نقش کودهای آلی در بهبود کیفیت گیاه دارویی اسفرزه

کشت و کار گیاهان دارویی می تواند فواید بسیاری از جمله تامین سلامت جامعه، کمک به اشتغال زایی، بهبود صادرات غیرنفتی و همچنین جلوگیری از فرسایش ژنتیکی و نابودی گونه هایی دارویی ارزشمند که اغلب به دنبال برداشت غیراصولی آن ها از رویشگاه های طبیعی صورت می گیرد، داشته باشد. از سوی دیگر با توجه به گرایش روزافزون به طب گیاهی برای درمان بیماری های مختلف چه در سطح جهانی و چه در داخل کشور، تولید این محصولات اجتناب ناپذیر به نظر می رسد.

رشد مناسب گیاهان مختلف از جمله گیاهان دارویی، بیش از هر عنصر غذایی دیگری به نیتروژن وابسته است و کمبود این عنصر بیش از بقیه محدود کننده تولید محصولات کشاورزی می باشد. در سیستم های زراعی رایج، این عنصر اغلب از طریق کاربرد کودهای شیمیایی تامین می شود. ولی با توجه به افزایش هزینه کودهای شیمیایی و همچنین مشکلات زیست محیطی ایجاد شده توسط آن ها، گرایش به سمت کودهای آلی نظیر انواع کودهای دامی برای رفع نیاز تغذیه ای گیاهان و همچنین اصلاح ساختار خاک رو به افزایش است.

با تمام مزایایی که برای کودهای آلی ذکر می شود، برخی از کشاورزان به دلیل نگرانی از کاهش کمیت و کیفیت محصول خود که به تصور آن ها به دنبال استفاده از این گونه کودها ممکن است پیش بیاید، کماکان به مصرف بی رویه کودهای شیمیایی ادامه می دهند. در این راستا محققینی از دانشگاه شهرکرد پژوهشی را در خصوص به کارگیری کودهای دامی در تولید گیاه دارویی «اسفرزه» یا «بارهنگ» که یکی از مهم ترین گونه های دارویی می باشد به انجام رسانده اند.

در این پژوهش که در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه شهرکرد انجام گردیده، تاثیر کود گاوی که یکی از مهم ترین کودهای آلی در کشاورزی است با کودهای شیمیایی نیتروژنه، بر روی گیاه اسفرزه مورد مطالعه و مقایسه قرار گرفته است.

یافته های این تحقیق که مقاله آن در دوماهنامه علمی پژوهشی «تحقیقات گیاهان دارویی و معطر» جلد 31 شماره 1 به چاپ رسیده است، نشان می دهد که استفاده از کود گاوی در زراعت اسفرزه، نه تنها کاهش عملکرد کمی و کیفی آن را به همراه ندارد بلکه بذرهایی با درصد موسیلاژ بالاتر نیز تولید می کند.

موسیلاژها گروهی از ترکیبات گیاهی هستند که در تماس با آب به ماده ای لزج تبدیل شده و تورم بذر را به همراه دارند. حضور این مواد در سطح بذرهای اسفرزه عامل یکی از مهم ترین خواص دارویی این گیاه یعنی خاصیت ملینی است.

با توجه به این نتایج، استفاده از کود گاوی در کشت وکار اسفرزه، علاوه بر افزایش پتانسیل دارویی این گیاه، با تاثیری که در کاهش آلودگی های زیست محیطی ناشی از مصرف کودهای شیمیایی و همچنین بهبود خصوصیات خاک خواهد داشت، می تواند نقشی موثر در رسیدن به کشاورزی پایدار داشته باشد.

اسفرزه یا بارهنگ یکی از مهم ترین گیاهان دارویی است که به دلیل خواص ملینی خود در درمان بیماری هایی چون یبوست، اسهال، ناراحتی های معده و همچنین اختلالات روده ای از روزگاران قدیم نقش مهمی داشته است.

منبع

No tags for this post.