ایران،بیگانه‌ای در سرزمین کتاب‌های الکترونیک
هم‌گام با سرعت رشد روزافزون دنیای دیجیتال به ویژه در بخش اینترنت، جهانی بزرگ از فرصت‌ها در اختیار علاقمندان نوآوری‌های متعدد قرار گرفته است. کتاب الکترونیک نیز یکی از این فرصت‌ها است که در جهان بسیار موردتوجه است، اما در کشور ما بازاری بی‌رونق دارد.
کتاب الکترونیک چیست؟
کتاب الکترونیک یا ای‌بوک (E-book) کتابی است که به شکل پرونده دیجیتال تولید و خوانده می‌شود. کتاب‌های الکترونیکی صرفاً نسخه‌های الکترونیکی مطالب مکتوب نیستند، بلکه می‌توانند علاوه بر متن و تصویر، فیلم، صوت و پویانمایی را نیز شامل شوند. ابزارهایی مانند کامپیوتر رومیزی، لپ‌تاپ، تبلت و تلفن هوشمند برای خواندن کتاب‌های الکترونیک مورد استفاده قرار می‌گیرند.
در دهه اول قرن بیست‌ویکم، روند رشد فروش ای‌بوک از طریق اینترنت افزایش یافت و در این سال‌ها مشتری‌ها از طریق تجارت الکترونیک در وبگاه‌ها اقدام به خرید کتاب‌های چاپی و الکترونیکی می‌کردند. تا جایی که بازار تولید و ارائه کتاب های صوتی در فضای دیجیتال در دو حوزه فرهنگی و اقتصادی در سال 2014 میلادی، رشدی صددرصدی داشته است.
دلیل اصلی این‌که مردم به صورت آنلاین اقدام به خرید ای‌بوک‌ها کردند، احتمالاً قیمت پایین و راحتی بیشتر و انتخاب عنوان‌های زیاد بود.
کتاب الکترونیک در جهان
موسسه «پرایس واترهاوس کوپرز» در لندن گزارش می‌دهد که در سال 2018، پنجاه درصد مردم انگلستان دست‌کم یک وسیله کتابخوان الکترونیکی برای خواندن کتاب در اختیار دارند. همچنین براساس این گزارش ارزش بازار کتاب الکترونیکی که شامل کتاب‌های درسی و راهنما نیز می‌شود، از 380 میلیون پوند به یک میلیارد پوند افزایش خواهد یافت. در این گزارش پیش‌بینی شده است که همزمان فروش کتاب‌های کاغذی به میزان یک‌سوم افت خواهد داشت. این وضعیت برای دیگر کشورهای اروپایی و کشور آمریکا نیز صادق است.
به گفته رئیس اتحادیه ناشران جهان، در سال‌های اخیر شاهد رشد منفی نشر کاغذی بوده‌ایم و در مقابل، نشر الکترونیک بعد از رشدی مقطعی، به آمارهای ثابتی رسیده، اما کتاب‌های صوتی با آمارهایی نجومی در جهان در حال گسترش است.
بر همین اساس در حالی که در سال ۲۰۰۷ میلادی تنها 3هزار کتاب صوتی در فضای مجازی منتشر شده بود، این آمار در سال ۲۰۱۲ میلادی به رقم ۱۲ هزار، در سال 2013 به 20هزار و در سال 2014 به رقم شگفت‌انگیز 35 هزار عنوان رسیده است.
کتاب الکترونیک در ایران
نشر الکترونیک در ایران عموماً با فروشگاه مجازی «فیدیبو» شناخته می‌شود. اتفای که به طور کلی در کشور ما عمر کوتاهی دارد و با وجود آمار پایین سرانه مطالعه در بین اقشار مختلف جامعه ایران، نمی‌توان درک درستی از آن داشت.
کارشناسان حوزه نشر، وضعیت رشد و توسعه کتاب الکترونیک در ایران را «دراماتیک» عنوان می‌کنند! آن‌ها معتقدند که نشر قانونی کتاب الکترونیک در دو بخش فنی و قانونی دارای مشکلاتی است؛ در بخش فنی نیاز با اپلکیشن‌های کاربردی و تولید محتوای باکیفیت احساس می‌شود که تا زمانی که قانون کپی‌رایت در کشور رعایت نشود کمتر کسی حاضر به سرمایه‌گذاری در این بخش است . رفع مشکل قانو‌نگذاری در این عرصه نیز فرآیندی زمان‌بر و طولانی است که حل آن نیازمند پشتیبانی صنف و کمک ارگان‌هایی مانند وزارت ارشاد و یا مراکزی مانند رسانه‌های دیجیتال است.
به اعتقاد کارشناسان، نبود فرهنگ کتاب‌خوانی در بین مردم، عدم آشنایی و شناخت کتاب الکترونیک استاندارد و فقدان سرویس باکیفیت در این زمینه عوامل دیگری برای بی‌رونقی بازار این نوع کتاب در ایران است.
این در حالی است که کتاب الکترونیک در جهان رشدی سرسام‌آور دارد. فیلیپ جونز، کارشناس کتاب‌های دیجیتال می‌گوید: «کمی صبر کنید تا با تغییر نسل کتاب‌خوان‌ها و افزایش کاربری مفید تلفن‌های همراه و تبلت‌ها ببینید که چگونه کتاب‌های دیجیتال با امکانات بیشتر و بهتر دل مخاطبان و علاقمندان به کتاب را به دست می‌آورند.»
No tags for this post.
ولی هیچی مثل ورق زدن کتاب و لمس کاغذ توی دست لذت بخش نیست