معادن فضایی یا جستجوی ال‌دورادو فضایی
واژه ال دورادو در زبان اسپانیایی به معنی طلایی است. اسپانیایی‌ها در ابتدا از این واژه و ترکیبات دیگر آن برای توصیف پادشاهی افسانه‌ای در سرزمین‌های تازه کشف شده آمریکای مرکزی استفاده می‌کردند. مطابق این افسانه پادشاه افسانه ای قبیله ای از بومیان آمریکای مرکزی (در کلمبیای امروزی) بنا بر سنت خود را در پودر طلا می پوشاند و قبیله‌اش سرشار از ثروت بود. این افسانه بعدها تغییر پیدا کرد و ال دورادو به شهر و حتی امپراتوری افسانه ای نسبت داده می شد که از طلا ساخته شده بود. تمدنی مسحور کننده و سحر شده که اگر کاشفان می توانستند به آن دست پیدا کنند ثروتی بی نظیر به دست می آوردند.
افسانه ال دورادو در قرن 16 میلادی آن قدر قدرتمند بود که گروه‌های کاوشگر بسیاری را راهی ماموریت های ناموفق برای کشف این شهر طلایی و سحرآمیز کند.
ایده و افسانه ال دورادو به شکلی دیگر در سال‌ها و قرن های بعد با موج تازه جویندگان طلا در غرب وحشی ادامه یافت. اگرچه هرگز رویای رسیدن به چنان ثروت و طلای بی نظیری که وسوسه‌اش مهاجران را از آن سوی اقیانوس به سفری پر خطر در اقلیمی ناشناس و مهاجم و پر خطر دعوت می کرد، به آن شکل وعده داده شده عملی نشد. اما این رویا باعث شد تا مجموعه ای از حوادث تلخ و شیرین در تاریخ اتفاق بیفتد از رفتارهای غیر اخلاقی با بومیان گرفته تا ساخت زیر بنای آمریکای مدرن. در این داستان اگرچه دهها و صدها عامل مختلف بازیگر بودند اما رویای ثروت پنهان در قلمرویی ناشناخته یکی از عوامل پیشران آن بود.
اکنون دوران تازه ای از این ماجراجویی آغاز شده است.
دیگر سخن از ال دورادو بر روی زمین نیست و دیگر این طلای خیره کننده نیست که کاشفان تازه را به جنب و جوش انداخته است.
این بار معدن کاران عصر جدید آماده می شوند تا به سراغ منابع فرازمینی بروند. اکنون معدن کاری در فضا می تواند در رده شغل های محبوب شما قرار داشته باشد. اما آیا رویای معدن کاری در فضا با همه هیجان و آوازی که ایجاد کرده است چشم اندازی واقعی دارد؟ یا همان هیجان عصر کاوش طلا در غرب وحشی است؟
هدف اول معدن کاران فضایی که تا کنون چند شرکت بین‌المللی تاسیس کرده و حتی قراردادهایی با دولت‌هایی مانند لوکزامبورگ امضا کرده اند و حتی سنای ایالات متحده را به این سو رانده‌اند که قوانینی برای حفاظت از مایملک استخراج شده این شرکت ها در فضای فراسوی جو زمین تنظیم کند، سیارک ها هستند.
سیارک ها یکی از ساکنان شگفت انگیز و دست کم گرفته شده منظومه شمسی ما هستند. اگر از کتاب های نجومی به یاد داشته باشید این ها عموما خرده سنگ هایی هستند که در جایی میان مدار دو سیاره مریخ و مشتری قرار گرفته اند.
این نگاه ساده انگارانه‌ای است . درست است که در بین مدار این دو سیاره جریانی از خرده سیارک ها قرار دارد که به آن کمربند اصلی سیارک ها می گویند، اما سیارک ها مختص و منحصر به این ناحیه هستند. آن را می توانید در سراسر منظومه شمسی پیدا کگنید و گاهی در رفت و آمد میان سیاره ای خود آنها از نزدیکی سیاره ما عبور می کنند و حتی از ماه نیز به زمین نزدیک تر می شوند. البته باید امیدوار باشیم که قطعه بزرگی از آن ها خیلی به زمین نزدیک نشوند. دایناسورها چندان خاطره خوبی از چنین ملاقاتی ندارند.
ضمن اینکه گاهی هم به ندرت سیارک هایی از دنیاهای دیگر به ملاقات ما می آیند. سیارک هایی که به دلایل مختلف از منظومه های سیاره ای خود دراطراف ستاره ای دیگر رانده شده و به فضای میان ستاره ای پرتاب شده‌اند و پس از میلیون ها سال سرگردانی در میانه فضا، گذارشان به منظومه شمسی ما می افتد. مثل همین سیارک سیگار مانندی که این روزها به دیدار ما آمده است.
سیارک ها از نظر علمی و برای متخصصان سیاره شناسی و آن هایی که به دنبال کشف اسرار و رازهای منظومه شمسی و تحول آن هستند گنجینه بی نظیری به شمار می روند. این بازمانده های باستانی اطلاعات دست اولی از داده هایی را در دل خود دارند که می تواند اسرار دوران کودکی منظومه شمسی را افشا کنند.
اما سوداگران آینده دنیای ما چرا نگاه به سوی این اجرام دارند؟ جواب ساده است. این سیارک ها از یک سو در دسترس هستند. از سوی دیگر به دلیل گرانش اندکی که دارند از نظر تکنیکی چالش های زیادی در زمینه فرود، استخراج و پس فرستادن محموله ندارند و از سوی دیگر و مهم تر از همه تنوع وسیعی از مواد اولیه در این سیارک ها وجود دارد از ترکیبات سیلیکاتی و معدنی گرفته تا مواد فلزی و از همه مهمتر برای آینده مواد اولیه قابل تجزیه به هیدروژن و اکسژن که می تواند برای سوخت فضاپیماهای آینده ما به کار رود.
اگرچه در زمان ما برای رسیدن به نقطه ای که بتوانیم از سیارک ها مواد معدنی استخراج کنیم چالش های فنی متعددی پیش رو وجود دارد اما مهمتر از همه آن ها این واقعیت است که در دوران ما هیچ یک از مدل های موجود توجیه اقتصادی ندارند. زمانی خواهد آمد که گرم به گرم موادی که بتوان از یک سیارک استخراج کرد بازاری پر مشتری در فضای بیرون زمین خواهد داشت اما ما هنوز به آنجا نرسیده ام. آنچه امروز در خبرها می شنویم بیشتر شبیه به رویا پردازی برا فتح ال دورادویی تازه در فضا است.
با این وجود یک نکته مهم در کاوش سیارک ها را نباید از یاد برد. اگر تلاش برای فتح ال دورادو به کشف شهرهای طلایی منجر نشد اما راه را برای تاسیس تمدنی تازه با همه نقاط مثبت و منفی خود هموار کرد. شاید موج هیجان و این شیفتگی موجود در اطراف داستان سیارک ها و معدن کاری آنها باعث شود تا برخی از سرمایه گذاری های غیر منطقی – در چارچوب معادلات فعلی بازار – در این بازه صورت بگیرد و از دل چنین فضای غیر اقتصادی مسیری به دنیای آینده باز شود که هم اقتصادی و هم ضروری باشد.
—
پوریا ناظمی
No tags for this post.
