ساخت کاتالیزگر تبدیل متانول به هیدروکربن

 ایران بیشترین میزان مجموع ذخایر نفت خام و گاز طبیعی را در جهان در اختیار دارد و در این راستا، تبدیل گاز طبیعی به متانول از سال ها پیش در دستور کار دولت ها قرار گرفته است و امروزه ایران یکی از قطب های تولید این ماده شیمیایی در جهان محسوب می شود، به طوری که در حال حاضر ظرفیت تولید سالانه این محصول در حدود 25 میلیون تن می باشد.

در راستای جلوگیری از خام فروشی این حد واسط شیمیایی مهم با قیمتی بسیار پایین به کشورهای دیگر، تبدیل متانول به هیدروکربن ها (MTH) در دستورکار قرار دارد و به عنوان نمونه پروژه هایی مانند تبدیل متانول به پروپیلن (MTP) در چند سال گذشته جزو اولویت های وزارت نفت جمهوری اسلامی ایران قرار گرفته و با تبدیل متانول به این محصولات نه تنها ظرفیت های خالی پتروشیمی های کشور تکمیل خواهد شد بلکه با تبدیل متانول به این محصولات، ارزش افزوده قابل توجهی نصیب کشور می کند.
در همین ارتباط، پژوهشگران دانشگاه صنعتی شریف طی تحقیقات و تلاش های پنج ساله موفق به ساخت کاتالیزگر و شرایط فرایند تبدیل متانول به هیدروکربن هایی با ارزش افزوده بالا شده اند.
دکتر بهرام قنبری عضو هیات علمی دانشکده شیمی دانشگاه صنعتی شریف گفت: با توجه به نقطه ی جوش پایین گاز طبیعی و هزینه بر بودن صادرات آن از طریق خطوط لوله، در سال های گذشته دولت تصمیم گرفت که گاز طبیعی به متانول که ارزش افزوده بالاتری دارد، تبدیل شود تا این ماده که در حالت عادی به صورت مایع است صادر شود.
وی افزود: متانول به عنوان یک حد واسط شیمیایی بسیار مهم در جهان شناخته شده است و ایران در دو دهه گذشته رشد سریعی در تولید متانول داشته است و جزو بزرگترین تولیدکنندگان متانول در دنیا به شمار می آید؛ بر همین اساس طبیعی است که به این فکر بیفتیم تا این حدواسط شیمیایی مهم را به ترکیباتی با ارزش افزوده بالاتر تبدیل کنیم.
عضو هیات علمی دانشگاه صنعتی شریف یادآور شد: تبدیل متانول به محصولاتی با ارزش افزوده بالا در چند سال اخیر بسیار مورد توجه پژوهشگران قرار گرفته و امروزه شاهد تحولات چشمگیری در این حوزه هستیم. تبدیل متانول به بنزین (MTG) به عنوان فرآورده ای استراتژیک و با ارزش افزوده بالا، مدتی است که در کشور توسط گروه های پژوهشی محدودی مورد مطالعه قرار دارد و بی شک تداوم این روند باعث می شود ایران به عنوان صادر کننده عمده آن در جهان تبدیل شود.
دکتر قنبری اظهار کرد: کشورهایی مانند چین متانول را از ما خریداری نموده و پس از تبدیل به هیدروکربن هایی مانند اولفین ها و پروپیلن مجددا به دیگر کشورها می فروشند که برخی از این هیدروکربن ها به عنوان خوراک اصلی واحدهای پلیمریزاسیون و آروماتیک پتروشیمی های کشور هستند و در حال حاضر پس از بررسی و تحقیقات موفق به دستیابی دانش ساخت کاتالیزگر این تبدیلات شده ایم.
این استاد دانشگاه صنعتی شریف خاطرنشان کرد: در سال های گذشته با مطالعه بر نمونه هایی از کاتالیزگرهای پایه صنعتی متوجه تاثیر آنها در تبدیلات متانول شدیم. در مراحل بعد پس از بررسی ها و آزمایش های گسترده موفق به تولید کاتالیزگر موثر در این تبدیلات شدیم.
این پژوهشگر در ادامه افزود: تبدیل متانول به هیدروکربن ها تنها دستاورد تحقیقات ما نیست بلکه دانش ایجاد تنوع در نوع محصولات هیدروکربنی از متانول با اعمال تغییر در ساختار این کاتالیزگرها از جمله دستاوردهای مهم این آزمایشگاه است. در حال حاضر برنامه ریزی در جهت انجام آزمون های طولانی مدت برای ارزیابی پایداری کاتالیزگر و در مرحله بعد افزایش مقیاس فرایند راکتور بستر ثابت در پایلوت در دستورکار قرار دارد که با کمک همکاران مهندسی فرایند این کار در حال انجام است.
معاون آموزشی دانشکده ی شیمی دانشگاه صنعتی شریف با اشاره به کمبود تجهیزات آزمایشگاهی تاکید کرد و افزود: اگر به شرایطی و به امکاناتی دست یابیم که آزمون های رآکتوری در زمان کوتاه تری انجام شوند، مسلما سرعت کار افزایش یافته و به شرایط آرمانی نزدیک خواهیم شد. در حال حاضر برخی از آزمون های را در خارج دانشگاه انجام می دهیم و به این علت این تحقیقات بسیار گران و هزینه بر است و در صورتی که برخی از این تجهیزات را در اختیار داشتیم، قطعا این نتایج در زمان زودتری حاصل می شد.
نماینده انجمن شیمی ایران در دانشگاه یادآور شد: کمبود امکانات ما و زمان بر بودن آزمون ها در داخل کشور و سرعت بالای این تحقیقات در دنیا، بر رقابت ما با مراکز تکنولوژی دنیا تاثیر بازدارنده دارد. به عنوان یک پژوهشگر احتیاج دارم امکاناتی فراهم شود تا بتوانم آزمون های راکتوری را به طور دائم انجام دهم. این پژوهش ها هر قدر هم هزینه بر باشد قطعا خروجی آن برای کشور بسیار مهم و ارزشمند خواهد بود.
دکتر قنبری تصریح کرد: امروزه تولید کاتالیزگری با انتخاب پذیری بالا و پایداری مناسب به عنوان قلب فرایند تبدیل متانول به هیدروکربن ها از اولویت برخوردار است و قطعا با سرمایه گذاری به موقع در این پروژه به نتایج کاربردی دست خواهیم یافت، چنان که طی پنج سال اخیر با پشت سر گذاردن مراحل سعی و خطا، به شرایط کنونی رسیده ایم. این پروژه با تمام سختی هایش در قالب پروژه های تحصیلات تکمیلی در دانشگاه صنعتی شریف و با همکاری سایر مراکز تحقیقاتی انجام شده است.
این استاد دانشگاه صنعتی شریف در پایان افزود: با توجه به نوپا بودن پروژه تولید هیدروکربن ها از متانول، می‌توان با مدیریت صحیح و نیز ایجاد مراکز پایش و ارزیابی، به صورت علمی و صحیح اقدام به خلق، انتقال و بومی‌سازی فناوری های این حوزه و نهایتاً ورود به بازار فرآورده‌های پایین دستی متانول کرد.

No tags for this post.

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا