گرمای بی سابقه اقیانوس اطلس طی ۲۹۰۰ سال گذشته

در مطالعه‌ی جدیدی که در مجله‌ی PNAS منتشر شد، برای ردیابی وضعیت اقیانوس اطلس از ترکیب هسته‌های رسوبی و یخ و نیز داده‌های دماسنج استفاده شده است.

اقیانوس اطلس نوسان بالا و پایین معروفی در دمای سطحی گذرانده است که به آن نوسان چندده ساله اقیانوس اطلس (AMO) گفته می‌شود. ترسیم این نوسانات در دوره‌ی صدساله، نشان‌دهنده‌ی الگوی موج‌دار ثابتی است. این نوسانات در مرحله‌ی گرم خود، منجر به توفند (تندباد دریایی) شدید بیشتری می‌شوند و در مرحله‌ی سرد، برعکس هستند.

علاوه ‌بر توفندها، مرحله‌ی AMO روی دما و بارندگی خشکی‌های بزرگ نزدیک اقیانوس و حتی مناطقی به دوری هند اثر می‌گذارد. بنابر این وضعیت AMO اهمیت زیادی دارد؛ خصوصا دانستن اینکه در اقلیمی درحال گرم شدن، در کدام جهت حرکت می‌کند.

پژوهشگران برای دستیابی به وضعیت AMO در گذشته، به منبع شگفت‌آوری روی آوردند: رسوبات رودخانه‌ای در جزیره‌ی الزمیر در شمالگان کانادا. این منطقه یکی از مناطقی است که به‌شدت تحت ‌تأثیر تغییرات دمایی اقیانوس اطلس قرار می‌گیرد. وقتی اقیانوس اطلس گرم می‌شود، فشار بالاتری روی منطقه ایجاد می‌کند و منجر به برف‌پشته‌ی نازک‌تری می‌شود. برف‌پشته‌ی کمتر به‌معنای رواناب رسوبی کمتر است.

پژوهشگران توانستند با تجزیه‌و‌تحلیل تیتانیوم در لایه به لایه‌ی رسوب دریاچه، یک سری زمانی از دماهای ۲۹۰۰ سال گذشته‌ی اقیانوس اطلس تهیه کنند. یافته‌ها نشان می‌دهد که الگوی موجی دوره‌های گرم و سرد در گذشته وجود داشته و کاهشی بزرگ در قلب عصر یخبندان کوچک که از ۱۳۰۰ تا حدود ۱۸۶۰ ادامه داشت، دیده می‌شود. از آن زمان، حرکت الگو افزایشی بوده و در چند دهه‌ی گذشته اوج گرفته است.

دانشمندان همچنین بخش‌هایی از شمالگان کانادایی جدید را با هسته‌های رسوبی با وضوح بالاتر از مکان‌های دیگر از جمله سواحل جنوبی ایسلند که حدود ۲۳۰ سال گذشته را پوشش می‌دهد، مقایسه کردند. این رکورد متکی ‌بر Turborotalita Quinqueloba؛ موجود کوچک و پوسته‌داری که در آب‌های سرد رشد بهتری دارد و فراوانی این موجود به‌عنوان شاخصی از دمای آب در نظر گرفته می‌شود. هسته نشان‌دهنده‌ی کاهش تعداد آن‌ها در قرن گذشته است و سرعت ناپدید شدن آن‌ها درحال افزایش بوده است.

به‌طور کلی، نتایج نشان می‌دهد که گرمایش اخیر اقیانوس اطلس حداقل طی ۲۹۰۰ سال گذشته بی‌سابقه بوده است. البته عوامل طبیعی می‌توانند روی این تغییر اثرگذار باشند؛ اما نمی‌توان تأثیر تغییرات اقلیمی را نادیده گرفت. گرما (به‌خصوص در اقیانوس‌ها) مشخصه‌ی اصلی تغییرات اقلیمی است.

در دوران اخیر، امواج گرمایی دریایی بیشتر و شدیدتر شده‌اند. یافته‌های منتشرشده در ماه گذشته نشان می‌دهد که افزایش گرما موجب لایه‌لایه شدن اقیانوس‌ها می‌شود.

یخ دریای شمالگان در ماه سپتامبر به‌علت گرمای اقیانوس به پایین‌ترین سطح ثبت‌شده‌ی خود رسید. یافته‌های جدید به شواهد مربوط به گرم شدن اقیانوس‌های جهان می‌افزاید. درمورد اقیانوس اطلس، گرمای روبه‌افزایش موجب بروز نگرانی‌هایی در مورد نحوه‌ی تغییر الگوهای بارندگی در مکان‌هایی که کشاورزی آن‌ها به کشت دیم متکی است و نیز خطر وقوع توفندهای شدیدتر در حوضه می‌شود. البته این موارد همیشه از نگرانی‌های سیاره‌ای بوده‌اند که با سرعت زیادی در حال گرم شدن است؛ اما مطالعه‌ی جدید نشان می‌دهد که ما چقدر از مرزهای اقلیمی گذشته خارج شده‌ایم.

منبع:زومیت