تعویق آلزایمر با درمان اختلال خواب

دکتر محمد نامی، مدیر گروه علوم اعصاب دانشگاه علوم پزشکی شیراز و مجری طرح پژوهشی «ارزیابی تبعات اختلال تنفسی انسدادی خواب بر نقشه مغزی و کارکردهای عصبی شناختی در افراد مبتلا » در گفتگو با مهر گفت: یکی از چالش های مهم در راستای تامین و پایداری سلامت مغز شیوع اختلالات خواب است.

وی با بیان اینکه بر اساس آخرین طبقه بندی ها تا حدود ۹۰ نوع اختلال خواب وجود دارد، بیان کرد: همواره اختلال خواب تبعات مهمی روی سلامتی افراد  داشته و دارد، از این رو موضوع پیچیدگی های خواب باید بیش از پیش در طب پیشگیری مورد توجه قرار گیرد.

مدیر گروه علوم اعصاب دانشگاه علوم پزشکی شیراز با اشاره به چالش های ناشی از نادیده گرفتن طیف اختلالات خواب بر اهمیت پرداختن هرچه بیشتر به پژوهش های بین رشته ای و چند تخصصی در این حوزه تاکید و بیان کرد: با توجه به خصوصیت بین رشته ای حوزه مطالعات و پزشکی خواب و نقش مغز در خواب در صدد برآمدیم تا پژوهشی را مبنی بر تاثیر اختلال آپنه خواب برکارکرد های عصب-شناختی انجام دهیم.

نامی با اشاره به روند این پروژه گفت: افراد دچار وقفه تنفسی موقت حین خواب در ابتدا عموما خروپف می کنند ویا دچارمحدودیت در جریانات تنفسی ( هیپوپنه)می شوند. هر رویداد وقفه تنفسی با آپنه انسدادی خواب ۱۰ ثانیه یا بیشتر طول می کشد که در پی آن ۳ تا ۴ درصد افت در اشباع اکسیژن در خون رخ می دهد.

وی با بیان اینکه آپنه خواب موجب کاهش اکسیژن رسانی به بافت حیاتی مغز می شود، عنوان کرد:  می دانیم که خطر بروز سکته مغزی در افرادی که آپنه خواب دارند تا ۳ برابر است در عین حال مساله مورد توجه ما که تاکنون کمتر به آن توجه شده بود تاثیرات شناختی آپنه روی مغز بود.

وی با بیان اینکه این وقفه های تنفسی خواب روی توجه، تمرکز، حافظه، یادگیری، قضاوت، حل مسئله و عدم کنترل هیجان و…تاثیر می گذارد، گفت: ما در این پروژه به بررسی تاثیرات عصب شناختی که اختلال آپنه خواب بر مغز می گذارد پرداختیم.

وی ادامه داد: در این مطالعات دو جنبه کارکردی مد نظر ما بود اول اینکه اختلال آپنه و هیپوپنه خواب چه تاثیراتی روی دینامیک الکتریکی، امواج و عملکرد مغز می گذارد و دوم اینکه مهمترین جنبه هایی افت کارکرد شناختی در زمینه این اختلال کدامند.

وی با بیان اینکه معمولا افرادی که دچار اختلال خواب هستند با روشی به نام «سی پپ» درمان می شوند، بیان کرد: به علاوه در این پروژه به بررسی  تاثیر درمان موثر با سی پپ بر عوامل شناختی و پویایی متغیرهای نقشه الکتریکی مغز پرداختیم.

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شیراز با بیان اینکه بر پایه مطالعات میدانی باور متخصصین این است که حدودا ۴میلیون نفر در کشور دچار آپنه شدید و متوسط خواب هستند، بیان کرد: با توجه به شیوع این مشکل در جامعه که بین ۵ تا۲۰ فرد را درگیر می کند نیاز به همکاری بین رشته ای و انجام این پروژه پژوهشی بیشتر از همیشه احساس می شد.

وی با تاکید بر اینکه لازم است برای پیشگیری از ابتلای زودرس افراد به دمانس از نوع آلزایمر و توانبخشی عصب شناختی در افراد مبتلا، مشکل اختلال خواب جدی گرفته شود، بیان کرد:  در افرادی از اختلال خواب رنج می برند ممکن است زمان بروز اختلالات شناختی تا ۱۰-۱۵ سال تسریع شود.

به گفته این پژوهشگر حوزه اختلالات خواب متاسفانه افرادی که دچار آپنه خواب درمان نشده هستند اصولا دچار لغزش های مکرر شناختی می شوند و این موضوع موقعی اهمیت حتی بیشتری پیدا می کند که به آمار حوادث شغلی، تصادفات و… نگاه می کنیم که رو به افزایش اند.

وی با اشاره به فرآیند تشخیص تاثیر عوامل شناختی بر مغز دچار اختلال خواب گفت: در ابتدا از مغز این افراد نقشه الکتریکی مغز تهیه کردیم و آن را با عملکرد مغز افراد سالم قیاس دادیم.

وی با بیان اینکه ارزیابی های شناختی در پی تست خواب و نقشه برداری مغز انجام شد، بیان کرد: نتایج این پژوهش نشان داد که افراد مبتلا به آپنه خواب نسبت به گروه منتاظر همجنس و هم سن خود تا ۶۵ درصد بیشتر دچار اختلالات شناختی مانند فراموشی، نقض توجه و ناکارامدی در کنترل هیجانی شناختی می شوند.

وی با بیان اینکه در این پروژه تغییرات پایه و دینامیک فرکانس امواج خواب و بیداری در نواحی قشری مغز افراد مبتلا را در شرایط پایه  و ۱۲ هفته پس ار درمان با سی پپ مورد بررسی قرار دادیم، خاطر نشان کرد: پس از ۱۲ هفته  از شروع درمان نتایج ارزیابی شناختی و برسی کنش های الکتریکی به مغز نشان دهنده بهبود ۳۸ درصدی متغیر های شناختی و عصبی-زیستی بود. در واقع آپنه خواب باعث محدودیت اکسیژن رسانی به مغز می شود؛ محدودیتی که تبعات  ساختاری، عملکردی و شناختی در مغز به دنبال دارد. بر این اساس درمان آپنه خواب می تواند تاثیر واضحی بر کارکرد شناختی و دینامیک امواج مغزی داشته باشد.

به گفته نامی،  استفاده از این مارکرهای ارزیابی عصب شناختی در مغز برای پایش تاثیر درمان در افرادی که آپنه خواب و همزمان افت کارکرد شناختی دارند موثر است.

نامی با تاکید بر اینکه سلامت خواب، سلامت مغز است و سلامت مغز در نهایت منجر به سلامت فرد می شود، بیان کرد: از آنجایی که اختلال خواب قابل درمان است می توان با درمان آن، از طیف گسترده ای از اختلالات عصب شناختی به ویژه دمانس از نوع آلزایمر پیشگیری کرد.

دکتر محمد نامی و دکتر سمراد محرابی نویسنده گان مسئول مقالات برآمده از این طرح پژوهشی بودند. این پروژه  درواحد اختلالات رفتاری خواب گروه علوم اعصاب دانشکده علوم و فناوری های نوین پزشکی دانشگاه علوم پزشکی شیراز، با همکاری بنیاد کچ در استانبول ترکیه و انستیتو مغز در ناتال برزیل به انجام رسید.

No tags for this post.

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا