لرزه های اخیر تهران نگران کننده است

به گزارش سیناپرس،  چندی پیش یکی از شهرستان های شرقی استان تهران (پردیس) به لرزه در آمده بود که خوشبختانه تلفات جدی نداشت؛ اما در پس این اتفاقات ریز و درشت لرزه ای شاید این تفکر رواج پیدا کند که انرژی های تخلیه شده از مرکز گسل ها می توانند نوید تخلیه انرژی به صورت پراکنده را بدهد و از بار انرژی تخیله شده زمین لرزه بزرگ بکاهد.

مهدی زارع، زلزله شناس و پژوهشگر معتقد است؛ پیش بینی زمین لرزه های بزرگ در مناطق حساس تا حد زیادی نا ممکن است که علت آن به فقدان آمارهای لازم برای تعیین دوره بازگشت زلزله بر می گردد. 

وی در گفتگو با خبرنگار سیناپرس با اشاره به لرزه های اخیر در کشور و گزاره های به کار رفته که این لرزه ها موجب تخلیه انرژی گسل های فعال می شود، گفت: نمی توان به طور کامل نسبت به این موضوع اطمینان داشت که انرژی یک گسل فعال با لرزه های پی در پی تخلیه شود،زیرا ابتدا باید توجه داشت که کل انرژی موجود چقدر است؟ در واقع باید دید چقدر انرژی در زون گسل لرزیده شده جمع شده است و از این میزان چقدر آن تخلیه و رها شده است؟ 

وی افزود: در وهله دوم باید مختصات دقیقی که زمین لرزه رخ داده است را در نظر گرفت اینکه آیا دور یا نزدیک به مرکز لرزه بوده است یا خیر؟ چراکه اگر نزدیک به  قفل انرژی باشد می تواند تکانش زلزله های بزرگ را انتظار داشت. در واقع رخداد زلزله های کوچک در نزدیکی مراکز نبود لرزه ای که قفل انرژی در آن جا است خبر از زلزله بزرگ را می دهد. 

زارع مهمترین مولفه مهم در پیش بینی لرزه ای بزرگ را در فراوانی و داده های آماری دانست و گفت:  نکنه سوم که معمولا در پیش بینی ها از آن غفلت می شود، این است که باید دید زلزله های با ریشتر پایین چقدر فراوانی دارند؟ گفتنی است فقدان آمار در زمین لرزه های با ریشتر پایین یکی از از اصلی ترین معضلات در تحلیل و پیش بینی زلزله اصلی است. معمولا زلزله ها که از یک حدی که کوچکتر باشند، گزارش نمی شوند و یا کمتر گزارش می شوند. علت این عامل را می توان در کمبود ایستگاه ای لرزه نگاری دانست. 

وی گفت: فقدان آمار از لرزه های کوچک، باعث می شود پیش بینی دقیق صورت نگیرد و معمولا بدون دانستن تصویر کامل از شرایط آماری یک رخداد تفسیر آن کار سختی است؛ بنابراین اگر بخواهیم درباره زلزله تهران صحبت کنیم، با توجه به اینکه چندی پیش در شرق تهران چند لرزه کوچک داشیم، باید ابتدا ببینیم که آیا این زلزله های کوچک در نزدیکی یا حوالی مکان های نبود لرزه ای رخ داده است یا خیر؟ برای مثال در بیست و یکم مرداد سال جاری زمین لرزه ای در شمال شهرستان پردیس واقع در استان تهران رخ داد اکنون باید ببینیم آیا مرکز گسل مهمی در آن حوالی است یا خیر؟ 

به گفته زارع، همه ما دوست داریم که لرزه های کوچک به نوعی به تخلیه مرکز نبود لرزه یا مرکز گسل بیانجامد، اما واقعیت این است که در شرایط فعلی نمی توانیم چنین ادعایی داشته باشیم.

وی ادامه داد: به اعتقاد من باید نسبت به لرزه های اخیر در تهران مشکوک باشیم و حتی بدبین باشیم. به عبارت دیگر با  در نظر گرفتن سه مورد یاد شده من بیش از اینکه خوشبین باشم با توجه به داده های موجود در مورد تهران بدبین هستم و معتقدم که لرزه های زلزله های کوچک می تواند زنگ خطری برای یک لرزه بزرگ باشد. 

وی در پاسخ به این پرسش که مولفه های اصلی در تشخیص لرزه های دوره ای در یک مکان چیست؟ گفت: اگر تشخیص دوره بازگشت زمین لرزه ها امکان پذیر باشد در این صورت است که ما می توانیم از روی دوره بازگشت یک گسل، زمان رخداد زلزله را پیش بینی کنیم. یکی از روش هایی که در تعیین دوره بازگشت زلزله ها مورد استفاده قرار می گیرد، استفاده از روش های آماری است اینگونه که هر پدیده آماری را می توان با داده های موجود پیش بینی کرد. 

زارع گفت: اما درباره زلزله پیش بینی بر اساس داده های آماری امکان پذیر نیست چراکه اگر دوره بازگشت را به لحاظ آماری به دست آورده باشیم نمی توانیم آن را به محل یا گسل خاصی تعمیم داد. در واقع ما نمی توانیم بر اساس داده های آماری یک منطقه پیش بینی یک زلزله خاص در یک محدوده خاص را انجام دهیم. درنهایت هنوز نمی توانیم پیش بینی دقیقی از رخداد یک زلزله داشت باشیم؛ چراکه آمار های لازم را برای یک منطقه خاص را نداریم.
 

گفتگو: مهتاب دمیرچی

No tags for this post.