ایران همچنان پیشتاز استفاده از آزبست در صنایع

به گزارش سیناپرس، طبق پژوهش های انجام شده، کارشناسان بر این باورند که آزبست یکی از آلاینده های مهم هواست که پراکندگی ذرات آن در هوا در کوتاه مدت موجب سوزش چشم، آبریزش بینی، خارش حلق و گلو، سرفه، تنگی نفس و عوارض پوستی مثل خارش و در بلند مدت موجب ایجاد اختلالات تنفسی و ابتلای افراد به بیماری های وخیم ریوی از جمله سرطان می شود.

بر همین اساس در بسیاری از کشورها تولید و استفاده از این ماده به دلیل سرطان‌ زا بودن آن ممنوع شده است، اما در ایران همچنان از آزبست در صنایع خودرو و ساختمان استفاده می شود.

آزبست جزو اصلی تشکیل ‌دهنده لنت ‌های ترمز و البته سیستم کلاچ خودرو است. با وجود اینکه شورای عالی حفاظت محیط زیست کشور در سال 78 در مصوبه ای اعلام به حذف تدریجی تولید مواد آزبستی کرد و 7 سال پس از آن نیز با استفاده از مواد بی خطر جایگزین استفاده از آزبست را ممنوع اعلام کرد؛ اما متاسفانه صنایع به بهانه هایی مثل کارایی مناسب، اصطکاک و دمای بالا از اجرای مصوبه سرپیچی کردند تا اینکه در سال 1390 مصوبه جدیدی تهیه شد.
به گفته مدیر کل محیط زیست و توسعه پایدار شهرداری در این مصوبه دولت به کارگیری هرگونه آزبست در فرآیند تولید محصولات و کارگاه های تولیدی از جمله انواع قطعات خودرو و مصالح ساختمانی ممنوع اعلام شد. همچنین وزارت صمت موظف شد از ثبت سفارش برای واردات هرگونه آزبست خودداری نماید.
شینا انصاری معتقد است که متاسفانه هنوز در بین مدیران و سیاستگذاران و صنعتگران کشورهای آسیایی مقاومت جدی برای جلوگیری از استفاده این ماده وجود دارد. در واقع جايگزين هاي آن به طور كامل اين ويژگي ها را ندارند؛ با اين حال آزبست آثار سوء و هولناكي برسلامت انسان دارد.
به گزارش سیناپرس ، وی با بیان اینکه نوع آزبستی که در هوای تهران وجود دارد کریزوتیل است که مستقیما در ترمز و کلاژ خودروها به کار می رود می گوید: در سال88 در 30 نقطه شهر تهران 30 مورد نمونه‌گیری جداگانه انجام شد این مقدار 30 تا 50 برابر آزبستی است كه در شهرهای پاك وجود داشت.
این مسوول با بیان اینکه نتایج بررسی غلظت آزبست هوای شهر تهران در سال های اخیر نشان دهنده کاهش چشمگیر میزان غلظت این آلاینده در هوای شهر است، می گوید: با این وجود هنوز آزبست در هوای شهر تهران وجود دارد.

مقاومت صنعتگران برای استفاده از آزبست

به اعتقاد مدیر کل محیط زیست و توسعه پایدار شهرداری متاسفانه هنوز در بین مدیران و سیاستگذاران و صنعتگران کشورهای آسیایی مقاومت جدی برای جلوگیری از استفاده این ماده وجود دارد. در واقع جايگزين هاي آن به طور كامل اين ويژگي ها را ندارند؛ با اين حال آزبست آثار سوء و هولناكي برسلامت انسان دارد.
در همین زمینه درخصوص مقاومت صنایع برای استفاده از آزبست با معاون مركز ملي هوا و تغيير اقليم سازمان حفاظت محيط زيست هم گفت و گو کردیم؛ داريوش گل عليزاده با تایید صحبت های مدیرکل محیط زیست و توسعه پایدار شهرداری می گوید: از چند سال پیش قوانین مختلفی در راستای کاهش مصرف آزبست به ویژه در خودروها وضع و به موجب آن استفاده از آزبست در تولید لنت‌های ترمز و کلاچ ممنوع شد. در حال حاضر، جایگزین‌های نیمه‌فلزی و غیرفلزی مناسبی (ترکیباتی از مس و فولاد و گرافیت و سرامیک) برای آزبست در سیستم ترمز و کلاچ وجود دارد.
وی با بیان اینکه از سال 95، 96 تولید لنت‌های ترمز آزبستی در کشور متوقف شده است و تمامی لنت‌های ترمز داخلی استاندارد موجود در بازار لوازم یدکی نیز لنت‌های فاقد آزبست هستند ادامه می دهد: ولیکن احتمالا تعدادی از لنت های وارداتی به ویژه چینی که به صورت قاچاق وارد کشور شده و مورد استفاده قرار می گیرند، آزبستی بوده و بخشی از آزبست موجود در هوا، ناشی از استفاده از این لنت ها می باشد.

معاون مركز ملي هوا و تغيير اقليم سازمان حفاظت محيط زيست در تایید مقاومت صنایع در استفاده از آزبست می گوید: همانطور که اشاره کردید، به دلیل قیمت مناسب تر و شاید کارایی بهتر، این وسوسه در بازار و مصرف کنندگان وجود دارد که لنت های آزبستی را به صورت قانونی وارد بازار نمایند که بایستی نظارت و کنترل بیشتری در این خصوص به عمل آورد. بهر حال با توجه به این که استفاده از لنت های ترمز آزبستی در خودروهای داخلی ممنوع می باشد، این نظارت از طریق سازمان ملی استاندارد و سازمان حفاظت محیط زیست توسط شرکت های بازرسی خودرو در خصوص خودروهای نوشماره اعمال می شود.

وی در پاسخ به این سوال که آیا تدابیر جدی و محکمی برای تردد خودروهای فرسوده که دارای آزبست هستند اندیشیده شده یا نه؟ به سیناپرس می گوید: تفاوتی بین خودروهای نو و جدید وجود ندارد زیرا، لنت ترمز یک قطعه مصرفی است که ارتباطی به قدیمی بودن، فرسوده بودن و جدید بودن خودرو ندارد لنت های ترمز، بسته به نوع خودرو و نحوه مصرف، بین 40 هزار تا 110 هزار کیلومتر نیاز به تعویض دارند مگر این که خودرویی سال ها بلااستفاده مانده باشد و کماکان لنت آزبستی بر روی آن نصب شده باشد که شاید تعداد انگشت شماری باشند.

همانطور که در بالا اشاره شد، به دلیل این که لنت های آزبستی، ارزان تر هستند و طرفداران خاص خودش را دارد، به احتمال زیاد، با توجه به تقاضای بازار، کماکان در قالب کالاهای قاچاق، بصورت غیرقانونی وارد بازار می شود و از این رو نمی توان به ضرس قاطع ادعا کرد که تمامی لنت های موجود در بازاربدون آزبست هستند. هرچند طبق پایش های انجام شده، میزان آزبست موجود درهوا نسبت به گذشته کاهش چشمگیری داشته است ولیکن ضرورت دارد که نظارت بیشتری در خصوص واردات لنت های ترمز و یا احتمالا  کارخانه های تولید آزبست در کشور از سوی وزارت صمت(به ویژه گمرک)، سازمان ملی استاندارد و سازمان حفاظت محیط زیست صورت پذیرد.

مدیر کل محیط زیست و توسعه پایدار شهرداری نیز به تحقیقات آژانس بین المللی درخصوص سرطان اشاره می کند و می گوید که طبق این تحقیقات، تمامی انواع آزبست در گروه سرطانزا برای انسان طبقه بندی می شوند. سازمان بهداشت جهانی و سازمان بین المللی کار نیز بر توقف مصرف همه شش نوع آزبست تأکید می کنند، آزبستوسیس، سرطان ریه، مزوتلیوما، سرطان حنجره عمده بیماریهای ناشی از استنشاق آزبست هستند.

مهم‌ترین عامل بروز سرطان ریه

در همین زمینه کارشناسان علوم پزشکی نیز معتقدند که شایع ترین علت ایجاد سرطان ریه قرار گرفتن در معرض دود دخانیات است. به گفته دانشیار دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی گفت: شایع‌ترین علت ایجاد سرطان ریه مصرف دخانیات و قرار گرفتن در معرض دود دخانیات است. به گفته این فوق تخصص آنکولوژی، آزبست یا پنبه نسوز و آلودگی هوا از دیگر علل ایجاد سرطان ریه هستند. پنبه نسوز یا آزبست در پشم شیشه، سیمان و سقف‌های سیمانی، لنت ترمز و لوله‌های انتقال آب و فاضلاب وجود دارد و می‌تواند انواع مختلفی از بیماری‌های ریه از جمله سرطان ریه را ایجاد کند.
عدنان خسروی در گفت و گو با مهر خاطرنشان کرد: افرادی که با آزبست در تماس هستند نظیر شاغلان در معدن، کارخانه‌های نساجی، مکان‌هایی که از عایق استفاده می‌شود و کارخانه‌های کشتی‌سازی در معرض خطر ابتلاء به سرطان ریه قرار دارند.

آلودگی هوا پرندگان را از تهران کوچ داد

کارشناسان محیط زیست نیز در خصوص عوارض ناشی از آلایندگی های آزبست می گویند که وجود انواع آلودگی ها در سال‌ های اخیر نه تنها موجب فزایش جمعیت برخی گونه ‌های مضر شده است بلکه سبب مهاجرت برخی پرنده ‌ها ازجمله سار در کلانشهر تهران شده به طوری که این پرنده به ندرت در آسمان تهران دیده می شود.
آنها معتقدند که سرب، آزبست و گوگرد از موارد آلوده کننده هوا است و این مواد زمانی که وارد ریه شده و یا روی سطح پوست قرار می‌ گیرد؛ موجب آسیب ‌های کوتاه مدت و بلند مدت می ‌شود که اثر کوتاه مدت آن می‌ تواند باعث سردرد، تهوع و خارش پوستی و بلند مدت آن آسیب‌ های ریوی و قلبی-عروقی شود.

گزارش:شهلا منصوریه

 

No tags for this post.