صفحه تکتونیکی گمشده در آمریکای شمالی پیدا شد
ممکن است متخصصان ژئوفیزیک در این مورد بحث و شک داشته باشند، اما یک صفحه تکتونیکی از دست رفته، بازسازی شده است و دانشمندان برای شناسایی آن تلاش می کنند.
صفحه تکتونیکی مورد بحث، "Resurrection" به معنی "رستاخیز" نام داشته و در زیر اقیانوس آرام قرار دارد. برخی از دانشمندان ادعا می کنند که هرگز وجود نداشته است، در حالی که برخی دیگر معتقدند که زمانی بخشی از پوسته زمین بوده است که امروزه آن را به نام کشور کانادا می شناسیم.
تحقیقات جدید انجام شده توسط دانشمندان دانشگاه "هیوستون"(Houston) شواهد بیشتری در مورد اینکه "رستاخیز" احتمالا وجود داشته است و چندین آتشفشان اکنون به لطف فعالیت آشفته آن در حدود 60 میلیون سال پیش وجود دارد.
تکتونیک صفحهای یا زمینساخت صفحهای (Plate tectonics) به بررسی و مطالعه حرکات وسیعمقیاس در سنگکره یا لیتوسفر کره زمین میپردازد. این نظریه بر اساس نظریه رانش قارهای در نخستین دهههای قرن بیستم مطرح شد و پس از اثبات مفهوم گسترش بستر دریا در سالهای ۱۹۵۰ تا ۱۹۶۰ میلادی توسط بسیاری از زمین شناسان پذیرفته شد.
بر اساس این نظریه، سنگکره (پوسته کره زمین) از صفحاتی به نام صفحات تکتونیکی تشکیل میشود که در کل شامل ۷ یا ۸ صفحه اصلی است که در مواردی خود از تعدادی صفحات کوچک تشکیل شده است.
این صفحات بهصورت مداوم در حال حرکت هستند و بر اثر برخورد این صفحات پدیدههایی همچون زلزله، گسل،شکستگی ها، تشکیل کوه ها تشکیل درازگودال ها و چین خوردگی و دیگر پدیدهها حاصل میشوند. میزان حرکت این صفحات از کمترین حد ۰ میلیمتر در سال تا بیشترین حد ۱۰۰ میلیمتر در سال، بسته به نوع، جایگاه و شرایط آنها تخمین زده میشود.
صفحات شکلدهنده پوسته زمین بهطور کل از دو نوع سنگکرههای اقیانوسی و سنگکرههای قارهای کلفتتر تشکیل میشوند که هر نوع پوستههای خاص خود را دارند.
صفحات پوسته زمین به این دلیل قابلیت حرکتی دارند که سنگکرههای پوشاننده سطح زمین دارای جرم حجمی و نیروی بیشتری در مقایسه با لایههای زیرین خود به نام سستکره هستند.
از این دانش برای مطالعه نحوه رخداد زلزله، زمینشناسی مهندسی و مطالعه مخازن نفت و گاز استفاده میشود.
مفهوم زمینساخت همچنین برای گفتگو درباره حرکت آهسته صفحهها بهکار میرود، که در آن مورد به آن بیشتر زمینساخت صفحهای یا رانش قارهای گفته میشود. زمینساخت همچنین به مباحث زلزله، صفحات قارهای و پدیدههایی از این دست میپردازد.
صفحه تکتونیکی "رستاخیز" مدتها بود که ناپدید شده بود، از هیمن رو، وجود آن بین ژئوفیزیک دانان بحث برانگیز شده است.
اکنون دانشمندان دانشگاه "هیوستون" یک صفحه تکتونیکی را در لبه یک صفحه سنگی در امتداد یک رشته از آتشفشان ها در کانادا شناسایی کرده اند.
"جانی وو" زمین شناس دانشگاه هیوستون و یکی از نویسندگان این تحقیق در بیانیه ای گفت: آتشفشان ها در مرز صفحات تشکیل می شوند و هرچه تعداد صفحات بیشتر باشد، تعداد آتشفشان ها نیز بیشتر است.
وی افزود: آتشفشان ها همچنین بر تغییرات آب و هوایی تأثیر می گذارند. بنابراین وقتی می خواهید کره زمین را مدل سازی کنید و بفهمید که چگونه آب و هوا و اقلیم آن تغییر کرده است، در واقع شما می خواهید بدانید که چه تعداد آتشفشان روی زمین وجود داشته است.
راهی که محققان با آن "رستاخیز" را پیدا کردند، با بازگشت به گذشته به لطف یک مدل رایانه ای بود. با انجام این کار، این تیم کشف کرد که کاملاً متناسب با سوابق زمین شناسی موجود، "رستاخیز" در کانادای فعلی، نزدیک آلاسکا و واشنگتن قرار دارد.
این اطلاعات صرفاً برای اثبات این نیست که "رستاخیز" وجود داشته است تا به یک بحث و جدل قدیمی پایان دهد، بلکه کمک می کند تا با درک چگونگی تأثیر تغییرات آب و هوایی بر روی زمین، چگونگی تغییر سیاره زمین را در آینده توضیح دهیم.
یافته های این مطالعه در مجله GSA Bulletin منتشر شده است.
منبع:ایسنا
No tags for this post.