زندگی سبز با اهدای کتاب

دکتر محسن حاجی زین العابدینی، عضو هیات علمی گروه علم اطلاعات و دانش شناسی، دانشگاه شهید بهشتی به مناسبت آغاز هفته اهدای کتاب که از نوزدهم تا بیست و پنجم دی ماه است در گفتگو با خبرنگار سیناپرس با اشاره به اهمیت کتابخانه ها در اهدای این کالای فرهنگی در بحث ترویج مطالعه گفت: اصولا هدیه دادن ماهیتی شیرینی دارد و روحیه بخش است، حال اگر این هدیه کتاب باشد در اصل به ترویج فرهنگ مطالعه هم کمک شده است. کتابخانه ها هم در بحث ترویج فرهنگ اهدای کتاب دو نقش اساسی دارند، یکی آنکه می توانند در نقش گیرنده کتاب های اهدایی مکانی کلیدی به حساب بیایند و دیگر اینکه می توانند به عنوان مراکز اهداکننده کتاب شناخته شوند.

وی افزود: از یک سو با توجه به شراط فعلی کشور، امکان دارد بسیاری از افراد خواهان خرید کتاب به صورت خودجوش نباشند و این کالا را در سبد خرید خود نگنجانند؛ در این صورت کتاب های اهدایی کتابخانه ها تاثیر مهمی در تقویت روحیه کتابخوانی در جامعه خواهد داشت.به گزارش سیناپرس، بسیاری از کتابخانه ها دارای کتاب های مازاد بر احتیاجشان هستند، نه آنکه کتاب های از رده خارج شده داشته باشند بلکه کتاب هایی دارند که دیگر مورد استفاده قرار نمی گیرد؛ در این شرایط می توانند در یک فعالیت فرهنگی آنها را در اختیار مردم قرار دهند. مساله مهم در  اهدای کتاب از سوی کتابخانه ها، وجین و اهدای مناسب آن ها است. چراکه کتاب های بسیاری وجود دارد که باید از رده خارج شوند. معمولا محتوای این آثار غیر استاندارد و غیر قابل اشاعه است. همچنین برخی از آن ها دارای مطالب صدمه زننده هم هستند که نباید در اختیار مخاطبان قرار گیرند.

این عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی به سیناپس گفت: ما معمولا در سیاست مجموعه سازی در بخش اهدای کتاب، بسیاری از کتاب ها را ابتدا وجین می کنیم چراکه اگر بخواهیم در لیست اموال کتابخانه قرارشان دهیم علاوه بر اینکه از رده خارج نمی شوند بلکه برای نگهداری آن ها هم باید هزینه صرف کنیم. بنابراین باید دقت شود که کتاب های نامناسب از چرخه اهدا حذف شوند و اشکالی هم ندارد که ما از لحاظ ظاهر و محتوا وجین کتاب داشته باشیم. باید یاد آور شد فرآیند اهدای کتاب از بستر کتابخانه باید متناسب با سن و شرایط مخاطب صورت گیرد و رایگان بودن آن ها نباید دلیل این امر باشد که هر کتابی را در اختیار افراد بدون در نظر گرفتن ملاحظات قرار دهیم.

وی در ادامه گفت: اهدای کتاب یک روش مناسب بهینه سازی در کتابخانه ها است. افراد و کتابخانه های زیادی هستند که با توجه به شرایطتشان ممکن است به کتاب های آرشیوی خود نیازی نداشته باشند و در وجین مجموعه خودشان آنها را خارج کرده اند و می خواهند در چرخه کتابخوانی بیاورند. در این شرایط می توان این کتاب ها را به دیگر کتابخانه ها اهدا کرد. منتها باید در این زمینه فعالانه عمل کرد و هیچ اثر بی کیفیتی را وارد چرخه مطالعه نکنیم.
حاجی زین العابدینی هم اینکه به سود محیط زیست خواهد بود. چراکه برای هر کتابی که ما ورق می زنیم امکان دارد یک یا چند درخت قطع شود، بنابراین اهدای کتاب می تواند به سبز شدن زندگی افراد کمک کند.

وی با اشاره به شرایط اصلی اهدای کتاب گفت: اهدای کتاب نباید مشروط باشد و اینکه آثار بی کیفیت هم نباید در طرح های اهدای کتاب جایگاهی داشته باشند ضمن اینکه کتابخانه در استفاده از کتاب های اهدایی باید آزادانه عمل کند.

حاجی زین العابدینی درباره اهدای کتاب در بستر آنلاین گفت: کتاب های الکترونیکی مخاطبان خاص خود را دارد  در این شرایط باید به رعایت حق کپی رایت توجه زیادی کرد. به طور کلی اهدا، نذر و وقف کتاب یک روش ارزشمند در مجموعه سازی و ترویج کتابخوانی است که در کنار آن مبادله کتاب هم دیگر روش فرهنگی است که در ترویج کتاب خوانی و غنی سازی منابع اطلاعاتی کتابخانه ها نقش مهمی دارند.

این کارشناس با اشاره به اهدای کتاب در فضاهای دانشگاهی که در راستای در اختیار قرار دادن کتاب برای دانشجویان است گفت: با توجه به گران شدن کتاب به ویژه کتاب های دانشگاهی این امر بسیار مهم است که بتوانیم قدمی برای آسایش خاطر دانشجویان در فرآیند خرید کتاب برداریم. تا پیش از دوران شیوع بیماری کرونا کمپین هایی وجود داشتند که بسیاری از دانشجویان کتاب های خود را اهدا می کردند و کتابخانه ها بهترین مکان برای این رویداد بود. کتابخانه دانشگاه شهید بهشتی به طور مداوم بانی چنین رویدادی بوده است. در واقع کتاب هایی که چند نسخه ای هستند را در قفسه ای جای می دهیم و از افراد می خواهیم کتاب هایی که دیگر نیازی ندارند را در قفسه های مشخص شده بگذارند؛ جالب است که این قفسه ها به سرعت پر و خالی می شوند.

به گفته این کارشناس در عرصه پژوهش کتابخانه و علم دانش شناسی؛ کتاب باعث ماندگاری اندیشه ها است و اهدای کتاب هم گامی رو به آینده برای ترویج این اندیشه ها است. همچنین یادداشت گذاشتن در روند اهدای کتاب بسیار اهمیت دارد و این عمل باعث شیرینی و انتقال پیام اهداکننده است؛ چراکه باعث اشاعه حس خوب برای مخاطب می شود. در کل کتاب هدیه گرفتن بسیار شیرین است و شیرین تر از آن هدیه دادن کتاب است.

وی گفت: در ابتدای دوران کرونا بسیاری از استادان دانشگاه شهید بهشتی با توجه به اعمال قرنطینه و شعار در خانه بمانیم، زمان بیشتری را برای وجین کتاب های کتابخانه هایشان پیدا کردند؛ گفتنی است در این راستا بالغ بر ده هزار جلد کتاب از سوی این افراد  به عنوان اهدا دریافت کردیم و مقدار زیادی از آن ها را به کتابخانه ملی و بخش زیادی هم برای استفاده دانشجویان قرار دادیم. در واقع این امر یکی از بهترین اتفاقاتی بود که دانشگاه شهید بهشتی در دوران کرونا انجام داد.

گزارش:مهتاب دمیرچی

No tags for this post.

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا