نانو داروها نقش مهمی در ارزش افزوده اقتصادی دارند

وی تاکید کرد:  اکنون در علوم و پژوهش های نانو دستاوردهای خوبی بدست آورده ایم و افتخارآفرینی کرده ایم اما شرایط و اکوسیستم فناوری و دانش در کشورمان به گونه ای نبوده که ما امروز بتوانیم نتایج قابل قبولی از نظر فناوری و تولید داشته باشیم.

دکتر مهرداد حمیدی، دکترای تخصصی فارماسیوتیکس(فناوری دارویی) و استاد تمام دانشگاه علوم پزشکی زنجان در گفتگو با سیناپرس گفت: در بحث نانو دو مقوله مختلف در کشور داریم. نخست، جایگاه و کارهای ما و بحث های دانشی و پژوهشی است که خوشبختانه  رتبه خیلی خوبی داریم. در کل در حوزه نانو نیز دارای رتبه تک رقمی در دنیا هستیم. در نانو فناوری دارویی هم در همین حدود رتبه علمی داریم. کسب چنین رتبه ای در دنیا باعث غرور ایران است و باید از محققان تقدیر و تشکر کرد اما هنوز در بخش نانو فناوری دارویی به معنای واقعی فناوری نتوانسته ایم به خوبی ورود پیدا کنیم. نمی گویم تاکنون هیچ کاری انجام نداده ایم اما می توانستیم و می توانیم موقعیت بیشتر از این برای خودمان فراهم کنیم.

دبیر انجمن متخصصان علوم دارویی ایران افزود: اکنون توانسته ایم تنها یک هزارم از این پتانسیل عظیم را استفاده کرده و آن را تبدیل به ارزش افزوده فناوری و محصول کنیم. در حالی که ما اکنون در علوم و پژوهش های نانو دستاوردهای خوبی بدست آورده ایم و افتخارآفرینی کرده ایم اما شرایط و اکوسیستم فناوری و دانش در کشورمان به گونه ای نبوده که ما امروز بتوانیم نتایج قابل قبولی از نظر فناوری و تولید داشته باشیم.

موسس و رئیس مرکز تحقیقات نانوپزشکی تریتا اظهارداشت: در حال حاضر این دانش در کشورمان کاربردی نشده و تبدیل به مقاله شده است اما اکنون در کشورهای توسعه یافته هیچ وقت اصل کارشان به مقاله تبدیل نمی شود بلکه آن دانش را به پتنت تبدیل می کنند. اصطلاحا تفاله کارهای آنها مقاله می شود و آن آب میوه، پتنت است. نظام حکمرانی علم در دانشگاه های ایران این گونه ریل گذاری شده است که دانشجویان مقطع دکترا و کارشناسی ارشد باید مقاله ISI چاپ کنند تا بتوانند فارغ التحصیل شوند؛ متاسفانه ما این گونه پتانسیل های خودمان را هدر داده ایم.

دبیر برد فارماسیوتیکس وزارت علوم، تحقیقات و فناوری ادامه داد: اگر در این زمینه غفلت کنیم، در آینده مصرف کننده خواهیم شد. همانطور که اکنون در داروهای شیمیایی معمولی و در بیو داروها مانند داروهای ضد سرطان مصرف کننده و وابسته هستیم.

نانوداروها؛ موج سوم داروهای جهانی

عضو فرهنگستان علوم پزشکی ایرانبه سیناپرس گفت: نانوداروها، موج سوم داروهای جهانی هستند و امروزه کشورها به سرعت برای پیشروی و پیشتازی در این زمینه می شتابند ، اما متاسفانه ما خیلی راحت در حال از دست دادن این موقعیت هستیم. این مساله اصلا قابل قبول نیست.

رئیس اسبق دانشکده داروسازی دانشگاه علوم پزشکی زنجان خاطرنشان کرد: نانو داروها یک بحث خیلی جدی در ارزش افزوده اقتصادی است. بسیاری از کشورها در این زمینه می توانند موقعیت خوبی از نظر تراز اداری، قدرت چانه زنی و حتی سیاسی دنیا کسب کنند. کاری که کوبا با بیوتکنولوژی کرد.

این دکترای داروسازی ادامه داد: ما می توانستیم و هنوز هم می توانیم در عرصه نانو داروها حرف زیادی برای گفتن داشته باشیم اما متاسفانه آن توجه خاص و تمرکز ویژه ای که حاکمیت باید روی این مساله داشته باشند را تاکنون مشاهده نمی کنیم این مساله باعث شده تا محققان ما خیلی راحت از ایران مهاجرت کنند. برخی دیگر نیز پس از تدریس در دانشگاه به مرور زمان شور و حس و حال خودشان را از دست بدهند. اغلب محققان و پژوهشگران ما دلزده شده و در جایگاهی قرار می گیرند که اصلا ربطی به تجهیزات آنها ندارد. ما دانش و دانش ورانمان را مدیریت نمی کنیم.

بنیانگذار دو شرکت دانش بنیان در زمینه نانو دارو درباره اهمیت نانو داروها اظهارداشت: نانو داروها بدیل یا قرینه ای از داروهای معمولی در دنیایی دیگر هستند. در نانو داروها ما چینش ذرات ریز یک ماده مانند اتم، مولکول،یون و بنیان(یعنی آن چیزی که ترمودینامیک عادی طبیعت برایش تعریف کرده است) را تغییر می دهیم و به گونه ای دیگر می چینیم تا به یک ویژگی جدیدتری برسیم.

ضرورت بکارگیری استارتاپ ها و شرکت های دانش بنیانی

موسس شش مرکز تحقیقات دولتی در دانشگاه های علوم پزشکی شیراز و زنجان افزود: نانو فناوری می تواند بیشتر از 6 هزار مولکولی که امروز در درمان دنیا مرسوم است، کاندیدای درمانی داشته باشد زیرا بسیاری از مولکول های دارویی می توانند با اهداف مختلف بیش از یک نوع نانو دارو داشته باشند بنابراین زمانی از دنیای نانو دارو صحبت می کنیم  منظورمان انواع فناوری های نانو است که بشر توانسته آنها را استفاده و وارد فضای داروسازی کند. طبیعتا این فناوری ها به  تعداد N ضرب در فرصت های موجود می تواند فرصتی برای آینده مان ایجاد کند. منتها بستگی به این دارد که ما چقدر بتوانیم این مساله را مدیریت کنیم یا اینکه چه میزان بتوانیم این فرصت ها را مورد استفاده قرار دهیم.

وی در پاسخ به این سوال که ورود شرکت های دانش بنیان چقدر می توانند در تحقق این مهم نقش داشته باشند به سیناپرس گفت: عرصه هایتک در داروها، عرصه دانش بنیان هاست یعنی باید مجموعه های کوچک، چابک، یادگیرنده و قوی وارد این عرصه شوند و به طور علمی این کار را پیش ببرند. در بحث هایتک یک بنگاه بزرگ اقتصادی به دلایل مختلف نمی تواند با یک شرکت دانش بنیان رقابت کند. به عنوان مثال تا هیات مدیره یک بنگاه اقتصادی بخواهد تصمیم گیری انجام کاری را بگیرد، یک استارتاپ آن کار را انجام داده و محصولی را به بازار عرضه کرده است. اتفاقا باید برای بحث هایی مانند نانو دارو و مباحث این چنینی که در لبه تیز برنده دانش قرار دارند، شرکت های دانش بنیان را تجهیز کنیم و به جلو بفرستیم. اصلا راه دیگری نداریم. این صنعت باید با سیستم های استارتاپی و دانش بنیانی پیش برود.

گفتگو: فرزانه صدقی

 

No tags for this post.