نوروفیدبک، کلید بهبود توجه و یادگیری دانش آموزان
به گزارش سیناپرس، مشکلات مربوط به یادگیری و مشکلات ارتباطی، آموزشی، عملکرد اجرایی و هماهنگی دیداری و حرکتی در دانش آموزان دارای اختلال یادگیری از مسائلی است که والدین و معلمان به طور ویژه ای با آن درگیر هستند.
کارکردهای اجرایی مجموعه ای از فعالیت‌های شناختی سطح بالا هستند که برای دستیابی به اهداف مدنظر فرد استفاده می گردند و مهارت هایی مانند حل مسئله، برنامه ریزی، بازداری و انعطاف‌پذیری شناختی بر آن ها متکی هستند. به گزارش سیناپرس، بنابراین، عملکرد اجرایی، تشکیلات با اهمیتی است که در ساماندهی و بروز رفتار فرد، نقش تعیین کننده ای دارد و برای سازگاری و بروز رفتار موفق در امور روزمره فرد مهم است.
کارکردهای اجرایی به گفته محققان شامل نگهداری مجموعه فعالیت های تغییر وضعیت، کنترل بازداری، تجسم فضا و زمان، برنامه ریزی حافظه کاری، تنظیم و توجه و انعطاف پذیری شناختی است که با بخش های توجه حل مسئله و استدلال ارتباط دارد. توجه و بازداری شناختی، فرایندی است که موجب پیشگیری و ایجاد سد درمقابل ورود داده های غیر مرتبط با تکلیف و حافظه کاری می شود و از این طریق تمرکز فرد را افزایش می دهد.
اجرای کامل کارکردهای اجرایی به ساختار و کنترل بازداری در لوب پیشانی مغز وابسته است و به دانش آموزان دارای اختلال یادگیری کمک می‌کند تا تداخل ها را کنترل نمایند و تنها به یک محرک پاسخ دهند.
در رابطه با این موضوع، پژوهشگرانی از دانشگاه آزاد اسلامی واحدهای تهران جنوب و تهران شمال، دانشگاه الزهراء و دانشگاه جامع امام حسین (ع) تحقیقی را انجام داده اند که در آن تاثیر تمرینات نوروفیدبک بر عملکرد اجرایی انعطاف‌پذیری شناختی و توجه در دانش‌آموزان دارای اختلال یادگیری بررسی شده است.
آنها بدین منظور، 30 دانش‌آموز پسر دارای اختلال یادگیری مراجعه‌کننده به کلینیک درمانی موفقیت در تهران را به‌صورت تصادفی در دو گروه 15 نفری قرار داده و برای گروه اول به‌عنوان گروه آزمایش، 16 جلسه تمرین نوروفیدبک به صورت دو جلسه در هفته انجام دادند. گروه دوم یا گروه شاهد، هیچ مداخله‌ای دریافت نکرد.
به گزارش سیناپرس،پس از انجام مداخله فوق، وضعیت انعطاف‌پذیری شناختی و توجه دانش آموزان دو گروه با استفاده از روش های آماری مورد بررسی و مقایسه با یکدیگر قرار گرفت.
نتایج این بررسی ها نشان دادند که افراد گروه آزمایش که دریافت کننده تمرینات نوروفیدبک بودند، به طور قابل توجهی دارای وضعیت بهتری از لحاظ قدرت توجه و انعطاف‌پذیری شناختی شده بودند.
مستوره صداقت، محقق گروه مشاوره و روان شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب که به همراه سه محقق دیگر به اجرای این پژوهش پرداخته است، می گوید: نوروفیدبک از انواع بازخورد زیستی است که افراد از طریق آن یاد می گیرند امواج مغزی خود را کنترل کنند.
این محقق و همکارانش می افزایند: در فرایند نوروفیدبک، حسگرهایی که الکترود نامیده می‌شوند به سر شخص مراجعه کننده متصل می‌گردند و سپس امواج مغزی به آمپلی فایر و از آن جا به کامپیوتر منتقل می شوند. بعد از آن، بازخوردهای مورد نظر از طریق صفحه نمایشگر (بازخورد بینایی) و بلندگوها (بازخورد شنوایی» به فرد ارائه می گردند. در این حالت، مراجع با کمک آزمایشگر و ارائه محرک‌های دیداری شنیداری قادر خواهد بود امواج مغزی خود را دست کاری کند.
بر اساس یافته های این پژوهش، روش نوروفیدبک به عنوان شیوه ناظر بر ارائه اطلاعات، به فرد کمک می‌کند تا در آینده رفتار مناسب تری را در موقعیت های شناختی مختلف نشان دهد. با این اطلاعات، آزمودنی یاد می گیرد تا رفتار خود را در جهت مطلوب تغییر دهد و این کار، باعث افزایش توجه و انعطاف‌پذیری شناختی می‌شوند.
به گزارش سیناپرس، یافته‌های این پژوهش که بر اثرگذاری قابل قبول نوروفیدبک بر افزایش عملکرد و بهبود کارکردهای اجرایی افراد تاکید دارند، در مجله دانشگاه علوم پزشکی ایلام منتشر شده اند.
گزارش:عباس روشن بین
