استمرار جایزه ترویج علم، نشان دهنده اعتبار این جایزه است

خراسانچی افزود: اساسا در شیوه نامه جایزه ترویج علم، بخش های مختلفی را ذکر می کنیم که شاید مهمترین بخش، قسمت اهداف اهدای این جایزه باشد. وقتی از ترویج علم صحبت می کنیم، هنوز راجع به حیطه خود علم، به اتفاق نظر و تعریف مدون و مشخصی نرسیده ایم و می توانیم تعابیر مختلفی روی این موضوع داشته باشیم و خود این تعابیر، بحث هایی را ایجاد می کنند که ظرافت کار را از یک سو و نیاز به دقت بیشتر از سوی دیگر را نشان می دهند.

رئيس كتابخانه حسينيه ارشاد گفت: بحث اصلی و اساسی که در این زمینه داریم این است که کار علم اکثرا در دانشگاه ها و بین متخصصین انجام می شود. از نظر ما، کسی مروج علم است که الزاما خودش تولیدکننده علم نیست، اما در راه ترویج و عمومی سازی علم فعالیت می کند؛ درحقیقت، افرادی که خارج از وظیفه تعریف شده خود، فعالیت و تلاشی برای عمومی سازی علم داشته باشند، از نظر ما مروج علم هستند. معتقدم، کسی که فرمول ریاضی را حل می کند یا اختراعی در علم فیزیک انجام می دهد، مروج علم نیست، بلکه مولد علم است.

خراسانچی تأکید کرد: علم زمانی در جامعه قابل بهره برداری است که به شکل عملیاتی دربیاید، یعنی علوم برای عموم مردم قابل فهم باشند. این دقیقا همان کاری است که ما به عنوان یک کتابخانه عمومی، رسالت خود را در آن می بینیم. در حقیقت، کتابخانه حسینیه ارشاد را پل واسطی میان جامعه متخصصین و عموم مردم می دانیم تا زبان تخصصی را به زبان عمومی تبدیل کنیم و این کار را از طریق برگزاری نشست ها و برنامه های مختلف انجام می دهیم.

وی افزود: به نظرم، درحال حاضر مکانیسم شناسایی کاندیداها، چندان قوی نیست و جا دارد که این مکانیسم را تقویت کنیم؛ اما واقعیت این است که برای تقویت این مکانیسم، به همراهی های زیادی نیاز داریم. هرساله از سازمان ها، نهادها و افراد درخواست می کنیم که به انجمن ترویج علم بپیوندند و ما را در شناسایی کاندیداها یاری کنند. آنچه درحال حاضر در بضاعت ماست، دادن فراخوان و اطلاع رسانی از طریق سایت، روزنامه ها، کانال های شبکه های مجازی است.

فرآیند پذیرش کاندیداها

دبیر كميته جايزه ترويج علم درخصوص فرآیند معرفی کاندیداها گفت: در زمینه معرفی کاندیداها هیچ گونه محدودیتی نداریم و (علاوه بر کاندید شدن افراد و نهادها) هریک از اعضای هیأت مدیره انجمن ترویج علم و برندگان دوره های گذشته جایزه می توانند کاندیداهایی را معرفی کنند. اگر کاندیداها با مولفه های ما هماهنگ بوده و شرایط لازم را احراز کنند، از هر کانالی که وارد فرآیند داوری شوند، آنها را می پذیریم.

انجمن ترویج علم در حد بضاعت خود تلاش می کند

خراسانچی ضمن اشاره به این نکته که حمایت خاصی از انجمن ترویج علم صورت نمی گیرد، افزود: در مورد ترویج علم اینطور نبوده که به عنوان مثال یک گروه متخصص، عضو انجمن بوده و انتظار داشته باشیم که بتوانیم از توانایی های آنها استفاده کنیم. این مسأله باوجود گستردگی علم، محدودیت ایجاد می کند. به غیر از چند نفر از اعضای هیأت مدیره انجمن، بقیه (بدلیل مشغله هایی که دارند) اینطور فعال نیستند.

وی خاطر نشان کرد: چندی قبل پیشنهاد کردم که با راه اندازی یک پرتال، بستر مجازی را تقویت کنیم تا در تمامی کشور، افراد، سازمان ها و نهادها بتوانند به پرتال وصل شوند و فراخوان (انتخاب کاندیداها) با قدرت بیشتری عمل کند؛ اما راه اندازی این پرتال هم در وهله نخست، به بودجه نیاز دارد. با این حال، به نظرم انجمنی در قد و قواره انجمن ترویج علم با امکاناتی که در اختیار دارد، به نسبت انجمن های دیگر بسیار خوب عمل می کند.

خراسانچی با اشاره به کسب جایزه "مروجان خواندن" توسط کتابخانه حسینیه ارشاد در سال 95 گفت: شاید بتوان جایزه ترویج علم را با جایزه "مروجان خواندن" در حوزه کتابخوانی مقایسه کرد؛ اما این دو جایزه از جهاتی با هم تفاوت دارند: از زمان آغاز اهدای جایزه مروجان خواندن تنها 3 سال می گذرد، درحالیکه در آستانه برگزاری هجدهمین دوره جایزه ترویج ترویج علم هستیم؛ همچنین وزارت فرهنگ و ارشاد از جایزه مروجان خواندن حمایت می کند، اما از جایزه ترویج علم، حمایت مستقیمی نمی شود.

کتابخانه حسینیه ارشاد و جایزه ترویج علم

کتابخانه حسینیه ارشاد در پانزدهمین دوره برگزاری جایزه ترویج علم (سال 1393) در بخش نهادها، این جایزه را از آن خود کرد. خراسانچی درخصوص دریافت این جایزه گفت: در دوره ای که کتابخانه حسینیه ارشاد برای جایزه ترویج علم کاندید شد، مستندات 15 فعالیت را به عنوان خدمات عمومی کتابخانه، تهیه و برای کمیته داوری ارسال کردیم و خوشبختانه برنده این جایزه شدیم.

وی افزود: در کتابخانه حسینیه ارشاد، در حوزه محیط زیست 60 نشست علمی و تخصصی با موضوعات زلزله، مخاطرات طبیعی و سلامت برگزار کردیم. در حوزه علم اطلاعات و داده نیز نشست های مختلفی ترتیب داده شدند. به طور خاص، در حوزه کودک و نوجوان فعال هستیم و تنها کتابخانه سطح کشور هستیم که علاوه بر کودکان عادی، به کودکان نابینا، ناشنوا، کم توان ذهنی، دیرآموز و معلول جسمی خدمات کتابخانه ای ارائه می کنیم. مدتی است که کتاب درمانی برای افراد بزرگسال را آغاز کرده ایم و برای کودکان مبتلا به بیماری های خاص – مبتلا به سرطان – فعالیت کتابخانه ای انجام می دهیم. برای نابینایان در سطح کشور بصورت رایگان خدمات ارائه می کنیم و برای ناشنوایان و کم توانان ذهنی هم در سطح شهر تهران خدمات رایگان در قالب کتابخانه سیار ارائه می کنیم.

رئیس کتابخانه حسینیه ارشاد بیان کرد: طرح هایی مثل طرح تربیت کتابدار – دانش آموز داریم؛ نوجوانان عضو کارگروه مشورتی کتابخانه می شوند و به ما در حوزه های مختلف مشاوره و نظر می دهند؛ از آنها کارهای علمی می خواهیم و خیلی خوب با ما همکاری می کنند. این نوجوانان، جوان های آینده کشور هستند و اگر بتوانیم سطح دانش آنها را ارتقاء داده و نگاهشان به علم را تغییر دهیم، به نظرم گام خوبی برداشته ایم.

خراسانچی افزود: تقریبا با انجمن های زیادی همکاری داشته و از آنها حمایت معنوی می کنیم. با جامعه علمی در ارتباط هستیم تا نشان دهیم که مستند عمل کردن چقدر با مباحث شفاهی و بدون استناد تفاوت دارد. در کنار افراد علمی قرار گرفته و به آنها خدمات خاص ارائه می کنیم.

اثرگذاری دریافت جایزه ترویج علم بر استمرار فعالیت های کتابخانه

رئیس کتابخانه حسینیه ارشاد گفت: در تبلیغات ما در سایت کتابخانه و کانال تلگرام، جمله "برنده جایزه ترویج علم سال 1393" درج شده است. این کار را با این هدف انجام دادیم که آنهایی که نمی دانند با خودشان بگویند: چه ارتباطی میان جایزه ترویج علم و یک کتابخانه وجود دارد؟ 3-2 سالی است که فعالیت هایمان را در فضای مجازی چند برابر کرده ایم تا بتوانیم اثرگذاری مان بر کتابخانه های دیگر را افزایش داده و درعین حال بتوانیم جایزه ترویج علم را بشناسانیم و ذهن ها را نسبت به این واژه حساس کنیم.

خراسانچی افزود: یقین دارم که دریافت جایزه ترویج علم برای ما در کتابخانه – از نظر روحی و روانی – و اینکه فعالیت هایمان در کتابخانه دیده شده و موفق به کسب یک جایزه ملی شده ایم، برای مان بسیار تأثیرگذار بوده است. جایزه ترویج علم خودش یک "وزنه" است؛ جایزه ای ملی از طرف یک انجمن علمی ثبت شده با یک پروسه مستند قابل دفاع و استمرار این جایزه، خود نشان دهنده اعتبار آن است.

 

 

گفتگو: معصومه سوهانی

عکس: زهره سوهانی

No tags for this post.