8 پیامد گرمایش جهانی و تغییر اقلیم
بر اساس تحقیقات و بررسی های انجام شده در صد سال گذشته میانگین دمای هوا در نزدیکی سطح زمین در حدود 0.18 تا 0.74 درجه سانتی گراد افزایش یافته است. گزارش منتشر شده از سوی هیات جهانی تغییر اقلیم (IPCC) که از مراجع معتبر در زمینه تغییرات آب و هوایی و بررسی تاثیرات گرمایش جهانی است، گازهای گلخانه ای را از تاثیرگذارترین عوامل در بروز پدیده گرمایش جهانی در سطح دنیا شناخته است.
گرمایش جهانی و تغییر اقلیم از معضلات مهم زیست محیطی است که بویژه در 2 دهه اخیر از سوی بسیاری از محافل علمی در دنیا مورد توجه قرار گرفته است. به نظر می رسد گرمایش جهانی با پیامدهای بسیار مهمی همراه باشد که اثرات آن تا سال ها باقی خواهد ماند. پیامدهایی که می تواند علاوه بر تغییرات جوی، در سطح کره زمین و اقیانوس ها ردپایی از خود بر جا گذارد. پژوهشگران در سال های اخیر به این نتیجه رسیده اند که فعالیت های انسانی و بخصوص مصرف سوخت های فسیلی که موجب انتشار دی اکسید کربن، متان و دیگر گازهای گلخانه ای می شود، در مواجه شدن با این پدیده بیشترین و مهم ترین نقش را داشته است. این موضوع بیانگر این است که دانشمندان بیش ازپیش به ارتباط بین فعالیت های انسان ها و گرمایش جهانی یقین پیدا کرده اند. در ادامه به مهم ترین پیامدهای گرمایش جهانی اشاره می شود:
1ـ افزایش میانگین دمای هوا
بدون تردید افزایش دمای هوا در سراسر دنیا از بارزترین و آشکارترین پیامدهای گرمایش جهانی است. بر اساس گزارش اعلام شده از سوی اداره ملی جوی و اقیانوس شناسی ایالات متحده آمریکا در صد سال اخیر درجه حرارت هوا در سطح دنیا حدود 0.8 درجه سانتی گراد افزایش یافته است. از سال 1895 یعنی از 120 سال پیش هر سال میانگین دمای هوا در سطح زمین ثبت شده است و براساس این گزارش از سال 2000 تاکنون بیشترین دمای هوا را در سطح زمین شاهد بوده ایم و این در حالی است که هرسال رکورد جدیدی از نظر دمای هوا در سطح زمین ثبت می شود. این روند نشان دهنده این است که پیامدهای گرمایش جهانی که مهم ترین آن همان افزایش دمای هواست، همچنان درحال افزایش است.
2ـ تشدید رویدادهای آب و هوایی
یکی از معیارهایی که به عنوان یک معیار کارآمد در بررسی تغییرات اقلیمی و گرمایش جهانی به عنوان یک معضل مهم زیست محیطی مطرح می شود، تشدید رویدادهای آب و هوایی در نقاط مختلف در سطح دنیاست که می توان پیامدهای آن را به شکل ثبت دماهای بسیار بالا یا بسیار پایین و همچنین باران های شدید و توفان های مهیب مشاهده کرد. براساس گزارش اعلام شده از سوی اداره ملی جوی و اقیانوس شناسی آمریکا در 4 دهه اخیر شمار رویدادهای شدید آب و هوایی و بی سابقه در سطح زمین در حال افزایش بوده است. به این ترتیب پیش بینی می شود با ادامه پیدا کردن روند گرمایش جهانی در سال های آینده رویدادهای غیر معمول آب و هوایی مانند خشکسالی، وقوع توفان های شدید یا کولاک در سطح زمین شدت بیشتری پیدا کند.
3ـ تغییر الگوهای آب و هوایی
براساس پیش بینی های انجام شده گرمایش جهانی با تغییر الگوهای آب و هوایی و اقلیمی در سطح دنیا همراه خواهد بود که می تواند طیف گسترده تغییرات اقلیمی از الگوی وزش باد تا بارش های سالانه و نوسانات فصلی دمای هوا را شامل شود. براساس گزارش اعلام شده از سوی سازمان حفاظت محیط زیست آمریکا با توجه به این که در سال های آینده همچنان با مشکل افزایش میزان انتشار گازهای گلخانه ای مواجه خواهیم بود، انتظار می رود تغییرات الگوهای آب و هوایی در چند دهه آینده همچنان ادامه داشته باشد. این تغییرات در بعضی مناطق با افزایش بارش های سالانه همراه خواهد بود و این در حالی است که در بعضی مناطق دیگر می تواند به کاهش باران در طول سال منجر شود.
4ـ ذوب شدن پوشش های یخی
در 45 سال اخیر پوشش های برفی و یخی در سطح کره زمین روند کاهشی در پیش گرفته است و بر این اساس می توان کاهش یخ های اقیانوسی قطب شمال را یکی از بارزترین پیامدهای ناشی از گرمایش جهانی دانست. سال 2012 کمترین میزان پوشش یخ های قطبی به ثبت رسیده است و براساس تجزیه و تحلیل اطلاعات ثبت شده پیش بینی می شود در سال های آینده در فصول گرم سال در اقیانوس های قطبی ردپایی از یخ دیده نشود. پس ذوب شدن یخچال ها را می توان از آثار و پیامدهای آشکار گرمایش جهانی دانست. براساس گزارش سازمان زمین شناسی آمریکا در گذشته در پارک ملی یخچال مونتانا حدود 150 یخچال وجود داشت، اما اکنون فقط 25 یخچال در این پارک یافت می شود. در دیگر مناطق یخچالی دنیا نیز روند مشابهی دیده می شود.
5 ـ بالا آمدن سطح آب دریاها
انتظار می رود بر اثر ذوب شدن پوشش های یخی در قطب های شمال و جنوب و همچنین ذوب شدن یخچال ها در آمریکای شمالی، اروپا، آسیا و گرینلند سطح آب دریاها به میزان قابل توجهی افزایش پیدا کند. دانشمندان بر این باورند در این تغییرات انسان ها بیشترین اثرگذاری را دارند. آنها می گویند ما انسان ها در گرم شدن اقیانوس ها، افزایش سرعت ذوب یخ ها و در نهایت افزایش سطح آب دریاها و اقیانوس ها بیش از هر عامل دیگری نقش داشته ایم. این تغییرات از 65 سال پیش آغاز شده و همچنان ادامه دارد. به گزارش سازمان حفاظت محیط زیست آمریکا از سال 1870 تاکنون سطح آب دریاها بیش از 20 سانتی متر بالا آمده است. البته پیش بینی می شود سرعت بالا آمدن سطح آب دریاها در سال های آینده بیش از پیش افزایش پیدا کند. ممکن است بسیاری از مناطق ساحلی که اکنون سکونتگاه حدود نیمی از جمعیت ساکن در این کره خاکی است با ادامه پیدا کردن چنین روندی به زیر آب رود.
6 ـ اسیدی شدن اقیانوس ها
از آغاز انقلاب صنعتی یعنی از ابتدای دهه 1700 تاکنون میزان اسیدیته اقیانوس ها حدود 25 درصد افزایش پیدا کرده است. با افزایش میزان انتشار دی اکسید کربن در جو، جذب این گاز در اقیانوس ها به مراتب بیشتر خواهد شد.
اسیدی شدن آب دریاها زمینه مناسبی برای حل شدن کربنات کلسیم در آب دریاها ایجاد می کند که این شرایط می تواند زندگی موجودات دریایی مانند صدف ها، مرجان ها، پلانکتون ها و نرم تنانی را که پوشش بدن آنها از جنس کربنات کلسیم است به خطر اندازد. با ادامه پیدا کردن این روند جمعیت این گروه از موجودات دریایی به میزان قابل توجهی کاهش پیدا خواهد کرد.
7ـ اثر بر زندگی گونه های گیاهی و جانوری
به نظر می رسد گرمایش جهانی با پیامدهای گسترده ای در اکوسیستم های زمینی همراه باشد. بررسی های انجام شده حاکی از این است که با افزایش درجه حرارت در گستره محیط زندگی گونه های گیاهی و جانوری بسیاری از این موجودات به ارتفاعات بالاتر مهاجرت کنند. پرندگان و حشرات مهاجر تحت تاثیر پدیده گرمایش جهانی چند هفته یا چند روز زودتر از زمان همیشگی به مناطقی که برای تغذیه و زندگی انتخاب کرده اند نقل مکان می کنند. براثر پیامدهای ناشی از گرمایش جهانی شیوع بسیاری از عوامل بیماری زا که زمانی فقط به مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری محدود بود، افزایش پیدا کرده و زندگی بسیاری از گونه های گیاهی و جانوری را در معرض خطر قرار داده است. بر این اساس پیش بینی می شود اگر این پیامدها بر اساس روند کنونی ادامه داشته باشد تا سال 2080 ممکن است نیمی از گونه های گیاهی و بیش از یک سوم گونه های جانوری ساکن در سطح زمین ناپدید شده و ردپایی از آنها بر جای نماند.
8 ـ زندگی انسان ها در سایه گرمایش جهانی
به یاد داشته باشید که پیامدهای تغییرات آب و هوایی فقط به طبیعت محدود نمی شود و جامعه انسانی از عوارض جانبی این تغییرات و پیامدهای ناشی از آن در امان نمی ماند. خشکسالی، تشدید بحران های آب و هوایی، ذوب شدن پوشش های یخی در سطح زمین، افزایش تعداد و تنوع آفات کشاورزی، کاهش سطح آب در سفره های زیرزمینی و همچنین کاهش سطح زمین های قابل کشت، عملکرد محصولات کشاورزی و دامی را در دنیا کاهش می دهد. بنابراین از دست رفتن امنیت غذایی می تواند با بروز قحطی و ناآرامی های اجتماعی در کشورهای مختلف همراه باشد.
علاوه بر این پیش بینی می شود گرمایش جهانی بر سلامت انسان ها نیز اثرات جدی داشته باشد. به گفته محققان و دانشمندان افزایش شیوع بیماری هایی مانند مالاریا و تب دنگی که پشه ها ناقل آن هستند و همچنین افزایش شیوع بیماری های مزمن مانند آسم از پیامدهای گرمایش جهانی است.
پژوهش های گسترده علمی که در این زمینه انجام شده است در کنار مدل های آب و هوایی پیش بینی شده به پیش بینی اثرات و پیامدهای ناشی از گرمایش جهانی منجر شده است. گرچه بسیاری از این پیامدها اکنون قابل مشاهده است و بر این اساس می توان انتظار داشت که دیگر پیامدهایی را که هنوز ردپایی از آن دیده نشده است هم در آینده ای نه چندان دور شاهد باشیم.
منبع:جام جم آنلاین
No tags for this post.
