اهمیت شناسایی مبتلایان به بیماری های مشترک انسان و حیوان برای پیشگیری از شیوع بیشتر

به گزارش ایرنا از مرکز پزشکی دکتر مسیح دانشوری، دکتر افشین منیری افزود: یکی از مهمترین مشکلات بهداشتی که سال هاست منابع انسانی و مالی کشور را به خود اختصاص داده و به صورت مشکلی جدی در استان های مختلف در قالب بیماری های نوپدید و بازپدید ظاهر شده است، بیماری های قابل انتقال بین انسان و حیوان است.

وی گفت: هرچند بیماری های مشترک بین انسان و حیوان از ابتدای زندگی بشر وجود داشته است اما در سال های اخیر اهمیت بیشتری یافته و امروزه نه تنها از لحاظ بهداشت و سلامت بلکه از نظر اقتصادی و سیاست بین الملل نیز جایگاه خاصی پیدا کرده است؛ از این رو شناسایی و درمان مبتلایان به این بیماری ها به منظور کاهش هزینه های درمانی و پیشگیری از شیوع بیشتر نقش بسزایی دارد. 

منیری اظهار کرد: بر اساس تعریف سازمان جهانی بهداشت (WHO)، هرگونه بیماری یا عفونتی که به طور طبیعی بین حیوانات مهره دار و انسان انتقال می یابد؛ به عنوان بیماری قابل انتقال بین انسان و حیوان (زئونوزها) شناخته می شود.

وی ادامه داد: از بین 1415 عامل بیماری زای شناخته شده در انسان، 868 مورد (61 درصد) از طریق حیوانات به طور مستقیم یا غیرمستقیم انتقال می یابند و در 40 سال اخیر بیماری های عفونی جدید زیادی شایع شده که بخش وسیعی از آنها جزو گروه بیماری های قابل انتقال بین انسان و حیوان هستند.

منیری در مورد اهمیت توجه به محیط مشترک زندگی بین انسان و حیوان گفت: محیط زندگی مشترک با حیوانات، بیماری های مشترکی را ایجاد می کند که از آنها با عنوان بیماری های مشترک بین انسان و دام نام برده می شود. در این میان بیماری های نوپدیدی نیز وجود دارند که مداخله انسان ها در طبیعت گاه به آن دامن می زند. 

وی اظهار کرد: کنترل بیماری هایی مانند سالک (لیشمانیوز)، تب خونریزی دهنده کریمه کنگو، آنفلوآنزای پرندگان، تب مالت و هاری که به دلیل پیچیدگی عوامل متعدد ایجادکننده آنها به عنوان یک تهدید اساسی برای انسان مطرح است، به همکاری بین بخش های مختلف کشور نیاز دارد.

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی افزود: برخی از بیماری های مشترک بین انسان و حیوان مانند تب مالت، بومی منطقه جغرافیایی ایران است و برخی مانند آنفلوآنزای پرندگان در فصول خاص در مناطقی از کشور شیوع پیدا می کند. همچنین برخی بیماری ها مانند تب هموراژیک و تب کریمه کنگو از طریق قاچاق دام در برخی مناطق کشور مشاهده شده است. 

منیری گفت: گزارش های موجود در کشور نشان می هد که فرآورده های لبنی و گوشت آلوده شایعترین موادغذایی هستند که موجب ابتلای انسان به بیماری هایی مانند تب مالت، سیاه زخم و بیماری های انگلی می شوند. همچنین محیط های آلوده سبب بروز بیماری سالک می شود که برای پیشگیری از بروز آن جمع آوری صحیح زباله، از بین بردن موش ها و استفاده از توری و پشه بند موثر است.

** نقش حیوانات خانگی در انتقال بیماری های مشترک بین انسان و حیوان 

متخصص بیماری های عفونی در مورد نقش حیوانات خانگی در شیوع بیماری های مشترک بین انسان و حیوان گفت: در برخی کشورهای پیشرفته مانند آمریکا تعداد حیوانات خانگی از تعداد شهروندان آن کشور بیشتر است و همه این حیوانات به صورت نهفته توانایی انتقال بیماری را دارند. اما به طور کلی احتمال انتقال بیماری از حیوانات خانگی کمتر است.

منیری در مورد برخی بیماری های قابل انتقال از حیوانات خانگی اظهار کرد: بیماری هاری یکی از بیماری های کشنده قابل انتقال از حیوان خانگی به انسان است که با ارایه آموزش های لازم به کودکان مبنی بر نزدیک نشدن به سگ و گربه و شستن محل زخم با صابون و آب فراوان در صورت گزیدگی و مراجعه سریع به مراکز بهداشتی می توان از بروز این بیماری ها پیشگیری کرد. 

وی گفت: بسیاری از مردم تصور می کنند که با تزریق واکسن ضد هاری به سگ، دیگر مشکلی در زمینه نگهداری این حیوان در منزل پیش نمی آید، این در صورتی که این حیوان عامل انتقال 46 نوع بیماری مختلف به انسان است و تزریق واکسن نمی تواند مانع از ابتلا به این تعداد بیماری باشد.

منیری ادامه داد: از دیگر راه های انتقال بیماری به انسان از طریق حیوانات خانگی، پنجه گربه است که به علت وجود میکروب هایی در زیر ناخن گربه ها در صورت چنگ زدن این میکروب ها از طریق خراش ها وارد بدن و سبب بروز بیماری می شود که در اثر آن بیمار تا سه روز تب می کند و گاهی دچار تهوع و استفراغ می شود.

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در مورد خطر انتقال بیماری از پرندگان به انسان ها گفت: به دلیل نگهداری پرندگان در قفس خطر سرایت بیماری های قابل انتقال از طیور به انسان نسبت به سایر حیوانات کمتر است با این حال عوامل بیماری زا از گروه باکتری ها، ویروس ها، انگل ها و قارچ ها می تواند به انسان منتقل شود. 

منیری افزود: پرندگان خانگی همچنین بیماری هایی مانند سل، آنفلوآنزای پرندگان، عفونت های قارچی، سالمونلوزیس، کلی باسیلوزیس، کریپتوسپوریدوزیس وکمپلیو باکتریوزیس را به انسان منتقل می کنند که این بیماری ها عامل ایجاد اسهال، التهاب معده ای روده ای، تهوع، استفراغ، دردهای شکمی و تب در انسان می شوند.

وی برای پیشگیری از انتقال بیماری های قابل انتقال بین انسان و حیوان توصیه کرد: گوشت دام تازه کشتار شده و جگر به مدت 24 ساعت در یخچال نگهداری و سپس مصرف شود و 

هرگونه گازگرفتگی به وسیله حیوانات، مشکوک به هاری تلقی و محل آن با آب و صابون شسته شود و سپس به اولین مرکز بهداشتی و درمانی مراجعه شود.

منیری گفت: همچنین برای پیشگیری از بروز بیماری سل و تب مالت باید از مصرف شیر، پنیر و سایر فرآورده های لبنی غیرپاستوریزه و تخم مرغ خام و نیم پز خودداری شود. 

وی ادامه داد: برای پیشگیری از ابتلا به بیماری مهلک هاری و سایر بیماری ها باید از نزدیک شدن کودکان به سگ و گربه های ولگرد یا خانگی واکسینه نشده ممانعت شود، پس از تماس با پرنده یا تمیز کردن قفس آن، پیش از غذا خوردن یا آشپزی کردن، دست ها با آب و صابون به خوبی شسته شود و قفس پرنده در اتاق خواب قرار داده نشود.

امروز 15 تیرماه مصادف با ششم ژوییه به عنوان روز جهانی مبارزه با بیماری های قابل انتقال بین انسان و حیوان نام گذاری شده است. 

130 سال پیش در ششم ژوییه سال 1885 میلادی، پسربچه 9 ساله ای به نام جوزف مایستر در حالی که از 14 نقطه بدن توسط یک سگ هار مجروح شده بود، به لویی پاستور مراجعه کرد و پاستور وی را با روش واکسیناسیون ابداعی خود از ابتلا به هاری نجات داد. 

No tags for this post.