کاربران شبکه های اجتماعی در استفاده از زبان مختارند

در چنین فضایی فارسی زبانان با حداقل سطح سواد خواندن و نوشتن، مجالی پیدا کرده اند که اندیشه ها، باورها، احساسات، خواسته ها و آرزوهای خود را به زبان فارسی نوشته و برای یکدیگر ارسال کنند.

این حجم بالای نویسندگان به زبان فارسی عده ای را نگران کرده است، به گونه ای که بسیاری از منتقدان این مقوله معتقدند رسانه های نوین و شبکه های اجتماعی باعث شکل گیری مخاطبانی عجول  و کم حوصله  شده است که بنا به دلایلی از جمله ویژگی های یاد شده زبان فارسی را به قهقرا کشانده اند.

این افراد مصداق نقدهای خود را تحریف زبان فارسی در فضای دیجیتال می دانند. به گونه ای که معتقدند به اختصار درآوردن واژه ها و به طنز نوشتن آنها به زبان فارسی لطمه می زند.

این دسته اعتقاد دارند نوشتن کلماتی چون «عاقا»، «لدفا»، و… در این فضا که در اصطلاح شلخته نویسی نام دارد ضربه سنگینی به زبان فارسی وارد می آورد.

در مقابل این منتقدان عده ای نیز نگرانی بابت این موضوع را بی دلیل خوانده و اتفاقا پیدایش این پدیده را به فال نیک می گیرند.

یک نویسنده، مترجم، منتقد ادبی و روزنامه نگار ایرانی در گفتگو با سیناپرس پیرامون این موضوع گفت: به نظرم خیلی نباید بابت این موضوع نگران بود؛ چراکه، زبان امری تجویزی نیست و هیچ نهادی لازم ندارد تا زبان را به مردم تجویز کند. به عنوان مثال لازم نیست در تلویزیون تبلیغ شود که فارسی (یا چنان که می گویند «پارسی») را پاس بداریم! چراکه، امروزه هیچ آدم عاقلی نمی گوید «زبان پارسی» و همه می گویند «زبان فارسی».

محمد دهقانی ادامه داد: آنچه که باید به عنوان واقعیت بپذیریم، این است که امروز زبان فارسی در مقایسه با 50 سال پیش پرتوان  تر و گویاتر شده است. البته، قابل قبول است که بسیاری از ترجمه ها غلط است و بسیاری از کسانی که ترجمه می کنند شایستگی این کار را ندارند. اما، این واقعیتی متفاوت است با اینکه ادعا کنیم زبان فارسی به قهقرا رفته است.

وی با بیان اینکه توانایی این زبان بسیار افزایش یافته، اظهار کرد: لازم نیست برای آنکه توانایی زبان  فارسی یا به اصطلاح زبان شناسان «توانش زبانی» آن افزایش یابد، میل عجیب وغریبی داشته باشیم که همگان درست فارسی حرف بزنند و درست بنویسند. مردم باید آزاد باشند تا به زبان خودشان سخن بگویند.

دهقانی تصریح کرد: البته جایی که لازم است، در فضاهای علمی و آکادمیک باید حساسیت به خرج داد، اما بهتر است شبکه های اجتماعی را مانند تلفن در نظر گرفت. استفاده از زبان در این نوع ابزار برای رفع نیاز است. در همه زبان ها وضعیت به همین منوال است. این عیبی ندارد و مشکلی ایجاد نمی کند، زیرا برای رفع نیاز فوری است، مثل جمله تلگرافی که اگر فعل هم نداشته باشد، مخاطب آن را می فهمد.

این استاد دانشگاه با بیان اینکه در چنین بسترهایی فضا به نشانه تبدیل می شود، اظهار کرد: کاربران زبان باید ظرفیت و گشودگی داشته باشند. این پدیده به  خودی  خود در زبان به وجود نمی آید.

وی با تاکید بر اینکه، زبان فارسی این ظرفیت و استعداد را دارد، گفت: بیهقی می کوشید این زبان را به زبان باز تبدیل کند. مثلا فعل را اول می آورد و ته جمله را باز می گذاشت و تا هر جا دلش می خواست ادامه می داد؛ این لازمه کار او بود.

دهقانی ادامه داد: قبول دارم که در نوشته های روزنامه ها و در مطبوعات ما و در بسیاری از ترجمه ها و تالیفات و زبان رایج رادیو و تلویزیون نوعی لجام  گسیختگی به چشم می خورد و زبان درست رعایت نمی شود. اما در مجموع، آنچه می  بینم من را به این نتیجه می  رساند که زبان فارسی در مقایسه با 50 سال پیش بسیار گویاتر شده است.

وی با اشاره به اینکه زبان یکی از محصولات اجتماعی است، گفت: زبان ابزار است و خودش هدف نیست. بنابراین، مثل هر ابزار دیگری وقتی می بینید که زبان اشتباه و نابه جا و مغلوط و مخدوش به کار می رود، یقین کنید که آن جامعه نخست از جنبه های دیگر مغلوط و مخدوش و مغلوب شده و بعد این مخدوشیت و مغلوطیت در زبان انعکاس یافته است.

گزارش: هانیه حقیقی

No tags for this post.

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا