هویت فرهنگی، عاملی اساسی در کیفیت تدریس

جهانی‌شدن، رویدادی تاریخی است که از سال‌های ۱۹۸۰ میلادی به‌منزله پدیده‌ای شگرف در غرب زاده شد و شعاع اثرگذاری این پدیده به همراه فناوری اطلاعات و ارتباطات، شتاب و گستره بیشتری یافته است.

پدیده جهانی‌شدن به‌منزله انفجار اطلاعات، دگرگونی وسیعی را در کمیت و کیفیت ارتباطات بین افراد، گروه‌ها و نهادها، سازمان‌ها و مجامع، شرکت‌ها و سایر تشکل‌های اجتماعی ایجاد کرده است. در این میان تأثیر جهانی‌شدن بر نظام آموزشی، تأثیر حساس‌تر و سرنوشت‌سازتری بر افراد و جامعه دارد.

 محققان اظهار می‌دارند در عصر جهانی‌شدن با از میان برداشته شدن محدودیت‌های مکانی، دسترسی به اطلاعات و آگاهی‌های جمعی افزایش می‌یابد و با توزیع اطلاعات به‌عنوان عنصر اصلی قدرت در جامعه به‌تدریج سهم تأثیرگذاری یک‌سویه دولت‌ها کمرنگ‌تر می‌شود.

در این مرحله باید با برنامه‌ریزی هدفمند، آحاد جامعه را در بازیابی هویت فرهنگی خود یاری کرد. دانشمندان معتقدند تدریس با کیفیت، قدرت رقابت ملت‌ها را برای رویارویی با چالش‌های عصر حاضر افزایش می‌دهد و لذا برای دستیابی به اهداف ملی، در شرایط کنونی نیازمند استادان شایسته و تدریس با کیفیت هستیم.

برای تبیین بیشتر این موضوع، پژوهشگرانی از دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان (خوراسگان) مطالعه‌ای را انجام داده‌اند که در آن، رابطه بین هویت فرهنگی با کیفیت تدریس اساتید دانشگاه مورد بررسی واقع شده است.

در این مطالعه، 283 نفر از اساتید دانشگاه مشارکت داشته‌اند و داده‌های مورد نیاز، با استفاده از پرسشنامه‌ای حاوی 30 سؤال که شامل مؤلفه‌های تعلق به سرزمین، زبان، سنت‌ها و آداب‌ورسوم بوده، از آن‌ها جمع‌آوری‌شده است.

نتایج این پژوهش نشان داد که بین میانگین نمره هویت فرهنگی و کیفیت تدریس اساتید ارتباط معنادار آماری وجود دارد. این بدان معنی است که هرچه استادان ازنظر هویت فرهنگی غنی‌تر باشند، کیفیت تدریسشان نیز بهتر است.

در این خصوص، شهین سلطانی بابوکانی، محقق برنامه‌ریزی درسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان (خوراسگان) و همکارش که این تحقیق را انجام داده‌اند، می‌گویند: «کیفیت تدریس یک استاد با کل شخصیت او در ارتباط است و همان‌گونه که از مفهوم هویت فرهنگی می‌توان به این نکته اساسی دست یافت، این عامل به هسته وجودی فرد و نگاه او به سرزمین، سنت‌ها و زبان او مربوط می‌شود. لذا با تدارک برنامه‌های متنوع در جهت تحکیم هویت فرهنگی اساتید می‌توان پیشرفت‌های قابل توجهی را در عرصه‌های علمی شاهد بود».

آن‌ها می‌افزایند: «اساتیدی که تعلق خاطر به سرزمین خود دارند، دانشجویان را به‌گونه‌ای هدایت می‌کنند تا در عرصه رقابت جهانی به دنبال مشاغلی باشند تا جامعه را در سطح جهانی از هرگونه نیاز به قدرت‌های بیگانه بی‌نیاز سازند. همچنین آن‌ها تلاش می‌کنند تمام توان خود را استفاده کنند تا توسعه حرفه‌ای آن‌ها در جهت پیشرفت و عدم وابستگی به سایر ملت‌ها باشد».

طبق یافته‌های این تحقیق، ازآنجاکه سنت‌ها بیشترین شدت رابطه را با کیفیت تدریس در این مطالعه داشته‌اند، طبق نظر مجریان این پژوهش، لازم است تا اساتید درزمینه تدریس خود به بهترین شکل و با توجه به علایق فراگیران زمینه‌هایی را فراهم سازند تا با توجه دادن آن‌ها به رفتارها و شیوه‌های مرسوم در جامعه، زمینه بهبود کیفیت تدریس خود را فراهم سازند».

شایان ذکر است این یافته‌ها به‌صورت مقاله‌ای علمی پژوهشی در فصل‌نامه «پژوهش در برنامه‌ریزی درسی» به چاپ رسیده‌اند.

گزارش: محمدرضا دلفیه

No tags for this post.