خوابگاهی یا غیرخوابگاهی؟ مسئله این است!

جوانان بیش از هر گروه سنی دیگری در معرض تغییرات فرهنگی قرار دارند. آن هابا توجه به این که نویدبخش تحول در جامعه آینده به حساب می آیند، همواره و در کشورهای مختلف موجی از دغدغه ها و حساسیت ها در خصوص پایدارماندن و یا ایجاد شکاف در وضعیت فرهنگی شان وجود دارد. به همین دلیل مطالعه جنبه های مختلف و گروه های متفاوت جوانان از موضوع های مهم در پژوهش های مرتبط با جامعه شناسی فرهنگی بوده و به دست آوردن شناخت و درک درستی از این جنبه ها، نقش مهمی در سیاست گذاری های فرهنگی هر مملکتی خواهد داشت.

در این میان جوانان دانشجو جایگاه ویژه ای دارند و یکی از متغیرهای مهم در ایجاد تفاوت در میان آن ها، خوابگاهی بودن یا غیرخوابگاهی بودن است. برای دانشجویان خوابگاهی جدایی از خانواده در ابتدای جوانی، اقامت در شهری احتمالا با خرده فرهنگ های متفاوت و همچنین هم زیستی با گروهی از همسالان از مناطق مختلف کشور و به دور از نظارت اخلاقی خانواده و آشنایان، وضعیت ویژه ای را رقم می زند. به ویژه آن که این همسالان از گروه های اجتماعی مختلفی بوده و با کمترین انتخابی در کنار یکدیگر قرار می گیرند.

تمام این ها باعث می شود که احتمالا در گرایش های فرهنگی و اولویت بندی های ارزشی دانشجویان خوابگاهی با همسالان غیرخوابگاهی شان تفاوت هایی به وجود بیاید. در همین راستا پژوهشگرانی از دانشگاه علامه طباطبایی تحقیقی را با هدف دستیابی به تمایزات احتمالی بین دانشجویان خوابگاهی و غیرخوابگاهی در زمینه اوقات فراغت، گرایش های فرهنگی و برخی اولویت بندی های ارزشی انجام داده اند.

این تحقیق از لحاظ هدف اجرا، جزو مطالعات کاربردی، از نظر شیوه گردآوری داده ها جزو روش های توصیفی و همچنین از حیث مدت زمان اجرای پژوهش جزو مطالعات مقطعی محسوب می گردد. جامعه آماری این پژوهش شامل دانشجویان دختر و پسر شاغل در دانشگاه های دولتی، پیام نور، علمی-کاربردی و غیرانتفاعی اعم از خوابگاهی و غیرخوابگاهی بوده است. از این میان تعداد 2500 دانشجو با روش های تصادفی انتخاب گردیده و اطلاعات لازم برای پژوهش با استفاده از پرسش نامه های علمی و به روش مصاحبه حضوری و یا خودتکمیلی گردآوری گردیده است.

بررسی وضعیت و محل سکونت دانشجویان مشارکت کننده در این مطالعه نشان می دهد که حدود 43 درصد آن ها در منزل پدری، حدود 39 درصد در خوابگاه، نزدیک به 10 درصد در پانسیون یا منزل استجاری، حدود 6 درصد در منزل شخصی و چیزی حدود 1 درصد نیز در منزل اقوام خود ساکن بوده اند.

نتایج مطالعه حاکی از آن است که خوابگاهی یا غیرخوابگاهی بودن، تاثیر معنی دار و قابل توجهی بر گرایش های ارزشی و چگونگی گذراندن اوقات فراغت دانشجویان دارد. برای نمونه در زمینه اوقات فراغت، در میان دانشجویان غیرخوابگاهی تماشای ماهواره رایج است، در حالی که دانشجویان خوابگاهی، مهمانی های دوستانه را در این اوقات برای خود برمی گزینند. به عبارتی در اوقات فراغت دانشجویان خوابگاهی، نقش خانواده به دوستان واگذار می شود.

بررسی های این پژوهش نشان می دهد که دانشجویان خوابگاهی با محدودیت های مالی بیشتری نسبت به گروه دیگر مواجه هستند. در مقابل، دانشجویان غیرخوابگاهی نظارت و اعمال محدودیت بیشتری را از سوی خانواده خود دریافت می دارند. همچنین درصد دسترسی دانشجویان خوابگاهی به بسیاری از وسایل و امکانات، نسبت به گروه دیگر، در حدود نصف است. چنین موضوعی ضرورت توجه بیشتر معاونت های فرهنگی و دانشجویی را در تقویت امکانات فرهنگی و فراغتی خوابگاه ها بیش از پیش نمایان می سازد.

از دیگر یافته های این مطالعه که گزارش علمی پژوهشی آن در فصل نامه «تحقیقات فرهنگی ایران» دوره 7 شماره 4 منتشر گردیده است می توان به دیدگاه های دو گروه دانشجویی مورد مطالعه در خصوص «مهم ترین عوامل کسب موفقیت» اشاره نمود. در این زمینه دانشجویان خوابگاهی اهمیت مواردی چون اخلاق نیکو و پسندیده، با ایمان بودن، داشتن همسر خوب و والدین حمایت کننده را بیش از دانشجویان غیرخوابگاهی مورد تاکید قرار داده اند. ولی دانشجویان غیرخوابگاهی، داشتن تحصیلات عالی، داشتن خانه و همچنین درآمد بالا را بیش از دانشجویان گروه دیگر برای تامین آینده مهم دانسته اند. در مجموع به نظر می رسد که دانشجویان غیرخوابگاهی بیشتر از فرایندهای مدرنیزاسیون متاثر بوده اند، از این رو گرایش های فردگرایانه و همچنین مادی گرایانه بیشتری را در ایشان می توان سراغ گرفت.

آشکار شدن این گونه تفاوت های فرهنگی میان دانشجویان خوابگاهی و غیرخوابگاهی که نتیجه این پژوهش و مطالعات مشابه می باشد، ضرورت توجه متفاوت به دانشجویان دو گروه فوق را در برنامه های فرهنگی خرد و کلان دانشگاه ها مشخص می سازد. از این رو بایستی در سیاست گذاری های فرهنگی دانشگاه های کشور به این مسائل توجه بیشتری نمود.

منبع

No tags for this post.

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا