اهمیت تاسیس «موزه‌های علم و فناوری»

حس کنجکاوی ذاتی انسان باعث گردیده این جانور عاقل، همواره در پی یافتن پاسخ پرسش هایی متعدد در خصوص چرایی و چگونگی رخ دادن حوادث پیرامون خود باشد، رویدادهایی که به طور مداوم برای او تکرار می شوند. تلاش تاریخی انسان برای یافتن جواب این سوالات، منجر به بروز انواع اختراعات و اکتشافات کوچک و بزرگ گردیده است و بسیاری از این دستاوردها، امروزه جزء لاینفک و غیر قابل اجتناب زندگی روزمره او به شمار می روند.

پیشرفت روزافزون علم و فناوری، باعث به وجود آمدن حوزه های بسیار متفاوت دانش گردیده که بعضا بسیار تخصصی می باشند. به طوری که امروزه فهم و ادراک مطالب علمی به روز در این حوزه های تخصصی برای یک فرد غیرمتخصص ولی علاقه مند به علم و فناوری، کار دشواری گردیده است. هر چند وجود بسیاری از رسانه های اجتماعی نظیر رادیو، تلویزیون، روزنامه، مجلات، کتاب ها و موارد دیگر سعی در پر کردن خلا بین متخصصین و افراد غیرمتخصص علاقه مند به علم داشته و اتفاقا در بخش تئوری قضیه نیز به موفقیت های زیادی دست یافته اند، ولی به نظر می رسد برای درک عملی پدیده های علمی هنوز به کار بیشتری نیاز می باشد.

برای فردی که بدون زیربنا و دانش پایه از یک علم و دانش تخصصی، قصد فهمیدن یک موضوع یا پدیده علمی را دارد، بهترین راه آن است که آن فرد در کوتاه ترین زمان بتواند به آسان ترین شکل ممکن، بیشترین درک را از پدیده علمی مورد نظر خود به دست بیاورد. این هدف تنها هنگامی قابل دستیابی است که شخص علاقه مند مورد نظر بتواند در یک محیط مناسب، پدیده علمی مورد نظر خود را از نزدیک لمس نموده و با آن ارتباط برقرار نماید. موزه های علم  وفناوری بر پایه همین هدف بنیان نهاده شده اند.

محققینی از دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی بوشهر، فرهنگستان علوم پزشکی جمهوری اسلامی ایران و دانشگاه خلیج فارس در همین خصوص مطالعه ای را برای معرفی موزه های علم و فناوری و بررسی ضرورت و اهمیت آن ها به انجام رسانده اند که نتایج آن به صورت مقاله ای علمی پژوهشی در دوماهنامه «طب جنوب» سال هجدهم شماره 2 منتشر گردیده است.

بنا بر اطلاعات این پژوهش، موزه علم و فناوری جایی است که فرد بتواند علم و دانش روز دنیا را در شاخه های مختلف و متنوع نه تنها مشاهده کند بلکه از نزدیک لمس نماید. در این موزه بر خلاف اکثر موزه های دیگر، بازدیدکنندگان اجازه دارند که اشیا و دستگاه های موجود را لمس و بررسی نموده و آزمایشات را با آن ها تمرین نمایند. در این مکان افراد هر حقیقت علمی را از نزدیک حس کرده و به صورت عملی با طرز کار آن آشنا می شوند.

نکته مهم دیگری که در موزه های علم و فناوری دیده می شود آن است که در این موزه ها افراد بدون هیچ گونه اجباری برای آموزش و صرفا بر اساس میزان علاقه، سطح آگاهی و ظرفیت پذیرش خود از دانش سود می برند و این موضوع که دقیقا مخالف با سیستم آموزشی مدارس می باشد، موجب افزایش لذت از دانش و علم آموزی می گردد و باعث می شود که فرد با علاقه ای بیشتر به مسائل علمی دقت کرده و در مورد آن ها بیندیشد.

محققین در ادامه مقاله علمی پژوهشی خود به دسته بندی فواید مختلف این موزه ها پرداخته اند. در این خصوص به فواید فردی، فواید اقتصادی و فواید اجتماعی-فرهنگی اشاره گردیده و سپس ضمن بررسی قسمت های مختلف یک موزه علم و فناوری، به معرفی موزه علم و فناوری بوستون (آمریکا) همراه با تصاویری از این موزه پرداخته شده است.

پژوهشگران در انتهای گزارش خود به موارد زیر به عنوان اهداف اصلی موزه های علم و فناوری اشاره نموده اند:

– دسترسي آسان افراد طالب علم به علوم روز دنيا در شاخه هاي مختلف

– آشنايي اقشار مختلف جامعه با ماهيت علم

– افزايش سطح سواد جامعه

– ايجاد پل ارتباطي قوي و همچنين پر نمودن خلاء موجود ميان رشته هاي علوم مختلف که به علت تخصصي شدن هر شاخه علم از يكديگر دور شده اند.

– بنا نهادن پايه هاي علم در ذهن دانش آموزان و کودکان با هدف ايجاد علاقه مندي به منظور تشويق آن ها به انتخاب شغل هاي وابسته به علم در آينده

– افزايش فعاليت هاي علمي و ايجاد پايگاهي جهت توليد، انتشار و حتي صادرات و واردات علم به مراکز تحقيقاتي و دانشگاهي داخل و خارج از کشور

– ايجاد شغل هاي ارزشمند و مفيد براي جامعه

– ايجاد زمينه براي ساخت شرکت ها و کارخانه هاي توليد کننده ي دستگاه ها و وسايل آموزشي

– رشد اقتصادي شهر و کشور و همچنين افزايش درآمدهاي غير نفتي

– جذب توريست هاي مختلف از کشورهاي منطقه و جهان )خصوصا توريست هاي علمي(

– کمک به آموزش و يادگيري علم در درس هاي مختلف مدرسه و دانشگاه

– ايجاد مكاني جهت اجراي ايده هاي جالب افراد و به ثمر رساندن ايده ها

– ايجاد پايگاهي مشترک براي دانشگاه ها، مراکز تحقيقاتي و پارک هاي علم و فناوري

– ايجاد مكاني جهت ارائه و نمايش دستاوردهاي دانشگاه ها و مراکز تحقيقات و پارک هاي علم و فناوری.

منبع: یوسفی، ف.، نبی پور، ا.، رییسی، ع.، مصلح، ع.، آذین، ر. و اسدی، م. 1394. ضرورت ايجاد موزه علم و فناوري به عنوان يك تكنيك آموزشي ماندگار. دوماهنامه علمی پژوهشی طب جنوب، سال هجدهم، شماره 2 ص‌ص 468-448

لینک منبع

No tags for this post.

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا