آیا اقتصاد ترکیه تحمل افزایش تورم را دارد؟
به گزارش سیناپرس، به تازگی فدرال رزرو آمریکا برای سومین بار متوالی نسبت به افزایش سه چهارمی نرخ بهره اقدام کرد تا ان به مبارزه خود با تورم فزاینده در کشور ادامه می دهد.
در پی این تصمیم، لیر ترکیه شاهد رکورد شکنی کاهش ارزش خود بوده و به میزان 18.42 در برابر دلار آمریکا کاهش یافت. صبح روز سه شنبه، زمانی که بسیاری از اقتصاددانان کاهش بیشتر ارزش پول ترکیه را پیش بینی می کنند، لیر در برابر دلار با 18.49 پایین ترین سطح تاریخ خود معامله می شد.
به باور کارشناسان، بازارهای نوظهور از نرخ های بالاتر ایالات متحده، بازده اوراق قرضه و دلار قوی تر رنج می برند. در ماه ژوئن، فدرال رزرو برای اولین بار در ۲۸ سال گذشته، با وجود خطر رکود جهانی، نرخ بهره معیار خود را ۷۵ واحد پایه افزایش داد.
به گفته کارشناسان، ترکیه که تقریباً تمام منابع انرژی خود را به دلار وارد کرده و بدهی زیادی نیز به دلار دارد، از افزایش نرخ بهره فدرال رزرو ، ضرر بیشتر متحمل می شود زیرا به گفته کارشناسان باید برای کاهش بدهی های خود هزینه بیشتری بپردازد.
یالچین کاراتپه، پروفسور اقتصاد و امور مالی در دانشگاه آنکارا ترکیه، معتقد است که افزایش مکرر نرخ بهره توسط فدرال رزرو، تاثیری منفی بر اقتصاد ترکیه خواهد داشت، زیرا ترکیه بدهی خارجی زیادی به ارزش حدود ۴۵۰ میلیارد دلار دارد که سالانه ۱۸۲ میلیارد دلار به آن اضافه می شود
به گزارش سیناپرس، نورالله گور، مفسر اقتصادی ترکیه، نیز در این رابطه می گوید: در حالی که فدرال رزرو نرخ بهره را افزایش می دهد، ارزش دلار در سراسر جهان تقویت می شود. این روند تعادل کلان کشورهای در حال توسعه را به چالش می کشد.
تحلیلگران همچنین فرار بیشتر دارایی ها از بازارهای نوظهور را با سیاست انقباض پولی فدرال رزرو پیش بینی می کنند.
سدا یالچینکایا اوزر از فعالان اقتصادی استانبول نیز در این رابطه گفت: جریان خروج سرمایه ممکن است برای کشورهای در حال توسعه ادامه یابد. از پایان سال ۲۰۲۱، ترکیه دچار مشکلات اقتصادی شده است که در دهه‌های گذشته دیده نشده است، زیرا خانوارها علیرغم اقدامات دولت و افزایش حقوق‌ها شاهد کاهش شدید قدرت خرید خود بوده‌اند.
در این میان بیشتر کشورها نرخ بهره را برای مبارزه با تاثیر اقتصادی افزایش نرخ های فدرال رزرو به منظور محافظت از ارزهای خود و جلوگیری از خروج منابع مالی خارجی افزایش داده اند. ترکیه اما دقیقا برعکس عمل کرد. این کشور از سپتامبر ۲۰۲۱ با وجود تورم بیش از ۸۰ درصد، نرخ سیاست بهره بانکی خود را ۷۰۰ واحد کاهش داده است.
لیر از زمانی که بانک مرکزی ترکیه چرخه تسهیل خود را آغاز کرد، حدود ۵۵ درصد در برابر دلار ریزش داشته و این شرایط، لیر را به یکی از بدترین ارزها در این دوره تبدیل کرد.
به گزارش سیناپرس، رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه، اما همچنان بر اجرای سیاست فوق تاکید داشته و آن را به امید افزایش رشد و اشتغال با هدف ایجاد مازاد حساب جاری به جای مبارزه با تورم بالا ، دنبال می کند.
بسیاری از اقتصاددانان هشدار داده‌اند که ترکیه ممکن است دیگر سطوح افزایش حق بیمه ریسک را که شبح بحران بازپرداخت بدهی را افزایش می‌دهد، تحمل نکند. کاراتپه در این رابطه گفت: تورم ترکیه در حال حاضر بیش از ۸۰ درصد است، در حالی که سال گذشته در این زمان تنها 19.25 درصد بود. تغییر اصلی در نرخ معیار است.
با این وجود، اردوغان پیش بینی کرده است که تورم در ماه فوریه به سطوح معقولی کاهش خواهد یافت.
گزارش: دکتر پوریا جهانبخشیان- مدرس گروه بازرگانی و امور مالی دانشگاه دولتی قبرس
