منابع آبی زير زمينی آلوده به سموم کشاورزی

مواد شیمیایی کشاورزی ( شامل انواع سموم، آفت کش ها و کودهای شیمیایی) از جمله آلاینده هایی هستند که امروزه کشاورزان برای افزایش رشد محصولات کشاورزی استفاده می ‌کنند؛ موادی که نقش بسیار مهمی در کشاورزی مدرن ایفا می کنند و باعث آلودگی شدید محیط زیست و آب های سطحی و سفره های آب زیر زمینی می شوند.

در حال حاضر فعالیت های کشاورزی باعث ورود حداقل 46 آفت کش به آب های زیرزمینی و 76 آفت کش به آب های سطحی می شود. از میان انواع سموم آفت کش، احتمال حضور علف کش ها در آب های زیر زمینی به دلیل تحرک بالا، بیشتر از حشره کش ها و قارچ هاست.

دکتر هادی تابانی، عضو هیات علمی پژوهشکده علوم پایه کاربردی جهاد دانشگاهی در گفتگو با سیناپرس در این خصوص گفت: هم اکنون کشاورزان برای حذف و از بین بردن آفت های کشاورزی از آفت کش ها و علف کش ها استفاده می کنند. سم های فنوکسی اسید از جمله علف کش هایی است که اکنون برای حذف آفت های کشاورزی در مزارع استفاده می شود؛ این سموم اغلب در مزارع برنج و گندم بسیار مورد استفاده قرار می گیرند. 

این دکترای تخصصی شیمی تجزیه افزود: هم اکنون طبق اعلام سازمان بهداشت جهانی، استفاده از سموم کشاورزی مانند فنوکسید اسیدها نباید بیشتر از 70 میکروگرم بر لیتر باشد زیرا مشکلات خاص خود را ایجاد می کند.

وی خاطرنشان کرد: فنوکسید اسیدها ترکیبات بسیار قطبی دارند؛ این نوع سم ها به علت حضور گروه های کربوکسیلیک اسید حلالیت بسیار زیادی در آب دارند از اینرو اندازه گیری این علف کش ها در آب های زیرزمینی و رودخانه ها از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است.

این عضو هیات علمی پژوهشکده علوم پایه کاربردی جهاد دانشگاهی بیان کرد: اغلب کشاورزان تصور می کنند هرچقدر بیشتر از این سموم استفاده کنند به مقدار زیادتری محصول برداشت می کنند به همین دلیل متاسفانه هم اکنون مصرف سموم کشاورزی در ایران بسیار زیاد است و کشاورزان بدون هیچ مشورتی به طور سلیقه ای و خود سرانه این سموم را استفاده می کنند.

این در حالی است که باید مقدار مصرف این سموم کنترل شود زیرا تاثیرات زیست محیطی فراوانی به همراه دارد و اغلب این سم ها پس از بارندگی، از سطح خاک و گیاهان شسته شده و وارد آب های زیرزمینی، رودخانه ها و دریاها می شوند. غلظت های بالای این سموم ایجاد مسمومیت کرده و حتی می تواند منجر به مرگ افراد هم شود.

به گزارش سیناپرس، هادی تابانی به راهکارهای این مساله پرداخت و به سیناپرس گفت: اولین راهکار اصلی این است که کشاورزان آگاهی های لازم را نسبت به این قضیه کسب کنند.

دومین راهکار، کنترل ورود سموم به آب های زیر زمینی و رودخانه هاست. اکنون در مزارع کشاورزی کشورهای اروپایی، سموم کشاورزی به صورت قطره چکانی و با انجام محاسبات، با میزان دز خاصی استفاده می شوند.

سومین راهکار، استفاده از جاذب های خاص برای حذف سموم کشاورزی است. هرچند بعید به نظر می رسد در کشورهای اروپایی هم  این مساله به خوبی کنترل شود اما آب های زیرزمینی آنها به صورت خاص تصفیه می شوند.

گزارش: فرزانه صدقی

 

No tags for this post.