صورت واقعی کلئوپاترا به چه شکل بوده است؟
به گزارش سیناپرس ، در سال ۴۸ پیش از میلاد، هنگامی که کلئوپاترا درگیر جنگ داخلی با برادرش بود ه و قصد داشت قدرت را به دست آورد، کاسیوس دیو (Cassius Dio)، مورخ رومی نوشت که آخرین فرعون مصر «تمام هیاهوی ادعای سلطنت را در زیبایی خود آرام ساخت.»
کلئوپاترا در ملاقات با جولیوس سزار، دیکتاتور روم، از وی درخواست کمک کرد. به گفته دیو، ظاهراً سزار به طور کامل اسیر افسون این ملکه زیبا و جوان شده و موافقت کرد که خواهر و برادر را آشتی داده و جنگ بین آنها را پایان دهد. مشهور است که ملکه مصری، در طول حکومتش از زیبایی خود به عنوان یک سلاح سیاسی بهره می برد.
شهرت زیبایی کلئوپاترا در طول تاریخ به حدی بوده که از داستان زندگی وی فیلم های سینمایی متعددی ساخته شد. اما از دید علمی، مورخان این سوال را مطرح می کنند که آیا کلئوپاترا در دنیای واقعی نیز به همین زیبایی دنیای سینما و تبلیغات بود؟ به گزارش سیناپرس ، همچنین این تردید نیز در میان باستان شناسان وجود دارد که آیا کلئوپاترا واقعا از زیبایی خود برای حکمرانی سوء استفاده می کرده است؟
این موضوع از آن جهت دارای اهمیت است که در طول تاریخ، حاکمان زن اغلب متهم شده اند که از جنسیت خود برای حفظ قدرت استفاده می کردند و اغلب به آنها نسبت های نه چندان مناسبی داده می شد.
به عنوان مثال، پس از سقوط ماری استوارت، ملکه اسکاتلند از قدرت در دهه ۱۵۰۰ میلادی هنگامی که او را به زندان می بردند، جمعیت اسکاتلندی ناراضی گریه کنان فریاد می زدند: این بدکاره را بسوزانید! رومی ها تاکتیک مشابهی را با کلئوپاترا امتحان کردند. تبلیغات گسترده آنها میراثی را شکل داد که موجب پدیدار شدن این دیدگاه نسبت به کلئوپاترا شده و هنوز نیز تاثیر این تبلیغات پس از قرن ها مشهود است.
به گزارش سیناپرس ، در دنیای مدرن، دانشندان تلاش کردند تا چهره واقعی کلئوپاترا را که در ورای تصویر افسانه ای وی پنهان شده پیدا کنند اما تأیید تصویر یک شخصیت تاریخی اغلب بسیار دشوار است.
جسد کلئوپاترا هرگز کشف نشده است. بیشتر نقاشی ها و مجسمه های برجای مانده از وی، ماحصل تخیل هنرمند و نامرتبط با حقایق تاریخی است. رابرت بیانچی ، مصر شناس مشهور در این رابطه می گوید حتی آثار معاصر با این ملکه نیز می توانند فریب دهنده باشند ، زیرا هنر می تواند با نگرانی های سیاسی یا ایدئولوژیک پوشانده شود. به گفته وی، هیچ چیز در مصر یا در یونان باستان اثری هنری از چهره کلئوپاترا وجود ندارد که به مفهوم غربی پرتره نزدیک شود. به گزارش سیناپرس ، البته سکه هایی ضرب شده از دوران سلطنت وی برجا مانده که تصویر کلئوپاترا را دورتر از چهره هالیوودی و جذاب امروزی نشان می دهد. شایان ذکر است که هیچ دو سکه ای از این دوران کاملاً شبیه هم نیستند اما در بسیاری از برجسته ترین ویژگی های تصاویر آنها، می توان بینی عقابی و چانه جلو آمده این ملکه مشهور را مشاهده کرد.
بر اساس این تصاویر می دانیم که این ملکه قدرتمند، موهای فرفری خود را پشت سرش می بست. در طول ازدواج وی با سزار سکه ای نقره ای برای پرداخت حقوق سربازانش ضرب شد که هر طرف سکه یکی از چهره های آنها را در بر داشت و به نظر می رسد چهره کلئوپاترا به طور اغراق آمیز رومی شده است و از چهره اصلی وی فاصله دارد.
چهره کلئوپاترا در مجسمه های سنگی بیش از آنکه انسان باشد تصویری خدای گونه دارد. چند نیم تنه مرمری متاخر از دوران یونان، مربوط به زمان زندگی وی به دست آمده که ظاهرا این ملکه را به تصویر کشیده اما نامی از کلئوپاترا در هیچ یک از آنها حک نشده است. لازم به توضیح است که در این مجسمه ها موها با تصویر سکه ها مطابقت دارد اما بینی و چانه وی کمتر برجسته هستند. با این ویژگی ها که از تصاویر سکه ها و مجسمه ها به دست می آید، نمی توان زیبایی خاصی را در این بانوی مشهور تاریخ مصر تشخیص داد.
طبق استدلال های سالی آن اشتون (Sally-Ann Ashton)، مصر شناسان برجسته، چرا ما باید تا این حد روی جذابیت و زیبایی کلئوپاترا با معیارهای امروزی تمرکز کنیم در حالی که واقعاً باید به او به عنوان یک حاکم قدرتمند و با نفوذ در دو هزارسال پیش نگاه کنیم.
قدرت بسیار زیاد کلئوپاترا از موقعیت وی در خاندان بطلمیوسی با سلطنت طولانی مدت مصر حاصل شد. مسئله ظاهر کلئوپاترا تا حدودی با این هویت درگیر است. تبار و خانواده وی نه از سرزمینی مصر که به یونان و مقدونیه مرتبط بود و همین موضوع باعث شده که بسیاری از محققان معتقد باشند که پوست این ملکه روشن است، همانطور که در هنر اروپا همیشه او را اینگونه به تصویر کشیده و مانند مصریان بومی وی را با پوست تیره نشان نداده اند.به گزارش سیناپرس ، البته برخی محققین مانند مایکل گرنت (Michael Grant)، زندگینامه نویس کلئوپاترا، مصمم هستند که وی حتی یک قطره خون مصری نیز در رگهایش نداشته است. پدر کلئوپاترا، بطلمیوس دوازدهم، فرعون یونانی تباری بوده که هیچ تردیدی نسبت به آن وجود ندارد اما متاسفانه هیچ مدرکی از هویت مادر وی در دست نیست. در ضمن برخی دیگر از پژوهشگران خاطرنشان می کنند که مردم مقدونیه، به همراه سایر کشورهای هلنی، منحصراً سفید نبوده اند بنابراین تبار اروپایی وی مانع این نمی شد که پوستی تیره داشته باشد.
به طوری کلی نمی توان به گفته ها در مورد شکل ظاهری کلئوپاترا اطمینان کرد اما واقعیت های اساسی زندگی او روشن است و بر این اساس می توان گفت که شهرت افسانه ای وی در زندگی پس از مرگ وی تاثیر به سزایی داشته و به همین دلیل در طول تاریخ، چهره و زندگی این ملکه با داستان ها و تصورات غیر واقعی در هم آمیخته است.
دکتر فاطمه کردی – باستان شناس
No tags for this post.
