سياست‌گذاري در کشور نقش تعيين‌کننده‌در تخصيص بودجه پژوهشی دارد

جلیلی تاکید کرد: بنابراین در برخي حوزه‌ها فعاليت‌هاي پژوهشي هم‌تراز با فعاليت‌هاي جهاني است و شاهد چنين ادعايي چاپ مقالات دانشمندان ايراني در بهترين مجلات پژوهشي دنيا است. اما نکته مهمي که بايد به آن توجه داشت اين است که فعاليت‌هاي پژوهشي در کشور تا چه حد با نيازهاي جامعه ايراني همسو است و تا چه حدي از نتايج اين پژوهش‌ها در بخش‌هاي مختلف صنعتي و غيرصنعتي استفاده مي‌شود.

وی عنوان کرد: به اعتقاد من، بسياري از پژوهش‌هاي انجام شده در کشور همسو با نيازهاي کشور نيست و حتي صنايع داخل کشور توان جذب نتايج چنين پژوهش‌هايي را ندارند. اگر به پژوهش‌هايي که دانشمندان ايراني انجام مي‌دهند توجه شود، تعداد بسيار کمي از آنها از طرف صنايع داخل کشور حمايت مالي شده‌اند. يکي از معيارهايي که مي‌توان تشخيص داد آيا پژوهش در کشور هدفمند است، درخواست‌هاي پژوهشي از طرف صنايع و سازمان‌هاي مختلف در داخل کشور است.

دکتر جلیلی در خصوص مشکلات حوزه پژوهش افزود: متاسفانه، ارتباط بين صنعت و دانشگاه در حد قابل قبولي نيست. بسياري از فعاليت‌هاي پژوهشي اساتيد دانشگاه از خارج دانشگاه حمايت نمي‌شوند و اين پژوهش‌ها توسط دانشجويان تحصيلات تکميلي در راستاي پايان نامه‌هاي دانشجويي انجام مي‌شود. از طرفي اساتيد دانشگاه و محققان علاقه دارند که کارهاي پژوهشي که انجام مي‌دهند در مرزهاي دانش باشند که ممکن است اين پژوهش‌ها در راستاي نياز صنايع کشور نباشد و معمولاً نتايج اين پژوهش‌ها که در مجلات معتبرعلمي چاپ مي‌شود، توسط صنايع و سازمان‌هاي کشورهاي پيشرفته قابل استفاده است. در حالي که انجام برخي از پژوهش‌ها در مرزهاي دانش ضروري است و باید تلاش شود که بخشي اعظمي از پژوهش‌هاي انجام گرفته در راستاي برآورده کردن نياز داخل کشور باشد. از طرفي دولت هم بايستي تلاش کند که زمينه جذب نتايج فعاليت‌هاي پژوهشي را در صنايع داخل کشور فراهم کند.

رییس موزه ملی علوم و فناوری ایران گفت: اسناد بالادستي بسيار خوبي در کشور آماده شده که در آنها جهت‌گيري‌هاي پژوهشي بسيار خوبي مشخصص شده است، اما در اين اسناد هم چشم‌اندازهايي در نظر گرفته شده است که با اين شيوه پژوهش رسيدن به آنها مشکل خواهد بود.

وی تاکید کرد: مشکل ديگري که در پژوهش کشور وجود دارد، علاقه زياد دانشمندان ايراني به چاپ مقاله است.اکثر محققان کشور تلاش مي‌کنند که به شيوه‌اي آمار مقالات پژوهشي خود را افزايش دهند و در اين راستا  گاهي اخلاق علمي هم رعايت نمي‌شود. گرچه چاپ مقالات اهميت دارد و هر محققي علاقه‌مند است که نتيجه زحماتش به صورت مقاله ارائه شود و ديگران هم مقاله  او را بخوانند، اما تأکيد بيش از اندازه روي چاپ مقاله به صلاح نيست. به اعتقاد من، بايستي پرسيد که نتيجه چاپ اين همه مقاله در جامعه چه بوده است و اين تعداد مقاله چه مشکلي را حل کرده‌اند.

 دکتر جلیلی افزود: در نهایت باید گفت ،پتانسيل پژوهشي بسيار خوبي در کشور وجود دارد و بايستي از چنين پتانسيلي براي رفع مشکلات داخل کشور بهره برد. براي اين منظور مراجع تصميم‌گير بايستي تلاش کنند که به پژوهش در کشور جهت دهند و همچنين بودجه لازم براي اجراي پژوهش‌هاي جهت‌دار، تخصيص يابد.

رئیس موزه ملی علم و فناوری کشور درپاسخ به اینکه چه میزان از فعالیتهای موزه علم و فناوری پژوهش محور است افزود: موزه ملي علوم و فناوري با داشتن گالري‌هاي متعدد، شامل مجموعه‌اي ارزشمندي از اشياء علمي است  و هرکدام با تلاش تيم‌هاي پژوهشي ساخته شده‌اند. در حال حاضر در ساختمان مرکزي  موزه ملي علوم و فناوري ايران، گالري‌هاي فناوري‌هاي بومي، ابزار نجوم کهن، ابزار جراحي، مورس تا موبايل، انرژي نو،  مرکز علم و اپتيک برپا هستند و روزانه ميزبان بازديدکنندگان از همه سنين است. بايد توجه شود که موزه ملي علوم و فناوري ايران يک مرکز علمي است نه يک موزه سنتي که اشياء تاريخي را جمع آوري مي‌کند. در اين مرکز تمام اشياء نتيجه کارهاي پژوهشي است. موزه‌هاي علوم و فناوري مراکزي تعاملي هستند که به بازديدکننده خود آموزش مي‌دهند.

دکتر جلیلی با اشاره  تاثیر موزه علم و فناوری در راستای کمک به پژوهش کشور خاطرنشان ساخت: در دنياي امروز هيچ کاري بدون پژوهش انجام نمي‌شود و پژوهش زمينه‌ساز توسعه پايدار و موتور محرکه پيشرفت کشور است. در صورتي که پژوهش هدفمند باشد، مي‌تواند کشور را در راه رشد و توسعه قراردهد.موزه ملي علوم و فناوري ايران نیز يک مرکز ترويج علم است که هدفش آشنا کردن همه اقشار با علم و ساده سازي مفاهيم علمي براي همه است. اين مرکز در علاقه‌مند کردن قشر جوان به پژوهش و تربيت دانشمندان آينده کشور نقش بسيار تعيين کننده‌اي دارد.

از طرفي اين موزه با ارائه تاريخ علمي کشور مي‌تواند غرور ملي را تقويت کرده و نشان دهد که ايراني‌ها نقش بسيار تعيين کننده‌اي در پيشرفت علم داشته است. موزه ملي علوم و فناوري از بسياري جهات يک مرکز پژوهشي است که هرکدام از آثار موجود در آن با پشتوانه پژوهشي بسيار قوي ساخته شده‌اند.

وی درباره جديدترين اقدامات پژوهشي دراین موزه عنوان کرد: خوشبختانه موزه ملي علوم و فناوري جز مراکزي است که ارتباط  بسيار نزديکي با دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشي ديگر کشورها دارد. اين موزه هر ساله اولويت‌هاي پژوهشي خود را از طريق فراخوان به دانشگاه‌ها اعلام مي‌کند و اعضاء هيئت علمي ‌مي‌توانند طرح‌هاي خود را در حوزه‌هاي خواسته شده اعلام کنند و بعد از داوري و پذيرش طرح آن را اجرا و نتيجه را به نمايش در آورند. هر پژوهشي که در موزه ملي علوم و فناوري انجام مي‌شود بايستي منجر به يک محصول شود. در اين مرکز کار پژوهشي که فقط منجر به يک مدرک شود قابل قبول نيست، مگر اينکه ضرورتي داشته باشد. علاوه بر دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشي با وزارت آموزش و پرورش، شهرداري و بسياري از سازمان‌ها و وزارت خانه‌ها همکاري خوبي داريم.

وی افزود: در حال حاضر پژوهش‌هاي زيادي در موزه در حال انجام است  که برخي از آنها عبارتند از طرح پژوهشي گالري رياضي، اندازه گيري، اصلاح گالري فناوري بومي، بهينه سازي گالري مکانيک، طرح پژوهش گالري هوافضا، خلاقيت و اپتيک

رئیس موزه ملی علم و فناوری ایران درپاسخ به اینکه چگونه ميتوان به درآمد زايي در حوزه پژوهش دست يافت،گفت:پژوهش محصول محور و هدفمند منجر به درآمد مي‌شود. به عنوان مثال، در موزه ملي علوم و فناوري در پي  آن هستيم که برخي از محصولات که نتيجه  يک کار پژوهشي است را به توليد انبوه برسانيم و درآمد زايي شود.

البته باید به این نکته توجه شود که برخي از پژوهش‌هاي بنيادي ضروري است و ممکن است در کوتاه‌مدت به درآمد نرسد. به هر حال، پژوهش در کشور بايستي طوري جهت دهي شود که همه زمينه را در برگيرد. اينکه فقط  به دنبال پژوهش محصول‌محور باشيم هم خوب نيست. بنابراین باید  به همه جنبه‌هاي پژوهش تأکيد و نياز سنجي شود. به عنوان مثال برخي از پژوهش‌ها در حوزه علوم پايه ممکن است در کوتاه‌مدت منجر به محصول نشود. اما چنين پژوهش‌هاي بسيار ضروري است. زيرا که علوم پايه نياز فناوري‌هاي کاربردي است،یعنی علوم منجر به فناوري مي‌شوند. بنابراين مجموعه سياست‌گذاري در کشور نقش تعيين‌کننده‌اي در تخصيص بودجه و جهت‌دهي پژوهش در همه زمينه‌ها دارد.

 

 

 

No tags for this post.

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا