حق با کیست؟

همین اتفاق مجموعه ظرفیت های احتیاطی و ذخیره شده بر اساس پیش بینی ها را اشغال کرده و نیاز مبرم به آزادسازی همه ظرفیت های موجود در کشور را امری ضروری ساخته است.

این موضوع باعث شد تا بار دیگر کاربران به مقوله کند بودن سرعت اینترنت در کشور اعتراض کرده و از وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات درخواست رسیدگی به این موضوع را داشته باشند. چرا که این بار کند بودن سرعت اینترنت با از بین رفتن کسب و کارها و اختلال در آموزش همراه بود.

وزیر ارتباطات این بار در واکنش به انتقادات جدید پیرامون سرعت اینترنت به گونه ای متفاوت پاسخ داد و سخن از اختلاف 13 ساله صدا و سیما و وزارت ارتباطات بر سر باندهای فرکانسی ۷۰۰ و ۸۰۰ مگاهرتز به میان آورد.

اختلاف 13 ساله صدا و سیما و وزارت ارتباطات به این دو نهاد ختم نمی شود، به گونه ای که پیش از این مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی در نقش میانجی، برای حل این مناقشه پیشنهاد تقسیم منافع حاصل از این فرکانس‌‌ ها به ‌صورت ۵۰-۵۰ میان وزارت ارتباطات و صداوسیما را در لایحه بودجه‌ سال ۹۸ مطرح کرد که این طرح مورد تایید قرار نگرفت و حذف شد. در بودجه سال 99 نیز پیشنهادی از سوی مرکز پژوهش‌ های مجلس، مبنی بر اینکه برای اجاره‌ این باندها مذاکره ای انجام شود و درآمد حاصل از آن به خزانه‌ دولت واریز شود، مطرح شد. با تصویب نشدن این پیشنهاد در مجلس موضوع باندهای 700 و 800 همچنان به عنوان یک چالش باقی مانده است.

اگرچه روشنگری وزیر ارتباطات با اما و اگرهای فراوانی رو به رو شد، اما آذری جهرمی معتقد است در صورتی که این باندها در اختیار حوزه ICT قرار گیرد می توانیم به توسعه شبکه موبایل در کشور امیدوار باشیم.

ماجرا چیست؟

باندهای فرکانسی 700 و 800، تا سال ها در همه کشورهای جهان برای پوشش شبکه های آنالوگ در اختیار شرکت های پخش کننده برنامه های تلویزیونی اعم از دولتی و خصوصی قرار داشتند، اما از 14 سال قبل به تدریج با دیجیتال شدن این شبکه ها و کاهش نیاز فرکانسی پخش برنامه های تلویزیونی به کمتر از یک سوم و امکان ارسال چندین برنامه تلویزیونی دیجیتال بر روی یک کانال فرکانسی قبلی فراهم شد و از سوی دیگر با گسترش شبکه های موبایلی و محدودیت منابع فرکانسی، کارکرد این باندها توسط شبکه ها در اختیار اپراتورهای موبایلی قرار گرفت.

در ایران نیز، گذر از شبکه های آنالوگ به دیجیتال، در غالب فرستنده های تلویزیونی روی داده و تنها تعداد کمی از آنها، هنوز آنالوگ مانده اند و همچنین بخش های کوچکی از مناطق کشور، نیازمند استفاده از این باندهاست که با تکنیک ها و تدابیری قابل مدیریت کردن است. در حال حاضر صدا و سیما فقط از 12.8 ظرفیت کل باند فرکانسی (470 – 862 مگاهرتز) و 2.6 درصد از ظرفیت باند 700 – 800 مگاهرتز که در اختیار دارد را استفاده می کند و به رغم بی استفاده بودن بیش از 97.4 درصد ظرفیت ارزشمندترین باندهای فرکانسی، حاضر به آزادسازی این باندها و خاموش کردن فرستنده های آنالوگ خود در این مسیرها نیست.

با توجه به ماهیت این ماجرا، اما برخی عمومی کردن این مساله قدیمی از سوی آذری جهرمی را فرافکنی خوانده و معتقدند وزارت ارتباطات قصد دارد با در اختیار گرفتن باندهای 700 و 800 تعداد سلول‌های شبکه را افزایش داده و با اختصاص این فضای فرکانسی در راستای راه اندازی فناوری 5G قدم بردارد. این افراد معتقدند آزادسازی این فرکانس ها توسط صداوسیما در شرایط بحران کرونا دردی را دوا نمی کند، چرا که بهره ‌برداری از آنها حدود دو سال زمان می ‌برد.

در مقابل عده ای معتقدند حق با وزارت ارتباطات است. زمانی لازم بود صدا و سیما برای پخش آنالوگ برنامه‌های رادیویی و تلویزیونی از این بستر استفاده کند، اما در حال حاضر که پخش برنامه‌های تلویزیونی دیجیتال شده، بخش قابل توجهی از این فرکانس ها بدون استفاده مانده است و دیگر دلیلی ندارد این باندها در انحصار صدا و سیما باشد و باید در اختیار توسعه شبکه‌ موبایل کشور قرار گیرد.

دو دستگی و اظهارنظرهای ضدونقیضی که پیرامون این موضوع به وجود آمده قضاوت راجع به این مناقشه را سخت کرده است. به گونه ای که رسیدن به نتیجه ای منطقی نیازمند بررسی جنبه های مختلف این موضوع است.

آیا باندهای 700 و 800 از سوی صدا و سیما بدون استفاده مانده است؟

عده ای معتقدند بر اساس قانون، وزارت ارتباطات متولی مدیریت طیف فرکانس در کشور  است و اکنون که صداوسیما از این فرکانس ها استفاده نمی کند انتظار می رود این باندها را برای رفع مشکلات و بهبود توسعه شبکه ارتباطی کشور به متولی اصلی آن بازگرداند.

این در حالیست که مدیرکل طیف فرکانس سازمان صداوسیما معتقد است درصدهایی که در مورد خالی بودن باندهای فرکانسی ۷۰۰ و ۸۰۰ از سوی وزارت ارتباطات مطرح می ‌شود، صحیح نیست.

امیرحسین نافذ با بیان اینکه درصدهای اندازه گیری و محاسبات این وزارتخانه مورد تایید صدا و سیما نیست گفت: در این محاسبات تفاوت میان «سیستم برودکست» و «سیستم موبایل» لحاظ نشده است. سیستم برودکست (پخش صدا و تصویر) مبتنی بر تکنولوژی HPHT یا همان High Power High Tower است. به عنوان مثال در صورت استفاده از یک فرکانس برای پوشش تلویزیونی شهری مانند تهران در شهرهای مجاور آن مانند کرج امکان تکرار همان فرکانس وجود ندارد. از این رو، مجبوریم برای پوشش هر شهری از فرکانس‌های متفاوت در ایستگاه های رادیویی استفاده کنیم.

درحالیکه در شبکه موبایل می توان یک بسته فرکانسی (مثلا ۱۰ مگاهرتزی) را در تمامی سایت‌های BTS استفاده کرد که مبنای محاسبات وزارت ارتباطات برای این ادعا نیز همین نکته است.

در پاسخ به اظهارات مدیرکل طیف فرکانس سازمان صداوسیما توجه به یک بحث فنی و تخصصی ضروری است. امروزه برای حل مشکل مطرح شده روش های فنی جایگزینی وجود دارد. به کمک نصب برخی تجهیزات می توان به جای پوشش فراگیر از تجهیزات پخش منطقه ای استفاده کرد و پوشش مناطق جغرافیایی مورد نیاز را هم تامین کرد.

آیا صدا و سیما برخلاف قوانین اتحادیه بین المللی ارتباطات عمل می کند؟

اختصاص باندهای 700 و 800 به حوزه ICT تنها مختص کشور ما نیست. پیش از این با دیجیتالی شدن تلویزیون ها و گسترش فناوری های ماهواره ای، اتحادیه بین‌ المللی ارتباطات (ITU)، سازمان‌های تلویزیونی در سطح جهان را ملزم کرده تا سال ۲۰۱۵ پخش آنالوگ برنامه‌های رادیویی و تلویزیونی در باندهای فرکانسی ۷۰۰ و ۸۰۰ مگاهرتز را متوقف کرده و به پخش دیجیتال تغییر دهند.

از هنگام امضای توافقنامه پخش صدا و تصویر دیجیتال ( GE06) که در سال 2006 در مقر اتحادیه بین المللی مخابرات در ژنو سوئیس توسط مسوولان سازمان صدا و سیما و سازمان تنظیم مقررات به امضا رسید (حدود 14 سال قبل)، سازمان تنظیم مقررات به طور مستمر مکاتبات و پیگیری هایی را برای اجرای این توافق نامه بین المللی در عبور صدا و سیما از شبکه های آنالوگ به دیجیتال انجام داده و با نزدیک شدن به سررسید تعهد مورد نظر در سال 2015 بر شدت این پیگیری ها افزود.

اما آن  سازمان از پاسخگویی  و التزام به این توافق سرباز زده است. در حالیکه پیگیری های وزارت ارتباطات نشان می دهد که کل ظرفیت مورد استفاده در باند فرکانسی 700و 800، حدود 2.6 است و در نتیجه 97.4 درصد باقی مانده آن دوباره باید به مدار مورد نیاز استفاده عمومی باز گردد.

صدا و سیما در پاسخ به این سوال نیز ادعا کرده که ممکن است برخی کشورها این بستر را به توسعه موبایل اختصاص داده باشند. اما نکته اینجاست که آن کشورها قطعا از بستر کابل، ماهواره، ترستریال (تلویزیون زمینی) و فضای مجازی به صورت همزمان استفاده می ‌کنند، در صورتی که این امکانات در کشور ما فراهم نبوده و تنها تجهیزات ما تلویزیون‌های زمینی است.

اگر در ایران هم مانند بسیاری از کشورها پخش برنامه ‌های تلویزیونی به طور همزمان در بستر زمینی، ماهواره و کابل صورت می گرفت، در این صورت می توان انتظار واگذاری این باندها به وزارت ارتباطات را داشت.

آیا وزارت ارتباطات فرافکنی می کند؟

یکی از منتقدان ادعای وزارت ارتباطات اعتقاد دارد سرعت و کیفیت پایین اینترنت هیچ ارتباطی به فرکانس های 700 و 800 ندارد. رسول جلیلی یکی از اعضای شورای عالی فضای مجازی، معتقد است کیفیت شبکه‌های اینترنت خانگی(ADSL)  به فیبر نوری وشبکه کابل مسی مربوط می شود و مشکلات موجود با نبود زیرساخت های مناسب در کشور ارتباط مستقیم دارد.

وزارت ارتباطات نیز در پاسخ به این گفته ها و اظهارات مشابه آن اعلام کرده است که این باند‌ها به دلیل ایجاد پوشش وسیع تر نسبت به سایر باندهای فرکانسی، برای اپراتورهای همراه بسیار ارزشمند هستند. صحت این ادعا هم وضعیت کشورهای دیگر در جهان است. چرا که امروزه بسیاری از کشورهای با کمک این باندهای فرکانسی مناطق مختلف را با دردسر کمتر و هزینه پایین تر تحت پوشش قرار داده اند. بنابراین می توان اینگونه نتیجه گرفت که در صورت آزادسازی باندهای 700 و 800، برای دستیابی به اینترنت پرسرعت و با کیفیت در کشور نیازی به نصب دکل‌های بیشتر و خرید تجهیزات گران قیمت نیست.

آیا تخلیه این باندها برای صدا و سیما هزینه بر است؟

صداوسیما مدعی است که تخلیه این باندها برایش هزینه زیادی دارد و با آزادسازی این فرکانس ها متضرر می شود. وزارت ارتباطات اما تاکید دارد که تخلیه کردن این باندها برای صدا و سیما هزینه ای در بر ندارد، چراکه‌ باندهای فرکانسی مورد نظر در حال حاضر هم خاموش بوده و صداوسیما استفاده‌ای از آنها نمی‌کند.

آیا وزارت ارتباطات از آب گل آلود ماهی می گیرد؟

عده ای از منتقدان معتقدند بهره برداری از این فرکانس ها توسط وزارت ارتباطات بیش از دو سال زمان می برد، از همین رو مطرح کردن این موضوع از سوی وزیر ارتباطات برای بهبود وضعیت اینترنت در دوران کرونا بهانه ای برای بازپس گیری این باندها و استفاده از آن در راستای توسعه 5G در کشور است.

رئیس سازمان تنظیم مقررات در پاسخ به این انتقادها معتقد است حتی اگر بهره برداری از این باندها باعث افزایش سرعت اینترنت در دوران کرونا نشود، اما حال که در شرایط کنونی به خلاءهای موجود در کشور پی برده ایم باید دست به کار شده و به این موضوع رسیدگی کنیم. همچنین نمی توان اطمینان داشت که در دوران پساکرونا مشاغل، کسب و کارها و آموزش ها به مدل سنتی خود بازگردند و قطعا شیوه ای نوین در زندگی فردی و اجتماعی افراد حاکم می شود.

فرکانس های 700-800 برای توسعه شبکه 5G مورد نیاز است؟

بسیاری از کارشناسان عقیده دارند زمانی‌ که تمام کشورها در حال حرکت به سمت 5G هستند، وزیر ارتباطات با مطرح کردن این موضوع در نظر دارد با بازپس گیری این باندها در راستای تحقق 5G در کشور گام بردارد.

حال که دنیا برای توسعه نسل پنجم قدم برداشته است عاقلانه نیست که ایران به دلیل محدودیت در منابع فرکانسی از این پیشرفت بازبماند. علاوه بر این با توجه به اهمیت موضوع و ارتباط آن با توسعه اقتصادی کشور و منافع ملی، باید تمام عوامل بازدارنده در مسیر این توسعه را از میان برداشت. چرا که حق مردم نیست که  بار دیگر فرصتی را که در اختیارمان است را از دست دهند.

چنانکه، باندهای یاد شده برای استفاده خدمات موبایل باعث افزایش 9 برابری بهره وری اقتصادی و 40 برابری اشتغال زایی حاصل از این باندها در مقایسه با استفاده آنها برای پخش صدا و تصویر خواهد شد که به شدت مورد نیاز کشور است و تعلل در آن باعث هدر رفت منابع خواهد شد.

آیا مردم اقبال بیشتری به استفاده از اینترنت همراه دارند؟

در حالی صداو سیما و موافقانش از تجهیز زیرساخت ها و توسعه شبکه کابل مسی صحبت می کنند، آمارها حکایت از آن دارد که در حال حاضر کاربران  به استفاده از اینترنت همراه تمایل بیشتری دارند، برای تحقق این خواسته نیز به باندهای فرکانسی مورد بحث نیاز است.

اما صدا وسیما معتقد است از آنجا که اینترنت خانگی پاسخگوی نیاز مردم نیست، آنها به اینترنت همراه تمایل دارند. از این رو، بهتر است وزارت ارتباطات به جای مطرح کردن یک موضوع کهنه به تجهیز زیرساخت های مورد نظر  اینترنت خانگی بپردازد.

آیا مطرح کردن این موضوع در افکار عمومی قابل قبول است؟

با روشنگری آذری جهرمی درباره موجی از اظهارات ضد و نقیض در کشور به راه افتاده و موجب بروز مناقشاتی شد. صداو سیما معتقد است این موضوعِ تخصصی بوده و به هیچ وجه نباید در افکار عمومی مطرح می‌شد. چراکه، مطرح کردن این موضوع باعث مخدوش شدنروحیه و اعتماد مردم به حاکمیت می شود.

این درحالیست که وزیر ارتباطات معتقد است مردم بخشی از حاکمیت هستند و دانستن حقایق حق آنهاست. بنابر اظهارات آذری جهرمی، مردم مطالبه گر حق خود را می خواهند و باید بدانند که چه چیزی مانع دستیابی آنها به حقشان شده است. علاوه بر این بر کسی پوشیده نیست که این موضوع ارتباط مستقیم با زندگی، کسب و کار و سطح درآمد مردم دارد، از این رو مردم باید از این مسائل آگاه باشند.

با توجه به اهمیت این موضوع و ارتباط آن با منافع ملی و عمومی، باید برای حل این بحران توافقی میان دو نهاد انجام گیرد. علاوه بر این، با توجه به وجود شائبه های فراوان در رابطه با این مقوله، انتظار می رود مسوولان و دست اندرکاران هریک از این نهادها با روشنگری به این شائبه ها پاسخ دهند تا خدای ناکرده حقی از هیچ کس به ویژه مردم ضایع نشود.

در پایان تاکید بر این نکته ضروری است که در شرایط حساس کنونی که از یک سو کشور با تحریم ها مواجه بوده و از سوی دیگر، در شرایط بد اقتصادی به دلیل افزایش نرخ ارز و… دست و پنجه نرم می کند، سریع ترین، مقرون به صرفه ترین، عقلانی ترین و تجربه شده ترین روش ارتقای ظرفیت موجود، استفاده از ظرفیت خالی و بدون استفاده ای است که در اختیار صدا وسیما مانده  و با استنکاف صدا وسیما آزادسازی آن به یک مناقشه بدل شده است.

گزارش: هانیه حقیقی

No tags for this post.

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا