امسال آخرین سال قرن است

 تقویم امسال به گونه ای است که با آخرین سالی سر و کار داریم که دو رقم نخست آن را عدد ۱۳ تشکیل می دهد. این مساله باعث بروز اختلاف نظرهایی در بین کارشناسان شده است و برای نمونه چندی پیش دبیر فدراسیون جهانی راهنمایان گردشگری در گفتگو با سیناپرس اعلام کرد: امسال نود و نهمین سال قرن است و سال 1400 آخرین سال قرن 14 محسوب می شود؛ بنابراین سده نو از سال ۱۴۰۰ شروع نمی شود بلکه از سال ۱۴۰۱ آغاز خواهد شد. این تاریخ گذاری به صورت قراردادی است و با توجه به اینکه سال صفر نداریم، تقویم ها مخصوصا هجری شمسی از 1/1/1 شروع می شوند. اما بسیاری این موضوع را به اشتباه بیان می کنند. به عبارتی ما یک سال و 90 روز تا پایان قرن 14 زمان داریم.

این موضوع از نظر گروه دیگری از کارشناسان درست نبوده واعتقاد برخی از تاریخدانان بر این است که امسال آخرین سال قرن به شمار می رود. برای بررسی دقیق تر این تفاوت آرا باید در وهله نخست به بررسی این موضوع بپردازیم که مبدا تاریخی و شروع یک تقویم به چه صورت است.

بیشتر بخوانید:

امسال سال آخر قرن نیست

نخستین موضوع در این رابطه، قراردادی بودن تمامی مبدا های تاریخی در سراسر جهان است و ملل مختلف بر اساس رویدادهای مهم تاریخی خود، زمان آن واقعه را به عنوان مبدا قرار داده اند. به عنوان مثال مبدا تقویم میلادی، تولد حضرت عیسی و مبدا تقویم شمسی نیز هجرت پیامبر از مکه به مدینه است.به گزارش سیناپرس، از سوی دیگر باید توجه داشت که هر سال خورشیدی شامل ۳۶۵ روز و  تقریبا ۶ ساعت است و هر یک صد سال از تقویم به عنوان یک قرن یا یک سده در نظر گرفته می شود.

موضوع دیگری که باید به آن توجه داشت، این است که در اکثر تقویم های رایج جهانی، مبدا تاریخی سال ها و چه بسا سده ها پیش از تنظیم تقویم رخ داده و از نظر زمانی تاریخ تنظیم تقویم با وقوع آن حادثه خاص، تقارن ندارد. برای مثال مبدا تقویم و گاه شماری خورشیدی بر اساس سال هجرت پیامبر از مکه به مدینه است ولی این تقویم در قرن پنجم هجری قمری و به همت گروهی از ریاضیدانان و منجمان که مشهورترین آن ها حکیم عمر خیام بود، تنظیم شده است.

سرآغاز این تقویم روز جمعه یکم فروردین سال ۱ هجری خورشیدی محسوب می شود و ما امروزه هنوز در ادامه این مسیر حرکت می کنیم. از منظر تاریخی برای مشخص کردن قرون، باید به عدد سمت چپ سال در سال های سه رقمی و دو عدد سمت چپ در سال های چهار رقمی یک عدد اضافه کرد. موضوع فوق بدان معنی است که برای مثال سال ۲۷۶ هجری خورشیدی همان قرن سوم است.

حال با این تفاسیر و با در نظر داشتن این که هر قرن متشکل از یک صد سال است،  سال نخست یک قرن از سال صفر یا مبدا تاریخی شروع شده و در حقیقت از سال صفر تا ۹۹ هر مبدا تاریخی قرن یکم به شمار می رود.به گزارش سیناپرس، به همین ترتیب از سال ۱۰۰ تا ۱۹۹ قرن دوم، ۲۰۰ تا ۲۹۹ قرن سوم و الی آخر…  با این حساب اگر سال ۱۳۹۹ را آخرین سال قرن محسوب نکنیم با پدیده قرن ۱۰۱ ساله مواجه خواهیم شد.

*دکتر احسان محمدحسینی – باستان شناس و مدرس دانشگاه

No tags for this post.