موزه ها مهمترین مراکز آموزش غیرمستقیم در کشور هستند

در این نشست که با حضور صاحبنظران عرصه علم در موزه ملی علوم و فناوری کشور برگزار شد، اقدامات مورد نیاز برای رشد و توسعه موزه های دانشگاهی و همچنین گسترش حوزه ترویج علم مورد بحث و بررسی قرار گرفت و دانشگاه ها و مراکز علمی مختلف از برنامه ها و اقدامات خود درخصوص موزه های دانشگاهی شرح دادند.
دکتر سیف الله جلیلی، رئیس موزه علوم و فناوری و عضو هیئت علمی دانشگاه خواجه نصیرالدین طوسی، گفت: موزه های علوم و فناوری که نسل ۳ و ۴ آنها امروزه در دنیا مطرح است، مراکز آموزشی غیر رسمی در کشور هستند که نه تنها در کشور ما بلکه در دنیا کمتر شاهد آنها خواهیم بود؛ موزه ای که اکنون مدنظر ما است، موزه ای است که از حالت نمایشی خارج شده و نقش آموزش در علوم را داشته باشد.
جلیلی ادامه داد: تلاش های خوبی از گذشته برای تاسیس چنین موزه هایی در کشور انجام شد که چندان موفقیت آمیز نبوده است و چیزی که امروز در کشور به عنوان موزه علم و فناوری در کشور شاهد آن هستیم با سختی به این نقطه رسیده و تاکنون با چالش های بسیاری همراه بوده است و این نشان دهنده نامفهوم بودن این موضوع برای مسئولان و درک پایین آنها نسبت به این موضوع است. شاهد آن هستیم که امروزه کشورهای مختلف مانند کشورهای حوزه خلیج فارس، با صرف هزینه های گزاف، طرح ها و آثار مختلف را کپی برداری کرده و در موزه های خود قرار میدهند در حالی که پیشینه علمی و تاریخی چندانی ندارند، ولی ما با این پیشینه علمی و تاریخی در کشور، در احداث چنین موزه هایی با مشکل و چالش مواجه می شویم.
وی گفت: در اغلب دانشگاه ها و مراکز علمی، موزه های خوبی تاسیس شده است که دارای تجهیزات خوبی هستند ولی اغلب بعد از گذشت زمان، کاربرد خود را از دست داده و به فضایی بلا استفاده تبدیل شده اند . در اساسنامه ای که تدوین کردیم بحث ساماندهی این موزه ها در دستور کار قرار داده شده است.
رییس موزه علوم و فناوری کشور درخصوص برنامه های این موزه گفت: برنامه هایی در دستور کار قرار دارد که مراحلی را در بر می‌گیرد که در مرحله اول آن تهیه دفترچه ای از موزه های دانشگاهی است که با همکاری دانشگاه ها ممکن و میسر خواهد بود.
وی ادامه داد: مرحله بعدی راه اندازی شعب مختلف موزه علوم و فناوری در شهرستان ها است که با همکاری و حمایت دانشگاه ها، رشد و توسعه سریعتری خواهد داشت و این حمایت نه حمایت مالی، بلکه قرار دادن افراد متخصص در اختیار این مراکز است.
جلیلی مرحله بعدی این برنامه را برگزاری جُنگ های علمی، نمایشگاه های علمی سیار و برگزاری سخنرانی های علمی عنوان کرد و اذعان کرد: این امر نیز با حمایت و همکاری دانشگاه ها و مراکز علمی قابل اجرا خواهد بود.
جلیلی همچنین یکی از مشکلات این حوزه را عدم همکاری دانشجوها با دانشگاه های خود دانست و گفت: استفاده از پتانسیل های دانشجویان در دانشگاه ها از مسائل مهمی است که در کشور ما کمتر مورد توجه قرار گرفته است؛ باید دانشجویان را ترغیب به حضور در موزه های دانشگاهی و همکاری با این موزه ها کرد.
وی داشتن فعالیت های جدی موزه های دانشگاهی را منوط به ورود مردم و بازگشایی درب این موزه ها بر روی عموم دانست.
عضو هیئت علمی دانشگاه خواجه نصیرالدین طوسی یکی اهداف این نشست را ارزیابی درست از موزه های دانشگاهی عنوان کرد و گفت: با تلاش های ما انجمن موزه های علوم و فناوری در کشور در حال راه اندازی است که می تواند همکاری های مختلف بین موزه ها را برعهده داشته باشد.
جلیلی ادامه داد: استفاده از پتانسیل های بخش خصوصی از دیگر برنامه های طرح شده درخصوص گسترش موزه های علوم فناوری است که میتواند بسیاری از مشکلاتی است که امروزه کشور با آنها درگیر است را رفع کند.
وی در پایان طرح این برنامه ها را موفقیت آمیز دانست و نسبت به اجرای آنها و تاثیرات این برنامه ها ابراز امیدواری کرد.
پس از رییس موزه علوم و فناوری، دکتر اکرم قدیمی، رییس انجمن ترویج علم هدف این انجمن را ایجاد تفکر علمی در بین مردم دانست و گفت:هدف ما وارد کردن علم به زندگی روزمره مردم است که این بحث، بحثی جدید است و دغدغه های بسیاری را در بر میگیرد.
وی ادامه داد: بحث ترویج علم و ساده سازی آن همواره یکی از بحث های مدنظر ما بوده است که باید با آموزش های عمومی همراه باشد؛ متاسفانه دانشگاه ها قدم موثری در این مسیر برنداشته اند که منجر به ایجاد یک خلاء در این بین شده است و این خلاء باید توسط موزه های علوم و فناوری و مراکز این چنینی پر شود.ساده سازی پایان نامه ها و قابل فهم کردن آنها برای عموم مردم از اقداماتی است که در این راستا در دستور برنامه های ما قرار دارد.
قدیمی گفت: استفاده از پتانسیل های انجمن های دانشجویی در دانشگاه ها با قرار دادن امتیازات ویژه برای دانشجویان میتواند آنها را بر ورود بر این عرصه ترغیب و علاقمند کند.
در ادامه صحبت ها استاد احمد محیط طباطبایی، رئیس ایکوم ایران گفت: اولین موزه ها در دوره قاجار شکل گرفتند که در آن دوره به صورت یک محل درباری و مخصوص سلطنت و حکومت مورد استفاده قرار میگرفت، پس از انقلاب مشروطه که منجر به تغییرات و تحولات بسیاری در روابط و برنامه های کشور شد موزه ها هم از حالت درباری خارج شده و به روی مردم بازگشایی شدند.
محیط طباطبایی ادامه داد: در نظام جدید بعد از مشروطیت، موزه از اهمیت بالایی در ترویج علم برخوردارند و نمیتوان نقش آنها را در حوزه آموزش انکار کرد و تا وقتی موزه را به حوزه های درسی وارد نکنیم و آنها را از عنصر مکمل به عنصر اصلی تبدیل نکنیم نمیتوانیم تاثیرات آنها را شاهد باشیم.
وی گفت: در دانشگاه های مختلف دنیا، موزه بخشی از دانشگاه است و قبل از تاسیس دانشگاه برای آن جایگاه تعیین میشود. امیدوارم روزی شاهد این اتفاق در دانشگاه های خود نیز باشیم.
در پایان مراسم نیز، حاضرین به معرفی مجموعه خود و بحث و تبادل نظر در خصوص اقدامات برنامه های خود پرداختند.
 

گزارش: امیرمحمد غفاری

No tags for this post.