باکتریوسین، نسل جدید داروهای آنتی‌بیوتیک
توجه به سبک زندگی سالم در سالهای اخیر، تمایل افراد به استفاده از مواد طبیعی را بیشتر کرده است. ازآنجایی‌که رشد میکروارگانیسم‌های بیماری‌زا در غذاهای طبیعی بیشتر دیده می‌شود و از طرفی مبارزه با آن‌ها از طریق مصرف داروهای آنتی‌بیوتیک با محدودیت روبرو است، لزوم استفاده از نگه‌دارنده‌های طبیعی و ترکیبات ضد میکروبی جدید بیش‌ازپیش آشکار گردیده است.
باکتریوسینها ازجمله ترکیبات ضدمیکروبی هستند که به‌صورت گسترده‌ای موردتوجه قرار گرفته‌اند. باکتریوسینها متابولیت‌های پروتئینی هستند که توسط اندامک ریبوزوم در سلول سنتز میشوند. این متابولیتها ازنظر گونه تولیدکننده، طیف عمل ضدمیکروبی، ویژگیهای فیزیکی و شیمیایی، پایداری و… گروه متنوعی از پپتیدهای ضدمیکروبی را تشکیل می‌دهند که بر اساس طیف اثر به دودسته بیوشیمیایی و ژنتیکی تقسیم میشوند.
باکتریوسینها ازجمله ترکیبات ضدمیکروبی هستند که به‌صورت گسترده‌ای موردتوجه قرارگرفته‌اند. باکتریوسینها متابولیت‌های پروتئینی هستند که توسط اندامک ریبوزوم در سلول سنتز میشوند.
با توجه به اینکه باکتری‌ها به این پپتیدهای ضدمیکروبی مقاوم نیستند، باکتریوسینها به‌عنوان جانشینی برای آنتی‌بیوتیک‌ها در آینده مدنظر هستند. امروزه دو باکتریوسین پدیوسین و نایسین به‌صورت تجاری مورداستفاده قرار می‌گیرند.
در این رابطه، محققین سازمان پژوهش‌های علمی و صنعتی ایران مطالعه‌ای مروری را انجام داده‌اند که در آن خواص این مواد ضدمیکروبی مورد بررسی قرار گرفته است.
این مطالعه با بررسی مقالات نگاشته شده بین سالهای 1998 تا 2015 موجود در پایگاههای اطلاعاتی PubMed و Scopus و ارزیابی نتایج آن‌ها انجام شده است.
باکتریوسین‌های پپتیدهای ضدمیکروبی هستند که توسط باکتری‌ها سنتز میشوند. این بررسی نمایان می‌سازد که باکتریوسینها به علت فاقد اثر سمیت بر سلول‌های یوکاریوتی می‌توانند روی سلول هدف خود اثر کشندگی یا مهارکنندگی ایجاد کنند.
به گفته محققین باوجودی که استفاده صنعتی از این ترکیبات هنوز در مرحله آزمایشی قرار دارد اما می‌توان به‌واسطه حضور آن‌ها سلامت و ایمنی مواد غذایی را تأمین کرد.
طبق اظهارات محققین، بررسی عوارض جانبی و احتمال ظهور گونه‌های مقاوم به باکتریوسینها امری ضروری است و همچنین احتمال استفاده از باکتریوسین‌های نوترکیب با کارایی و پایداری بیشتر نسبت به موارد طبیعی نیز می‌بایست در برنامه‌های مطالعاتی قرار گیرد.
نتایج مطالعه فوق به‌صورت مقاله‌ای علمی پژوهشی در «مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی قزوین» منتشر شده است.
گزارش: محمدرضا دلفیه
منبع: مطهری، پ و همکاران. 1396. باکتریوسینها: نسل جدید پپتیدهای ضدمیکروبی. مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی قزوین، 21(2): 94-79.
No tags for this post.
