می کند.
به گفته سمانه پورهادی، پژوهشگر مرکز تحقیقات عوامل اجتماعی موثر بر سلامت دانشگاه علوم پزشکی بابل و همکارانش، با مرگ همسر قابلیت مشارکت و مذاکره در بخش های مختلف زندگی از دست می رود و تنها زیستن به طور مستقل، با خطر بالای مرگ و میر همراه است و تاثیر زیادی بر شرایط روانی افراد سالمند دارد.
آن ها می گویند: با توجه به معذب بودن، شرم و حیا و عدم شفافیت زنان ایرانی نسبت به خواسته هایشان که می تواند با حفظ استقلال و تطابق با شرایط زندگی افراد مرتبط باشد، یکی از بارز ترین نکات در جهت افزایش آگاهی افراد جامعه و ارتقا ازدواج مجدد زنان سالمند، اهمیت و توجه به اعتقادات، فرهنگ و ارزش های اخلاقی حاکم بر جامعه و خانواده است.
طبق یافته های این تحقیق، از جمله دیگر مسائل مهم سالمندان تنها را می توان تعصبات رایج و دیدگاه های نامناسب فرزندان و سایر اطرافیان، پیرامون ازدواج مجدد آن ها عنوان کرد. در این خصوص سالمندان باید نسبت به خود و نیازهایشان شناخت پیدا کرده و این آگاهی را افزایش دهند.
به اعتقاد پورهادی و همکارانش، لازم است فرزندان، والدین، سایر اطرافیان و به طور کلی همه افراد جامعه نسبت به حقوق یکدیگر احترام و ارزش قائل شوند و عدم تعدی از این حقوق را به طور جدی پیش بگیرند، چرا که ازدواج در دوره سالمندی می تواند راه حلی به منظور کاهش تنهایی و افسردگی سالمندان و افزایش کیفیت زندگی آنان باشد و تعدی از این حقوق مانع تصمیم گیری آزادانه افراد در این خصوص می شود.
به گزارش سیناپرس، این یافته ها را مجله علمی پژوهشی سالمند وابسته به مرکز تحقیقات سالمندی دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی منتشر نموده است.
گزارش: محمدرضا دلفیه
