MBR روشی مناسب برای تصفیه فاضلاب شهری

با توجه به وجود قوانین سخت‌گیرانه در مورد کیفیت پساب‌ها و همچنین مشوق‌ها و کمک‌های تخصیص‌یافته از طرف دولت‌ها، سازمان‌ها و شرکت‌ها، روزبه‌روز بر اهمیت روش‌های نوین تصفیه فاضلاب افزوده می‌شود. همچنین امروزه به دلیل گستردگی منابع آب آشامیدنی و جلوگیری از آلودگی آن‌ها، تصفیه فاضلاب امروی ضروری است. از سوی دیگر باتوجه به پدیده خشک‌سالی دهه اخیر کشور، بازچرخانی و استفاده مجدد از پساب اهمیت بسیاری دارد. به همین دلیل در حال حاضر استفاده از فرآیندهایی که قادر باشند فاضلاب را تصفیه و به کیفیت مناسب برای بازچرخانی برسانند، موردتوجه سازمان‌ها و شرکت‌های دولتی و خصوصی قرار گرفته است.

همان‌گونه که متخصصان معتقدند، یکی از مکانیسم‌های تصفیه فاضلاب، تصفیه بیولوژیکی است. در این روش از موجودات زنده برای تصفیه استفاده می‌شود. یکی از زیرمجموعه‌های روش تصفیه بیولوژیک، سیستم‌های تصفیه هوازی با رشد معلق است که در آن میکروارگانیسم‌های فاضلاب به حالت معلق در سیستم باقی می‌ماند و اغلب به‌صورت هوازی فعالیت می‌کنند. سیستم‌های لجن فعال، برکه تثبیت و راکتور بیولوژیکی غشایی یا MBR از انواع روش‌های بیولوژیکی هوازی هستند. درواقع، فرایند لجن فعال و فرایندهای اصلاح‌شده از رایج‌ترین فرایندهای رشد معلق هوازی مورد استفاده برای تصفیه ثانویه فاضلاب به حساب می‌آیند.

گروهی از محققان کشور از دانشگاه آزاد اسلامی واحد تنکابن در همین زمینه، یک پژوهش مروری را انجام داده‌اند که در آن خصوصیات و قابلیت‌های بیوراکتور غشایی یا MBR در تصفیه فاضلاب مورد بررسی و ارزیابی علمی قرار گرفته است.

این بررسی‌ها نشان می‌دهند که این سیستم یعنی راکتور بیولوژیکی غشایی یا MBR کارایی بالایی برای تصفیه فاضلاب‌های خانگی و صنعتی داشته و در سال‌های اخیر نیز توجه ویژه‌ای در سطح دنیا به آن شده است.

در این خصوص، الهام موحد، محقق گروه محیط‌زیست دانشگاه آزاد اسلامی واحد تنکابن و دیگر همکارش در این پژوهش می‌گویند: «روش بیوراکتور غشایی (MBR)، روشی برای رفع مشکلات لجن فعال به‌ویژه کاهش مراحل فرایند تصفیه (حذف ته‌نشینی و گندزدایی) و افزایش راندمان کاهش آلاینده آلی است که علی‌رغم استفاده از راکتور لجن فعال، مرحله جداسازی لجن از آب توسط یک سیستم میکروفیلتراسیون غشایی انجام می‌شود».

به گفته آن‌ها، «لجن فعال یکی از مکانیسم‌های بیولوژیکی و پرکاربرد تصفیه فاضلاب خانگی و صنعتی است که در آن، میکروارگانیزم‌ها ضمن مصرف اکسیژن، مواد آلی موجود در فاضلاب را تجزیه می‌نمایند. از مزایای این روش، طراحی آسان، راهبری ساده، راندمان مطلوب در حذف مواد آلی و حساسیت کمتر در برابر تغییرات دمایی فصلی است».

اما طبق نظر این متخصصان که در نشریه «آب و توسعه پایدار» منتشر شده است، از معایب روش لجن فعال متعارف، نیاز به تجهیزات برقی و مکانیکی نسبتاً زیاد، مشکلات بهره‌برداری، نیاز به فضای نسبتاً زیاد برای احداث تصفیه‌خانه و راندمان پایین در جداسازی تمام مواد آلی معلق معمولی است که روش بیوراکتور غشایی درصدد رفع آن‌ها است.

درمجموع یافته‌های پژوهش فوق نشان از آن دارند که روش MBR روشی با قابلیت بالا و مقرون‌به‌صرفه برای تصفیه فاضلاب در مناطق شهری و صنعتی کشور است و می‌توان از آن برای دستیابی به پساب با کیفیت عالی استفاده نمود.

گزارش: محمدرضا دلفیه

No tags for this post.