رویه غیرمعمول رشد سلول های سرطان روده بزرگ

غذایی که شما در دهان می گذارید توسط زبان بین دندان ها عبور می کند و زمانی که برای بلع آماده شد به وسیله زبان به سمت حلق فرستاده می شود و از آنجا به سمت مری و در نهایت معده می رود. غذا به کمک شیره و حرکات معده به مواد قابل جذب برای بدن تبدیل می شود. سپس وارد روده باریک می شود تا مواد مورد نیاز بدن جذب شوند. بعد از این مرحله نوبت به روده بزرگ می رسد.  

روده بزرگ نقش جذب آب را بر عهده دارد. همچنین مواد غیر قابل جذب را دفع می کند. ولی در شرایطی ممکن است سلول های این بافت در یک جا تجمع یابند و به طور غیر طبیعی شروع به رشد کنند. در این حالت بدن در مسیر ابتلا به سرطان روده بزرگ است. گفتنی است که این سرطان، چهارمین سرطان شایع در ایران دانسته شده است.

روند سرطان روده بزرگ

سرطان روده بزرگ پنج مرحله دارد. از مرحله اول تا چهارم سرطان تنها در لایه های مختلف بافت روده بزرگ است. ولی در مرحله پنجم این سلول های سرطانی به بافت های دیگر بدن از جمله کبد حمله می کنند. این مرحله مرگبارترین مرحله این بیماری است. پژوهشگران با مطالعه ای که روی این مرحله از این سرطان انجام دادند دریافتند که دو ژن در فرآیندهای این مرحله نقش اصلی دارند: L1 و SMOC-2.

 

آزمایش اول

L1 در چسبندگی بین سلول ها نقش دارد. علاوه بر این، این ژن  مقدار زیادی SMOC-2 ترشح می کند. پژوهشگران، مرحله آخر سرطان روده بزرگ را روی یک موش مورد آزمایش قرار دادند. بنابراین مطالعه، زمانیکه سطح SMOC-2 بالا می رود شدت گسترش سرطان به کبد نیز افزایش می یابد. در نتیجه SMOC-2 نقش بسیار مهمی را در مرحله پنجم این سرطان ایفا می کند.

سلول های بنیادین روده بزرگ درون حفره هایی محافظت می شوند. این حفره اجازه نمی دهند تغییر و یا هر عامل دیگری که این سلول ها را از حالت ابتدایی خارج می کند آن ها را تهدید کند. محل قرارگیری این حفره ها در انتهای کریپت های روده بزرگ (colon crypts) است. کریپت ها غددی هستند که به شکل استوانه ای فرم ردیف به ردیف در دیواره روده بزرگ جای گرفته اند و آنزیم های مختلفی که برای جذب مورد نیازاند را ترشح می کنند.

 

آزمایش دوم

گروهی دیگر از پژوهشگران تاثیر بالا رفتن سطح SMOC-2 را بر سلول های بنیادین روده موش مورد بررسی قرار دادند. در این مطالعه مشخص شد که SMOC-2 به طور طبیعی در روده بزرگ وجود دارد، الالخصوص درون حفره های سلول های بنیادینی که در انتهای کریپت های روده بزرگ  قرار دارند. این در حالی است که ژن SMOC-2 در بدن انسان بیشتر در سلول های سرطانی یافت می شود که به اندازه کافی برای حمله به دیگر بافت ها آماده شده اند.

 

عملکرد ژن SMOC-2

سلول های بنیادین زمانی که می خواهند رشد کنند و تغییر یابند توسط ژن SMOC-2 از دیگر سول های بنیادین در درون حفره جدا شده و از مسیر دیواره کریپت روده بزرگ خارج می شوند. در نتیجه این ژن به حرکت در روده بزرگ کمک می کند. سلول های سرطانی نیز زمانیکه نیاز به جابجایی دارند این ژن را فعال می کنند تا بتوانند به وسیله آن در روده حرکت کرده و به سمت بافت کبد حمله کنند. 

این نتایج نشان می دهد زمانیکه سرطان به مرحله گسترش یابی می رسد، سلول های سرطانی در عملکرد و ویژگی های خود تغییر ایجاد کرده و مانند سلول های بنیادین می شوند. زیرا به این نحو می توانند به بافت های دیگر رفته و آن ها را نیز درگیر کنند.

پژوهشگران امید دارند تا با استفاده از یافته های اخیر بتوانند عملکرد ژن SMOC-2 را مختل کرده و در نتیجه از گسترش سرطان در مرحله پنجم جلوگیری کنند. علاوه بر این، به عقیده آن ها می توان بر اساس الگوهای ژن SMOC-2، سرطان روده بزرگ را در مراحل اولیه گسترش شناسایی کرد.

شرح کامل این مطالعه در مجله Oncogene به چاپ رسید.

No tags for this post.