بررسی زوایای فرزندکشی در خانواده خرمدین توسط پژوهشگاه علوم انسانی جهاد

نشست تخصصی سبک زندگی و روابط نسلی، از تعارض تا گسست، با حضور اساتید صاحب‌نظر از رشته‌های جامعه‌شناسی، فقه و حقوق و ارتباطات به صورت مجازی توسط گروه پژوهشی جوانان و مناسبات نسلی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی جهاد دانشگاهی با همکاری دفتر مطالعات رصد و پیوست اجتماعی سازمان امور اجتماعی وزارت کشور به صورت مجازی برگزار شد.

 در ابتدای نشست دکتر تقی آزاد ارمکی ضمن ترسیم اشکال روابط نسلی در یک جامعه، به بررسی تغییرات روابط نسلی در جامعه امروز اشاره کرد. وی، نقش و تاثیرگذاری میانسالان در سپهر اجتماعی به دلیل دسترسی و مالکیت منابع، را بسیار فراتر از نقش جوانان دانست و تاکید کرد که میانسالان موجب ایجاد وضعیت بی شکلی در روابط بین نسل‌ها شده‌اند.

دکتر آزاد ارمکی همچنین به تاثیر میانسالان در کنش‌های اجتماعی و مطالبات جوانان اشاره نمود و روند آینده ارتباطات بین نسل‌ها با توجه به تغییرات سبک زندگی را تبیین کرد.

در ادامه نشست، دکتر محمد روشن از منظر فقهی و حقوقی به موضوع قتل فرزند پرداخت. وی ضمن بررسی آیات مربوط به قتل و فرزندکشی در قرآن عنوان کرد که در قرآن و فقه هیچ شاهدی برای مصونیت والدین از مجازات قتل فرزندان وجود نداشته و آیات و روایات با تعیین دیه فرزند برای والدین قاتل بر این مهم تاکید دارد که والدین باید حقوق فرزندان را رعایت نموده و از آنها مراقبت نمایند. این موضوع تا به حدی مورد توجه دین مبین اسلام است که حتی برای سقط جنین نیز دیه مشخص شده است. علی‌رغم تاکیدات و رویکردهای فقهی و دینی متاسفانه قوانین مدنی در این زمینه به درستی و مطابق با دستورالعمل‌های دینی تدوین نشده و این معضل با اصلاح برخی از قوانین تشدید گردیده است.

دکتر روشن براین باور است که اهالی و بزرگان دین و صاحبان اندیشه دینی ضروری است با اجماع و بررسی‌های مناسب به اصلاح قوانین با توجه به احکام الهی اقدام نمایند. این امر موجب خواهد شد تا مجریان قانون در موضوعات قتل فرزند بر اساس قوانین مستندل و بر گرفته از دین، حقوق مقتول را در نظر بگیرند. از سوی دیگر اصلاح قوانین مجازات قتل فرزند بازدارندگی قوانین را افزایش داده و موجب می گردد تا والدین کمتر رفتارهای  خشونت آمیز نسبت به فرزندان داشته باشند و یا به قتل آنان اقدام کنند.

نقش رسانه‌ها در موضوع قتل فرزند

دکتر هادی خانیکی،‌ دیگر سخنران این نشست نیز مشخصا به موضوع قتل فرزند در خانواده خرم دین و نقش رسانه‌ها در انتشار آن پرداخت. ایشان بر این باور است که ضرورت دارد تعادلی در انتشار اخبار وجود داشته باشد تا وجدان جمعی جریحه‌دار نشود. این خبر، نگاه جامعه را نسبت به مفهوم «پدر» و «مادر» تحت تاثیر قرار داد. لازم بود که رسانه‌ها به اخباری از والدین فداکار و ایثارگری که برای حمایت از فرزندان خویش مصائب و مشکلات زیادی را متحمل شده و از خودگذشتگی فراوانی می‌کنند نیز می‌پرداختند. رسانه‌های به دلایل مختلف اخلاق روزنامه‌نگاری را رعایت نکردند. نخست اینکه اظهار متهم را بدون بررسی‌های قضایی منتشر کردند. دوم انتشار مستندات و فیلم های از نحوه ارتکاب به جرم از دیگر اقدامات غیرحرفه‌ای رسانه‌ها بود. وی ضمن برشمردن برخی عوامل دیگر تاکید کرد که رسانه های باید در پوشش خبری تلاش کنند که از عادی سازی یا آموزش رفتارهای نابهنجار اجتماعی اجتناب کنند.

دکتر فروزنده جعفرزاده، دبیر جلسه ضمن جمع‌بندی مباحث مطرح‌شده در نشست، به بررسی وضعیت کنترل‌های غیررسمی اجتماعی نظیر نظارت‌هایی که توسط دیگران مانند اعضای خانواده و اقوام و حتی همسایگان اعمال می‌شود، به تغییر میزان چنین تعاملاتی در جوامع مدرن شهری و کاهش اثرگذاری این نظارت‌ها بر رفتار اعضای خانواده با یکدیگر و نظارت بر تعاملات بین نسلی اشاره کرد.

No tags for this post.