رابطه شخصیت و پدیده «اعتیاد به اینترنت»
در سال های اخیر، اینترنت به مهم ترین ابزار علمی و تفریحی نوجوانان و بزرگسالان در سراسر جهان تبدیل شده است. این ابزار نوین مسیری سریع و آسان را برای جستجوی اطلاعات مورد نیاز و همچنین برقراری ارتباط با دیگران فراهم آورده و به دلیل ماهیت چندرسانه ای و تعاملی خود، بخش بزرگی از زندگی انسان امروزی را تحت تاثیر قرار داده است. با این حال این پدیده نوظهور به دلیل فقدان کنترل و استفاده بیمارگونه برخی افراد از آن، دارای بعضی تاثیرات منفی نیز می باشد.
اعتیاد به اینترنت زمینه های مختلفی نظیر اعتیاد به چت، قمار آنلاین و هرزه نگاری را شامل می شود که می تواند زمینه تخریب روابط، احساسات و در نهایت روح و روان افراد را فراهم نماید. اعتیاد اینترنتی یک اختلال جسمی و روانی است که موجب بروز ناهنجاری های در عواطف و روابط اجتماعی اشخاص می گردد. پژوهشگران معتقدند یکی از مهم ترین عواملی که می تواند در وابستگی به اینترنت نقش داشته باشد، ویژگی های شخصیتی است، چرا که این ویژگی ها صفات پایداری هستند که از موقعیتی به موقعیت دیگر چندان تغییر نمی کنند.
در همین رابطه محققینی از دانشگاه لرستان و دانشگاه آزاد اسلامی تبریز با توجه به اهمیت بالای توجه به دانش آموزان به عنوان یکی از حساس ترین اقشار اجتماع که مدیریت و برنامه ریزی آینده کشور را بر عهده دارند، مطالعه ای توصیفی را بر روی دانش آموزان دبیرستانی به انجام رسانده اند که نتایج آن اخیرا در نشریه علمی پژوهشی «آموزش پرستاری» دوره 4 شماره 2 منتشر گردیده است.
در این پژوهش 150 نفر از دانش آموزان دبیرستانی شهرستان جلفا واقع در آذربایجان غربی مشتمل بر 75 پسر و 75 دختر مشارکت داشته و با استفاده از پرسش نامه های علمی و همچنین مصاحبه حضوری به سوالات پژوهشگران پاسخ داده اند. معیارهایی که برای انتخاب شرکت کنندگان در نظر گرفته شده بود شامل نداشتن اختلال جدی پزشکی و روان پزشکی، میل و رغبت برای شرکت در پژوهش و تحصیل در دبیرستان های دولتی بود.
نتایج مطالعه نشان می دهد که بین اعتیاد به اینترنت و ابعاد شخصیتی مختلف رابطه معناداری وجود دارد. به عبارتی دانش آموزان و افراد سازگار، باوجدان و وظیفه شناس و برون گرا، کمتر دچار وابستگی به اینترنت می شوند. ویژگی هایی متمایزکننده ای که برای هر یک از این افراد ذکر شده به شرح زیر است:
افراد سازگار: نوع دوستی و کمک به دیگران، تواضع، سادگی، اعتماد، آمادگی برای دفاع از حق فردی، پیش روی به سمت جنبه های مثبت اجتماعی و سلامت روانی بیشتر. 
افراد باوجدان و وظیفه شناس: قدرت مهار خود تحت نسخه های تجویزشده از سوی جامعه، اراده و قابلیت اطمینان، دقیق بودن، مسئولیت پذیری، برنامه ریزی، سخت کوشی، پشتکار، احتیاط و انعطاف پذیری، وقت شناسی و جهت گیری به سوی پیشرفت.
در مقابل، یافته های آزمایش نشان از آن دارند که افراد تهییج پذیر و روان نژندگرا بیشتر در معرض استفاده نامناسب و اعتیاد به اینترنت قرار دارند. افرادی که اصطلاحا دچار روان نژندگرایی هستند شناختی غیرسازشی داشته و دارای تحریف های شناختی نسبت به خود هستند. چنین افرادی به دلیل مسائلی نظیر تردید به خود، خودشایستگی پایین و خودتاییدی ضعیف، هنگام استفاده از پدیده اینترنت به دنبال دریافت پاسخ های مثبت و تهدیدهای کمتر (حتی به ظاهر و علیرغم توجه به غیرواقعی بودن و عمق نداشتن بسیاری از ارتباطات اینترنتی) بوده و از این رو شانس اعتیاد آن ها به اینترنت افزایش می یابد.
محققین با توجه به نتایج حاصله اظهار می دارند که برای اعتیاد به اینترنت، آمادگی های شخصیتی اهمیت زیادی دارند. در این میان و در کشور ما که دانش آموزان در برهه گذر از جامعه سنتی به جامعه ای مدرن قرار دارند، ممکن است در ارزش گذاری های منفی و مثبت برای فن آوری، دچار سردرگمی گردیده و جایگاه و میزان استفاده صحیح از اینترنت در دیدشان مبهم گردد. به همین دلیل بایستی با آموزش صحیح و ارائه راهکارهای مناسب در سطوح خرد و کلان از سلامت روان دانش آموزان، این آینده سازان مملکت صیانت نمود.
منبع: عزیزی، ا.، اسماعیلی، س.، اسماعیلی، م. و پیدا، ن. 1394. بررسی همبستگی اعتیاد به اینترنت با ابعاد شخصیتی هگزاکو در دانش آموزان دبیرستانی. آموزش پرستاری دوره 4، شماره 2، ص‌ص 77-68
No tags for this post.
